Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
4 НСА.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
660.86 Кб
Скачать
  1. Қазақ өлкесіндегі диаспоралардың қалыптасуы:

Орыстар: 1897 жылы Қазақстанның алты облысындағы орыстардың саны 544 мың адамға жетті. Олар қазақ өлкесіндегі бүкіл халықтың 12,8%-ын құрады. Олардың 40%-ы қоныс аударып келген шаруалар, 33%-ы казактар, 19%-ы мещандар, 5%-ы дворяндар болды. Орыстарды қазақ жеріне қоныстандырудың еркін отарлау әдісі де, күш қолдану да, еріксіз жер аудару тәсілдері де қолданылды. Ең алғашқы келгендер: казактар мен әскери шенділер бекіністерде не станицаларда тұрды. Олар жергілікті халықтармен сауда, шаруашылық және мәдени байланыста болды. (Мария Рекина, «Дудар-ай»)

Украиндықтар: 1897 жылы олардың саны 87 мыңдай болды. Қазақ жерінің тұрғындарының 2%-ын құрады. Украиндықтардың 87%-ы шаруалар, 7%-ы мещандар, 5%-ы казактар болды. Олардың көбісі Ақмола облысында тұрды. Қоныс аударушылар негізінен Полтава, Харьков, Таврия, Херсон, Екатеринослав және Киевтің шаруалары болды. Негізгі кәсібі – диқаншылық. (Ақмола обл. Атбасар ауданы Қима болысының Запорожское селосының тұрғыны 1913 жылғы Романовтардың арнайы сыйлығының иегері – Василий Марченко, 1905 жылғы Киевтегі шерудің мүшесі Жақып Жоламанов атанған Афанасий Латута)

Татарлар: 1897 жылы саны 56 мыңға (1,3%) жетті. Олардың 38%-ы мещандар, 28%-ы шаруалар, 10%-ы казактар, 2%-ы көпестер. Қазақ жеріне негізінен ислам дінін тарату үшін жіберілді. Сейітов слабодасынан шыққан татарлар хатшы қызметін атқарды. Көбі сауатты болғандықтан делдалдық, жәдидтік мектептердің негізін қалағандар ретінде көріне білді.

Белорустер: 1963-64 жылдары өткен К.Калиновский көтерілісінің мүшелері ретінде Қазақстанның солтүстігіне жер аударылды. Олардың ішінде социал-демократ П. Румянцев болды. Негізінен егіншілікпен айналысты.

Немістер: Олардың арасынан шыққан 13-тен аса адамдар жоғарғы лауазымды қызмет атқарды.(Киндерман, Крафт, Риддер, Фрауендорф, Вейрман, Шпрингер, Клапье де Колонг, Штрандман, Глазенап, фон Крауфман, Баллюзек, фон Таубе, т.б.) Олар жан-жақтылығымен ерекшеленді. 1897 жылы олардың саны 7 мыңға жетті. 55%-ы сауатты болды. 85%-ы қарапайым шаруаларды құрады.

Поляктар: 1897 жылы саны 1254 адам болды. Көбісі Польшадағы 1830-31, 1863-64 жылғы көтерілістерге қатысушылар еді. Адольф Янушкевич, Бронислав Залесский («Қырғыз даласының тіршілік-тынысы» картинасы, «Қазақ сахарасына саяхат» альбомы), Густав Зелинский («Қырғыз», «Дала» дастандары), Владимир Недзвецкий (Жетісу мұражайының негізін қалады), Северин Гросс («Қырғыздардың тұрмысын заңдық тұрғыда зерттеуге арналған материалдар» кітабы) поляк ұлтынан шыққан.

Сонымен қоса қазақ жерінде 1897 жылғы санақ бойынша 29,5 мың өзбек, 12 мың мордвалық, 2,8 мың түрікмен, 2,6 мың башқұрт, 1651 еврей, 997 қалмақ, 987 тәжік, 375 эстондықтар мен латыштар, т.б. өмір сүрді.

  1. Индустрияландыру жүргізілген кезеңдегі орын алған қиындықтары мен нәтижелері:

Нәтижелері:

  1. Қазақстанның табиғи байлықтары зерттелді;

  2. Түркістан-Сібір теміржол магистралі, Қарағанды шахталары, Ембі мұнай кәсіпшілігі, Шымкент қорғасын зауыты, Балқаш және Жезқазған кен-металлургия комбинаттары, Кенді Алтай мен Ащысай полиметалл кәсіпорындары, Ақтөбе жылу және су электр станциялары, Өскемен құрылыс материалдар шығыратын кәсіпорындар, т.б. салынды;

  3. 10 мыңдай қазақ жұмысшылары теміржолшы, құрылысшы, техник, жол ісінің шебері мамандықтарын игерді;

  4. Бағалы металдардың өндірілуі қаржы жүйесін дамытты.

Қиындықтары:

  1. Соғыстан кейінгі ауыл шаруашылығын қайта қалпына келтіру аяқталмаған кезде басталды;

  2. Тікенек сыммен қоршалған лагерьлер көбейді, көшпелілердің тұрмыс салты күйреді, халықтық дәстүрге тыйым салынды, халық бұқарасы қайыршылануға, аштыққа ұшырады;

  3. Энергетика базасы, құрылыс материалдар өнеркәсібі артта қалды;

  4. Мамандандырылған кадрлар сырттан әкелінді;

  5. Шикізат өнімдері Қазақстаннан тыс жерлерге тасып әкетілді.

8 – билет

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]