Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
4 НСА.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
660.86 Кб
Скачать

3. Терминдердің мағынасын кесте бойынша толдырыңыз.

Милитаризм

(лат. mіlіtarіs – әскери)-жаппай қарулануға, соғысқа әзірленуге, ішкі және сыртқы мәселелерді қарулыкүшпен шешуге бағытталған саясат.

Метрополия

 (гр. metropolіsmeter – ана және polіs – қала) – мемлекет орталығын білдіретін ұғым. Бастапқыда метрополия деп отар аймақтарға ие ежелгі грек қалалары аталды. 19 – 20 ғасырлардың 70-жылдарына дейін отаршыл империялардың орталығы Метрополия деп аталып, негізінен, үлкен қала орталықтары, олардың айналасындағы мекендер, сондай-ақ астаналық қалалар қамтылды. Қазіргі кезінде дамыған елдерде Метрополия деп қаланың негізгі нысандары орналасқан басты ауданын айтады.

Мобилизация

 (лат. mobіlіs – жылжымалы) – Қарулы Күштерді және елдің экономикасы мен мемлекеттік институттарын соғыс мұқтаждықтарын қамтамасыз ету үшін қайта құру жөніндегі іс-шаралар. Көлеміне қарай жаппай мобилизация, ішінара мобилизация болып екіге бөлінеді және кезеңіне қарай ұрыс жағдайындағы, соғыс алды жағдайындағы және бейбіт уақыттағы мобилизация болып үш түрге жіктеледі.

Реквизиция

азаматтың не ұйымның меншігіндегі мүлікті олардың ықтиярынсыз құнын төлей отырып мемлекеттің меншіктенуі. Реквизиция заңда көрсетілген тәртіпте, төтенше (апат, жұқпалы аурудың тарауы, індет, тағы басқа) немесе әскери жағдай уақытында ғана өкілетті органның шешімімен жүзеге асырылады. Төлем мөлшеріне қанағаттанбаған мүлік иесі сот тәртібімен дауласуға және Реквизицияға негіз болған жағдай жойылған соң мүліктің (әлі бар болса) қайтарылуын талап етуге құқылы.

Монархия

(гр. monarchіa – «дара билік») — жоғарғы мемлекеттік билік бір ғана басшы – монархтың (патша, шаһ,сұлтан, хан, халиф, король, император, т.б.) қолында болатын және ұрпақтан ұрпаққа мұрагерлікпен берілетін басқару тұрпаты.

2-билет

  1. Қазақстан жеріндегі мезолит дәуірі. (хронологиясы, тұрақтары,еңбек құралдары)

Жауабы: Мезолиттің хронологиялық шеңбері-б.з.б. 12-5 мыңыншы жылдықтар аралығын қамтиды.Жалпы,Қазақстан жерінде мезолит ескерткіштері аз табылған.Палеолиттің аяғы мен мезолиттің басында үлкен табиғи-климаттық өзгерістер орын алды.Жер бетін басып қалған мұз еріді,қазіргіге ұқсас өсімдіктер мен жануарлар түрі қалыптаса бастады.Мезолит заманының үлкен жаңалығы-микролиттер,яғни ұзындығы 1-2 сантиметр ұсақ жаңқа тастардан жасалатын құралдар пайда болды.Микролит деген сөздің мағынасы-ұсақ тас.Мезолит заманның тағы бір басты жаңалығы садақ пен жебенің жасалуы.Садақ аңды алыстан атуға мүмкіндік берді.Бұрыңғы найзаларға қарағанда садақ аңшылықтың рөлін арттырды.Аңшылық осы кездегі адамдардың негізгі кәсібінің біріне айналды.Себебі мезолитте мамонт,мүйізтұмсық сийяқты ірі және табын-табын болып жүретін аңдар жойылып кетті.Бұрын тобымен жүретін аңдарды ұраға жығып,қаумалап ұстау әлдеқайда жеңіл еді.Енді некен-саяқ,жеке жүретін бұғы,қабан сияқты аңдарды қуып аулау қажет болды.Оған уақыт та,күш-қайрат та көп кетті.Мезолит заманының тұрғындары бір жерде ұзақ тұрақтап мекендемеді.Үнемі жайылымын ауыстырып,өрістеп отырған аңдардың соңынан ілесіп көшіп жүрді. Мезолиттік аңшылар Ертіс, Есіл, Тобыл, Торғай, Жайық өзендерінің жағалауларын мекендеді.Қазақстан аумағындағы жиырмадан астам мезолиттік тұрақтар белгілі.Олар баспананы жеңіл қос сыйяқты ағаштан айқастырып құрып,оның үстін аң терісімен жапты.Осындай қабырғалары терең көмілген,көлемі 40-60 шаршы метр болатын баспана Есіл өзенінің аңғарында табылған.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]