- •«Ана сүті бой өсіреді, ана тілі ой өсіреді» мақалының мәнін ашыңыз.
- •«Өз тілімізбен өмір сүрейік!» – сөйлемнің мағынасын түсіндіріңіз.
- •Ана тіліміздің мәртебесін көтеру – басқа тілдердің жолын кесіп, бағын байлау емес (Шерхан Мұртаза) – дәйексөздің мағынасын ашып жазыңыз.
- •Адамның қоғамдық өмірінде тілдің қолданылмайтын жері жоқ. Тіл арқылы адамдар бір-бірімен қатынасады, пікір алысады, түсініседі – ойды жалғастырып жазыңыз.
- •10. «Халық пен халықты, адам мен адамды теңестіретін – білім» (м. Әуезов) – өз пікіріңізді жазыңыз.
- •12. «Тегінде адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озады. Одан басқа нәрсемен оздым ғой демектің бәрі бекер» деген Абайдың сөзіне өз пікіріңізді білдіріңіз
- •17. Түркі халықтарын Наурыз мерекесімен құттықтап, құттықтау нотасын жолдаңыз.
- •18. Ресей мен Қазақстан арасындағы халықаралық мәдени келісім туралы жазыңыз.
- •19. Қазыбек бидің ашық нотасындағы қуатты тілдік оралымдарды мысалға келтіріңіз, ұлттық рухты айқындап тұрған құрылымдарға талдау жасаңыз.
- •Сөздердің байланысу формалары мен сөздердің байланысу тәсілдері туралы жазыңыз. Мысалдар келтіріңіз
- •Кәсіби тіл аспектісін меңгеруге деген қажеттіліктің себебін жан-жақты ашып көрсетіңіз.
- •Сөз, сөз тіркесі, сөйлем ұғымдарына анықтама беріңіз, мысалдармен дәйектеңіз.
- •Сөз тіркесінің негізгі белгіли
- •Кәсіби лексиканың ерекшеліктерін жазыңыз.
- •5. Термин, терминді норма, терминжасамның негізгі шарттарын көрсетіңіз.
- •Терминдік норма
- •6. Терминдердің жасалу жолдарына тоқталыңыз (10 халықаралық терминді мысалға алып, жасалу жолын талдаңыз).
- •Терминдердің жасалу жолдары
- •Терминдердің жасалу жолдарына (сөз тудырушы жұрнақтар арқылы) мысалдар келтіріңіз.
- •Терминдердің жасалу жолдарына (сөздердің бірігуі, тіркесуі, қосарлануы) мысалдар келтіріңіз.
- •Қарсылық мәнді сөйлемдердің жасалу жолдарын жазыңыз, мысалдармен көрсетіңіз.
- •Салыстырма мәнді сөйлемдердің жасалу жолдарын көрсетіңіз.
- •Себеп-салдарлық қатынасты білдіретін бес сөйлем жазыңыз.
- •Сөз дәлдігіне қойылатын талаптарды жазыңыз, мысалдар келтіріңіз.
- •Мақсат мәнді құрылымдарға бес сөйлем құраңыз.
- •Қимылдың жасалу тәсіліне қатысты құрылымдарарқылы алты сөйлем (2 сөйлем – қимылдың басталуына, 2 сөйлем қимылдың жалғасына, 2 сөйлем қимылдың аяқталуына) құраңыз.
- •Міндеттілік, қажеттілік, тиістілік модальдігіне қатысты 6 сөйлем құраңыз.
- •«Қазақ тілі – Қазақстан халқын біріктіруші құрал» тақырыбына эссе жазыңыз.
- •«Білім жүйесіндегі реформалар» тақырыбына сыни пікір келтіріңіз.
- •7. «Қазақстан – Азия барысы» тақырыбына эссе жазыңыз.
- •8. «Дипломатиялық әліппе» туралы жазыңыз.
- •9. «Еуразия кеңістігінің дипломаты» тақырыбының мазмұнын ашыңыз.
- •10. «Қазақтың тұңғыш өкілетті және төтенше елшісі» деген мәтін бойынша эссе жазыңыз.
- •11. Талейранның дипломатияға қатысты пікірлерін талдап шығыңыз.
- •12. «Нота – дипломаттық құжат» деген тақырыптың мазмұнын ашыңыз.
- •14. «Дипломатиялық этикет» деген тақырыпқа эссе жазыңыз.
- •15 «Дипломатиялық протокол» туралы жазыңыз.
- •16. «Дипломатиялық хат-хабар жазысу» тақырыбының мазмұнын ашыңыз.
- •17. «Қазақстанның шет елдермен келісімдік қатынастары» деген тақырыптың мазмұнын ашыңыз.
- •18. Н. Төреқұловтың елімізге сіңірген еңбегі туралы жазыңыз.
- •Кәсіби сала мамандарының құқықтары мен міндеттері туралы жазыңыз.
8. «Дипломатиялық әліппе» туралы жазыңыз.
Біздің жұмысымыз туралы айтатын болсақ, жұмысымыз өте қызық әрі қиын, жауапкершілігі де жоғары. Қызығы басқа елдермен, олардың салт-дәстүрімен, протокол ережелерімен танысып, еліміздің сыртқы саясатына үлесімізді қосқанымыз.
– «Жауластырмақ жаушыдан, елдестірмек елшіден» деген мәтелді сіз білетін шығарсыз деп ойлаймын. Шет елдерден делегация келетін күні дайындықты неден бастайсыздар?
– Әрбір сапар – бір адамның жай келіп кеткені емес, оны дайындау үшін алдын-ала үлкен жұмыс жүргізіледі. Алдымен келетін қонақтың сапарын дайындау үшін көптеген мекемелерге хат жазылып, шет елдерден ноталар алмасып, бірнеше өкімдер, жарлықтар мен бұйрықтар шығарылып, бағдарлама жобасы дайындалады. Сол бағдарламаға қатысатын лауазымды тұлғалармен келісіп, бағдарламаның әр бабына басқа мекемелерден жауапты адам тағайындалып, келе жатқан тараптың алдыңғы тобы келгенше, біраз дайындық өткіземіз. Содан кейін өз басшыларының Қазақстанға сапарын дайындау мақсатында келген алдыңғы топпен бірлесе отырып, бағдарламалардың егжей-тегжейлерін талдаймыз. Мєртебелі қонақтың ұшағы еліміздің әуе кеңістігіне кіргеннен бастап, әуежайға қонуын, ол сапарда қонақтың ресми делегацияның, қосалқы құрамның жүріс-тұрысын, әрбір баратын жеріне кімнің қашан келу-кетуін, келген ұшақтың біздің әуе кеңістігімізден ұшып шыққанына дейін жазып-сызып, дайындап, тыныштық болмайды. Қонақтың ұшағы қай тұраққа тұратыны, оған қандай жанармай құйылатыны, Елбасымен, Қазақстанның басқа да ресми өкілдерімен кездесіп, көшелерде ілінетін транспоранттардың жазылуын бақылау, екі елдің жалауларымен қала көшелерін безендіру, қай көшемен барып-келуі, кездесулерде кімнің қай жерде тұратыны, қай жерде отыратыны, берілетін қонақасы мен дастархан мәзірін дайындау, кімнің қандай көлікпен жүретінін ұйымдастыру, келетін қонақтардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуді еліміздің басқа да мекемелерімен бірігіп ұйымдастыру – міне, осының барлығы біздің қызметіміздің құзіретіне кіреді. Осы ұйымдастыру жұмыстарын жүргізгенде қонақтарға келетін өкілдерімен ақылдаса отырып, қазақ салттарына, елімізде қалыптасқан протоколға сәйкес қызмет көрсетіледі. "Әр елдің салты басқа…" демекші, мысалы Елбасының қатысуымен өтілетін түрлі іс-шараларды протоколдың қамтамасыз ету барысында кездесетін маңызды бөлік – сыйлық алмасу.
9. «Еуразия кеңістігінің дипломаты» тақырыбының мазмұнын ашыңыз.
Дипломат, инженер, әкім және жазушы.... Осының бәрі бір адам – Тайыр Мансұров туралы, яғни жоғары адамгершілігі мен үлкен ұйымдастырушылық таланты тек Қазақстанға ғана емес, сонымен қатар одан тыс жерлерге де кеңінен танымал деп айтуға болады. Тайыр Айтмұхаметұлы Мансұровтың дипломатиялық қызметі оның 1994 жылы Қазақстан Республикасының Ресей Федерациясындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі болып тағайындалуынан басталды. 1996 жылдың сәуірінде ол Қазақстан Республикасының Финляндия Республикасындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі қызметін қоса атқарушы болып тағайындалды. Ресей мен Қазақстанның екі жақты қатынастарының қалыптасу кезеңінде, оның дамуының жаңа сатысында өз мемлекетінің елшісі болған Тайыр Мансұров өзін шебер дипломат, халықаралық істердің тамаша білгірі ретінде көрсетті.
Қазақстан Республикасының Ресей Федерациясындағы Елшісі болып 8 жыл жұмыс істеген ол Қазақстан-Ресей қатынастарын жаңа жағдайларда нығайту мен кеңейтуде бірқатар маңызды міндеттерді шешті. Мысалы, Байқоңыр ғарыш айлағын тиімді пайдалануға қатысты мәселелер де бар. Біртұтас энергетикалық жүйе құрылды, шекаралық ынтымақтастық жөніндегі міндеттер ұтымды шешілді. Каспий теңізін бөлу мәселесі реттелді. Ресей мен Қазақстан көптеген күрделі халықаралық мәселелердің оң шешімін табуына қол жеткізді. Қазір Ресей-Қазақстан арасында шекара келіспеушілігі жоқ.
Т. Мансұровтың дипломатиялық қызметі кезеңінде бұрынғы кеңестік кеңістікте Шанхай Ынтымақтастық ұйымы мен Еуразиялық Экономикалық Қоғамдастық тәрізді ірі халықаралық құрылымдар құрылды. Аталған үдерісте ҚР басты өкілі болған Т. Мансұров өзіне қойылған міндеттерді орындауда көп күш-жігер жұмсады. Сол арқылы өзін нағыз дипломат ретінде көрсете білді. ҚР осы қуатты державамен қатынастарын нығайтуда өзінің дипломатиялық миссиясын ойдағыдай атқарды.
Ол КСРО-ның Уәкілетті өкілі Нәзір Төреқұловтың өмірі мен дипломатиялық қызметін зерттеуге зор ықылас танытты. Қазақ халқының осы бір көрнекті ұлы туралы «Тамаша адамдар өмірі» сериясымен бірқатар ғылыми және көркем-әдеби кітаптар жазды.
«ҚР Бірінші Президенті Н. Назарбаев» орденінің иегері, «Достық», «Құрмет» ордендерінің иегері, Солтүстік Қазақстан облысының «Құрметті азаматы» Т. Мансұровтың есімі «Даңқ кітабына» енгізілген. Ол Ресейдегі жемісті еңбегі үшін ресейлік Халықтар достығы орденімен марапатталған.
