- •Дәріс 1. Металлургиялық пештер (агрегаттар)
- •1.Л.Н. Никольский, и.Ю. Зинуров. «Оборудование и проектирование электросталеплавильных цехов». М: «Металлургия» 1993 год с 272.
- •Электр пештері
- •Электрлік пештер.
- •1.Л.Н. Никольский, и.Ю. Зинуров. «Оборудование и проектирование электросталеплавильных цехов». М: «Металлургия» 1993 год с 272.
- •Домна пештері
- •Оттекті конвертер
- •Доғалы болат балқыту пештері (дббп)
- •13.12. Сур. Fast жүйесінің дбп-інен болатты шығару сұлбасы.
- •Дббп параметрлері мен қолданыс көрсеткіштері
- •6. Ж.И. Кузбаков, ж.О. Нурмаганбетов. «Конструкция и проектирование электродуговмх сталеплавильных и ферросплавных печей». Агу им. К. Жубанова. Актобе:2004г. С.37.
- •Дббп пештері дамуының заманауи тұжырымдамасы
- •13.13 Сур. Даниэли фирмасының қазіргі заманғы доғалы пеші.
- •13.14 Сур. Қазіргі заманғы дбп-нің жалпы көрінісі.
- •13.15 Сур. Сумен салқындатылмалы құбырлары бар пеш ваннасы.
- •13.16 Сур. Дбп-нің сумен салқындатылмалы күмбезі.
- •6. Ж.И. Кузбаков, ж.О. Нурмаганбетов. «Конструкция и проектирование электродуговмх сталеплавильных и ферросплавных печей». Агу им. К. Жубанова. Актобе:2004г. С.37.
- •Дббп құрылымын жетілдіру
- •Тұрақты тоқты дббп
- •14.4.Әртүрлі құрылымдағы доғалық пештердің жұмысының технологиялық және экономикалық көрсеткіштерін салыстыру.
- •6. Ж.И. Кузбаков, ж.О. Нурмаганбетов. «Конструкция и проектирование электродуговмх сталеплавильных и ферросплавных печей». Агу им. К. Жубанова. Актобе:2004г. С.37.
- •Индукционды пеш
- •Ферроқорытпа пештері. Ферроқорытпа пештерінің түрлері
- •6. Ж.И. Кузбаков, ж.О. Нурмаганбетов. «Конструкция и проектирование электродуговмх сталеплавильных и ферросплавных печей». Агу им. К. Жубанова. Актобе:2004г. С.37.
- •4.1 Ферробалқыту рафинирлі пештер, кенбалқыту пештері және металлотермияның ошақтары
- •Пеш ваннасы
- •1.Пеш қаптамасы
- •2.Пеш футеровкасы
- •3.Пеш ваннасының айналу механизмі
- •4. Электрод ұстағыш
- •5. Горны металлотермии
- •6. Ж.И. Кузбаков, ж.О. Нурмаганбетов. «Конструкция и проектирование электродуговмх сталеплавильных и ферросплавных печей». Агу им. К. Жубанова. Актобе:2004г. С.37.
- •Ферробалқыту электр пештерінің электрлі және геометриялы параметрлері
5. Горны металлотермии
Рис.
8.РКЗ-10
типті кен балқыту пеші
5РРН1:
1 — пештің
еікею механизмі,
2
—пеш
ваннасының қаптамасы,
3
—
ванна
футеровкасы,
4
—
пеш
кумбезі,
5
—
газ
сорушы құрылғы,
6
—
электродұстағыш,
7
—
электродтарды
ауыстыру механизмі,
8
—
қысқа
желі,
9
—трансформатор
Арбадағы ошақтар балқыту камерасына балқу жүргізу үшін немесе доғалы пештің электрод астына жөнелтіледі( 9-сур.).
Ошақтың өлшемі мен құрылысы шихтаны жүктеуге сай арнайы жасалады және қорытпа мен шлактың сууын да қарастырады. Ошақтағы балқыма – периодты процесс және екі әдіспен жүргізіледі: төменгі және жоғарғы жүктеме.
Төменгі жүктеме балқыма шойын ошағына өте ұсақталған магнезитпен футеровкаланады. Әдетте ошаққа арбаға қондырылады, ол балқыма камерасына жіберіледі.
Ошақ түбіне оталдырғыш қоспа жүктеледі және электр оталдырғышпен жандырады. Шихта бункерден ошаққа дозатормен біркелкі жүктеледі. Осы схеманың ерекшелігі – ошақ көлемін толық пйдалану.
Төменгі оталдырғыштың кемшілігі реттеуші кеңістіктің аз болуы, өйткені тотықсыздандыру процесстер қатты шихта шегінде – қорытпаға кетеді, механикаландыру деңгейі қажет, тотықсыздану шығыны үлкен, шаңның шығуы үлкен.
Жоғарғы оталдырғышпен балқыту жүргізу үшін ошақты шихтамен толтыру қажет. Оталдырғыш қоспасы шихта үстіне төсейді және электрзапалмен жандырады. Осы схемамен балқыту кезінде тотықсыздандыру элементтер шығыны төмендейді және шаңныың шығуы, процесс үлкен жылдамдықпен өтеді, өйткені қорытпа тамшылары түсіп шихтаның төменгі бөлігін қыздырады.
Осы схеманы қолданғанда процесстің жылдамдығын реттеу мүмкін емес, балқыманың шығыны улкейеді. Ошақ көлемі тек қана 30 % тиімді пайдаланылады.
Негізгі әдебиет
1.JI.Н.Никольский, И. Ю. Зиннуров. «Оборудование и проектирование электросталеплавильных цехов». М: «Металлургия» 1993 г. с. 272.
2.Д.Я. Поволоцкий, В.Е. Рощин, Н.В. Мальков. «Электрометаллургия стали и ферросплавов» М: «Металлургия» 1995 г. с.592.
3.А.В. Егоров. «Расчет мощности и параметров электросталеплавильных печей» М. МИСиС, 2000 т. с.272.
Қосымша әдебиет
4.Начала металлургии: Учебник для вузов. В.И.Коротич, С.С.Набойченко, А.И. Сот С.С.Грачев, Е.Л.Фурман, В.Б. Ляшков^ Екатеринбург: УГТУ, 2000г. С.392.
5.В.Г. Воскобойников, В.А. Кудрин, A.M. Якушев. Общая металлургия. _М: ИКЦ «Ак книга», 2002г. с.768.
6. Ж.И. Кузбаков, ж.О. Нурмаганбетов. «Конструкция и проектирование электродуговмх сталеплавильных и ферросплавных печей». Агу им. К. Жубанова. Актобе:2004г. С.37.
Дәріс №15
Ферробалқыту электр пештерінің электрлі және геометриялы параметрлері
Жоспар:
Пештердің геометриялық және электрлі өлшемдерін анықтау әдістемесі.
Электрпеш қондырғысының электр параметрлерінің есебі.
Пештердің геометриялық параметрлерінің есебі.
ФБП электрлі сипаттамасын есептеу әдістемесі.
Әдетте есептеуге пештің геометриялық өлшемдері мен энергетикалық сипаттамасын анықтау кіреді. Жобаланған процесті қайта жаңғырту үшін белгілі материалдарды қолдана отырып материалды және жылулық балансты құру қажет. Жаңа пештерді жобалау кезінде құрылған дәстүрлі процесте бұл көрсеткіштерді өндірістік мәлімет бойынша қабылдайды. Пеш құрылғысының электрлік параметрлерін есептеуге көптеген белгісіздер кіреді. Әдетте тәжірибе жүзіндегі мәліметке сүйене отырып пештің өнімділігімен меншікті электр энергиясының шығыны (кВ'1-сағ/т қорытпа) бойынша пеш құрылғысының қуатын кейін басқада электрлік параметрлерді анықтайды.
Ферроқорытпаларды алу барысында қуатпен қатар балқытылатын қорытпаның маркасына, түріне, шикіқұрамның гранулометриялық және химиялық құрамына тәуелді шикіқұрам материалдарының электрлік кедергісі үлкен мағынаға ие. Осы екі маңызды параметрлер (пещ қуаттылығы мен шикіқұрамның электрлік кедергісі)тотықсыздандырғыш үрдістегі реакцияны жүзеге асыру қажетті температура жағдайларымен берілген көлемінде жылудың шоғырлануын қамтамасыз етеді. Сонымен бірге шиқұрам материалының электрлік кедергісі есептеу үшін бастапқы мән ретінде қолданылады және балқытылып жатқан қорытпаның маркасы мен түрін көрсетеді. Ферроқорытпа пештерінің маркировка негізіне олардың қуаттылығы жатады.
Ең соңғы 10 жылдықта И.Т. Жерде-ва. ТА. Сисояна. АС. Микулинского. Б Б. Данциса және т.б.басшылығымен есептеудің полуэм-ирикалық әдісті кейбір эталонды пешткерге қолдану негізінде зерттеліп өңделеді. Осы кезде электр тегі критериялары енгізіледі. (ЭТ):
ЭТ = Un ∙ dэ /ρ ∙ I (13.1)
где: Un – пайдалы фазалы кернеу, В;
dэ – электрод диаметрі, мм;
ρ – меншікті электр кедергісі, Ом-мм;
I – фазадағы ток, А.
Бұл кретерий геометриялық өлшемдерді анықтайтын Un, I сияқты электрлік параметрлерімен қоса электрод диаметрін байланыстырады және балқытылатын қорыипаның маркасы мен түріне байланысты шикіқұрам матералдар қабатының орташа меншікті кедергісі берілген үрдістің мінездемесі болып табылады.Егерде эталонды және жобаланып отқан пештерде химиялық және гранулометриялық құрамы бойынша бірдей болса онда екі пеш үшін сандардың бірдей болу мүмкіншілігі туады, яғни бірдей үрдістер үшін электрлік ұқсастық критериясының ықшамдалған түрі қолданылуы мүмкін (ЭП1):
(1.2)
Электр параметрлерін анықтау және осы критерия боынша жобаланып отқан пештің электрод диаметрін анықтауға болады. Ал электрод диаметрі геометриялық ұқсастық папаметрлерін есепке алғанда пештің негізгі өлшемдерін есептеуге мүмкіншілік береді.Осыған орай қабылданған есептеу схемасы электрлік сипаттама мен пештің геометриялық параметрлерін байланыстыруға мүмкіншілік береді, бұл ферроқорытпа электр пештері үшін негізгі жағдайлардың бірі болып табылады.
2. Электр пеш құрылғысының электрлік параметрлерін есептеу.
Есептеу келесідей тәтіпте жүзеге асады
13.2.1. Трансформатордың құрылған қуаттылығы:
W=G∙A/24К ∙ cosφ ,кВА, (2.1)
мұндағы: G – пештің берілген өнімділігі, т/тәул;
24 – тәуліктегі сағат саны, сағ;
cosφ- электрпеш құрылғысының қуаттылық коэффициенті;
К - пештің тұруын (капиталды, орташа, алдын-ала жоспарлау, жөндеуі) және электр режимінің ауытқуын ескеретін коэффициент. 0,93-0,95 аралығында қабылданады.
А – электр энергиясының меншікті шығыны, кВт-сағ/т (13.1 кестесінде көрсетілген тәжірибеден қабылданады.
Трансформатор қуаттылығын алдын-ал есептеу үшін cosφ мәні 0,82÷0,85 аралығын қамту керек. Кейін 13.1 кестеден балқытылатын қорытпаның маркасына байланысты cosφ ∙ ηэл-ден туынды мәні алынады. Бұл кезде трансформатордың жоғарғы қуаттылығы үшін 13.3 кестесінде көрсетілген 10-нан 75 мВА болатын W өлшеміне тәуелді. Осыдан кейін қайтадан W мәнінің нәтижесінде 0,84-0,90 аралығында болатын ηэл мәні таңдалынады (W көп болған сайын ηэл азаяды).
cosφ
∙ ηэл
и туындысының және ηэл
мәнін
таңдау арқылы cosφ-ды
келесі қатынаста анықтаймыз:
(2.2)
кейін cosφ алынған мәні бойынша 2.2 өрнегі бойынша трансформатордың номиналды қуаттылығын анықтаймыз.
Кесте 1.1. Балқытылатын қорытпаның маркасына тәуелді шамаларды есептеу үшін қажетті мәндер
Қоратпа маркасы
|
COSCp-Г|эл
|
А, кВт-ч/т
|
С |
ЭП!
|
АУсм2
|
|
п=0,25 |
п=0,33 |
|||||
ФС18 |
0,70-0,68 |
2000-2200 |
- |
3,00 |
1,42-1,99 |
7,0 |
ФС25 |
0,71-0,69 |
2700-2800 |
- |
3,05 |
1,43-1,99 |
7,0 |
ФС45 |
0,72-0,70 |
4700-4900 |
- |
3,20 |
1,50-2,00 |
7,0 |
ФС65 |
0,73-0,71 |
7400-7700 |
- |
3,35 |
1,57-2,02 |
7,0 |
ФС75 |
0,74-0,72 |
8800-9200 |
- |
3,40 |
1,60-2,03 |
7,0 |
ФС90 |
0,76-0,74 |
12500-13500 |
- |
3,50 |
1,65-2,04 |
8,4 |
Кальций карбиді |
0,72-0,70 |
2500-300 |
- |
3,5 |
1,44-1,50 |
6,8 |
скзо |
0,68-0,66 |
12000-13000 |
7,7 |
- |
1,34-1,41 |
12,0 |
ФМн78 |
0,68-0,65 |
3800-4100 |
8,3 |
- |
1,54-1,49 |
7,6 |
ФХ400-800 |
0,75-0,73 |
3450-3600 |
8,6 |
- |
1,44-1,50 |
7,6 |
СМн17Р |
0,69-0,67 |
4100-4700 |
6,7 |
- |
1,34-1,41 |
7,7 |
ФСХ40 |
0,72-0,70 |
6200-6500 |
7,4 |
- |
1,53-1,72 |
7,0
|
Ескертулер. Ауытқушы шамаларды төменгі қуаттылықтан жоғары қуаттылыққа қарай кестеде көрсетілген тәртіппен таңдайды.
2.2.Пеш трансформаторының екінші жолақты кернеулігі :
(2.5)
Белгілену бойынша U л трансформатордың екілік кернеу сатысында есептеледі, бұл кезде (0,75÷ 1,2) U л интервалы 4÷6 В кернеу сатысының аралығында қабылданады.
Кернеудің табан саны келесідей анықталады:
(2.6)
Бірінші сатыны қоса есептегенде кернеу сатыларының кестесі құрылады n1 = 0,75 Uл, екінші сатымен n2 = 0,75 Uл + (4÷6) и т.б. соңғы сатыға дейін n2 = 1,2 Uл.
.
Электродтағы ток күші:
(2.7)
2.7. Электродта табылған ток күшінің өлшемі бойынша оның диаметрі анықталады:
(2.8)
ЭП1 кретериясының мәні 2.1 кестеде келтірілген. Бұдан кейін егер қажет болған жағдайда электрод массасының құрамын, электрод типін (графиттелген, көміртекті, өздігінен пісірілетін) таңдау қажет.
2.8. Электрод диаметрін анықтаудың дұрыстығын тексеру жіберілетін ток тығыздығына (j, А/см ) байланысты жүзеге асырылады. Бұл үшін фактілік мәні анықталады:
(2.9)
Ток тығыздығының фактілі шамасы 2.1. кестеде көрсетілген жіберілетін шамадан jAon аз болуы керек.
Егер jpac4 jaon-ден асатын болса, coscp-r)3n жаңа үлкен туындыны қабылдай отырып қайталау қажет:
2.9. тексеру есеп жүргізіледіηэл:
(2.10)
мұндағы RB- пеш ваннасының активті кедерісі:
(2.11)
г- қысқа желідегі активті кедергі 2.2 кестеден алынады
2.10. тексеру жүргізіледі cosφ:
(2.12)
Мұндағы : Х- пеш құрылғысының реактивті кедергісі (.Таблица 2.2
г пен X әртүрлі қуатты пештерге байланысты мәндер
2.11. cosφ·ηэл. туынды шамасын тексеру есебі.
Егер есеп үшін қабылданғаннан туынды 5%-ға дейін ауытқыса, онда электрлік есеп аяқталғаны. Егер ауытқу 5% жоғары болса, онда алдыңғы қабылданған есеп нәтижесінде алынған coscp-r|3JI туындысының бастапқы орташа мәні ретінде қабылдап, есептеуді қайтадан жүргізу қажет.
Есептеуді қайталау барысында г|Эл-ді бекіту керек, ал қайтадан қабылданған coscp- г|Эл -дің туындысынан coscp мәнін анықтап есептеуді сол тәртіпте қайталайды
3. Пештің геометриялық параметрлерін есептеу
Пештің геометриялық параметрлерін анықтау электр сипаттамаларын есептеуден кейін жузеге асырады. Электрлік сипаттамалармен геометриялық параметрлерімен байланыстыратын параметр электродтың диаметрі болып табылады. Геометриялық параметрлерге жатады (сурет. 3.1 а, б):
δ – табан деңгейіндегі қабырға шегенінің қалындығы, мм;
D – шахта диаметрі, мм;
L – колошник беткейінен табанға дейінгі арақашықтық, мм;
h – колошник беткейінен қабықшаның жоғарғы тығынына дейінгі арақашықтық, мм;
Н – шикіқұрамға электродтың ену тереңдігі, мм;
Нб – көмірлі қабаттың биіктігі (көміртегітермиялық үрдістер үшін), мм;
l - электродтың жұмыс соңынан табанға дейінгі арақашықтық,
мм;
f – электрод пен пеш қабырғасы шегенінің арасындағы қашықтық, мм;
В – электрод арасындағы қашықтық, мм;
Dp – электродтың бөліну диаметрі.
Тәжірибеде белгілі болғандай технологиялық үрдістің және пеш құрылымының әртүрлігі кезінде / мен h шамалары өте кең емес шектерде салыстырмалы шектерде өзгереді:
h=100:200 мм; /=600:900 мм.
Геометриялық параметрлерді есептеу геометриялық ұқсастық приципіне сәйкес жүргізіледі. Осы кезде дөңгелек үш электродты пештердегі электродтар тең бүйірлі үшбұрыштың төбелері бойынша орналасады.
Ферроқорытпа пештерінің негізгі параметрлері үшін геометриялық ұқсатық критериясының мәндері кесте 13.3 келтірілген.
Кесте 13.3. Геометриялық ұқсастық критериясының мәндері
Геометриялық параметр |
Үрдіс типі |
Критерияның белгіленуі |
Критерия шамасы |
Электрод арасындағы қа шықтық, (В) |
қож.с* қож. |
В' |
2,15-2,85 2,24-3,02 |
Колошник деңгейіндегі ванна диаметрі, (D) |
қож.с. қож. |
ГУ |
5,40-5,80 5,80-6,00 |
Көмірлі қабат блоктарының деңгейінде ванна диаметрі, (Бб) |
қож.с. |
|
5,10-5,20 5,60-5,80 |
Колошник беткейінен табанға дейінгі арақашықтық, (L) |
қож.с. қож. |
и |
1,8-2,0 2,0-2,5 |
Көмірлі қабаттың биіктігі, (Нб) |
қож.с. қож. |
Нб' |
0,65-0,70 0,95-1,10 |
Шикіқұрамға электродтың ену тередігі, (Н) |
қож.с. қож. |
H |
1,10-1,20 0,65-1,25 |
Электродтардың бөліну диаметрі |
қож.с. қож. |
Dp |
2,0-2,8 2,2-3,0 |
6.1 Кен тотықсыздандырғыш ферроқорытпа пештерінің геометриялық параметрлерін есептеуге арналған жұмыс сұлбасы.
а) – дөңгелек ваннамен; б) – тікбұрышты ванна
Кез келген геометриялық параметр (П) келесі қатынаста анықталады:
П=П'·dэ (3.1)
мысалы,электрод арасындағы қашықтық
B=B'-dэ,
Осылайша барлық геометриялық параметрлер анықталады. Электродтың бөліну диаметрін тең бүйірлі үшбұрыштың төбелері бойынша электродтарды орналасуынан бастап геометриялық қатынаста анықталады.
Электродтың бөліну диаметрі үрдістің ерекшелігіне тәуелді.Үздіксіз үрдіс яғни кентотықсыздану, сонымен қатар рафинирлеу пештерінде параметр екіге жуықталып алынады, ал бұл параметр стационарлы пештерден айналғыш пештерге 0,9 құрайды::
(2.8) 120
Ваннаның диаметрі көмірлі блок деңгейінде сол сияқты үрдіс түрімен пеш типіне тәуелді:
стационарлы пештер:
қожсыз процесс Dбст= Dp+2,7dэ, (3.6)
қожды процесс Dбст= Dp+3,3dэ. (3.7)
айналмалы пештер:
қожсыз процессDбвр=0,9Dp+2,5dэ, (3.8)
қожды процессDбвр= 0,9Dp+3,0dэ. (3.9)
Ваннасының қабықшасының диаметрі:
DK= Dб+ 2δ, (3.10)
мұндағы: 8 – пеш қуаттылығы мен технологиялық ерекшеліктерімен анықталатын табан деңгейіндегі пен ваннасы қабырғасының қалыңдығы.Маңызды үрдістер үшін тәжірибеден алынады.
РПЗ типті тік бұрышты ванналы кен тотықсыздандырғыш ферроқорытпа пештері үшін жақтарының қатынасы (сурет. 13.1) п = а/Ь « 3,5-4,5 болатын тік бұрышты қималы өздігінен күйдірілетін электродтар қолданылады. Мұндай электродтар үшін есептік сызықтық параметрлер ретінде шартты (келтірілген) диаметр қолданылады және ол келесідей анықталады:
при n<4dэлп=2(а+ b)/π, мм; (3.11)
приn=4 dэлп= 2,25b,мм; (3.12)
при n>4
,мм; (3.13)
Ферромарганец және ферросиликомарганецті балқытатын РПЗ-63 типті пештері үшін тік бұрышты қимасы а х b = 3000 х 750 мм болатын өздігінен күйдірілетін электродтар қолданылады. Қабырғаларының қатынасын ескере отырып (п = 4) алдағы уақытта келтірілген диаметр с!элп = 2,25Ь, мм қолданамыз.
РПЗ типті пештің ванна өлшемдерінің сызықтық ұлғаюын 0,25 аэлп ескерте отырып жұмыс кеңістігіндегі ванна ұзындығын келесі қатынаспен анықтаймыз:
lв= 2(l,2+0,25)·dэлп+ 5В, мм (3.14)
мұндағы В- электродтар арасындағы қашықтық.
Жұмыс кеңістігінің ені:
bв= 2(1,2+0,25)dэлп + а, мм (3.15)
қабырға шегенінің қалыңдығын /ф = 1050 мм қабылдай отырып, пеш қабықшасының ішкі өлшемдерін анықтаймыз
ұзындығы- lK= lB+2·1050, мм (3.16)
ені-bк=bв+2·1050, мм. (3.17)
Көміртекті қабат блоктарының қалыңдығының дұрыстығын және негізгі геометриялық параметрлерінің қатынасын тексеру үшін есептеу өлшемдері бойынша А4 форматты миллиметровкада ферроқорытпа пешінің сұлбасы сызылады. Бұл кезде көміртекті қабаттың минималды қалыңдығы 250 мм-ден аспауы қажет.
4. Электродты ферроқорытпа құрылғыларының электрлік сипаттамасын құру үшін электрлік параметрлерді есептеу.
Пеш трансформаторының барлық кернеу сатылары үшін доғалы болат балқыту пештерінің мінездемесіне ұқсас ферроқорытпа электр пешінің құрылғыларының электрлік мінездемелері сандық жағынан есептелінуі қажет.
Белгілі болғандай ферроқоратпа пештері, қалыпты жұмыс кезінде жұмыс кернеуі сатысына арналған, трансформатордың тогының номиналды мәніне жақын ұзақ уақыт бойы токты тұтынады. Осы себеп бойынша трансформатордың өзгеріссіз кезінде тоқ жүктелуінің өзгеріс кең диапазонында, пеш құрылғыларының электрлік режимін мінездейтін қисықтарды есептеудің қажеттілігі жоқ. Осыған орай кен тотықсыздандырғыш пеш құрылғыларының электрлік сипаттамасын есептеу есепті материалды қолдану дәрежесін растамайды.
Ферроқорытпа пештерінің электрлік сипаттамасы басқа әдіспен есептеу тәжірибеде қолдану үшін аса ыңғайлы болғандықтан ұсынылды.
Осы сипаттамалар үшін тәуелсіз ауыспалы пеш құрылғысының электрлңк тізбегінің активті кедергісі нолдік сымсыз жұлдызша жалғанған қайта өңделген сұлбаға қолдануға болады.
Әдетте ванна пешімен (Хв) тұйық желінің (Хк) индуктивті кедергісі тұрақты болғанда, сонымен қатар қысқа желінің (RK) активті кедергісінің тұрақтылығы кезінде пеш трансформаторының паспорттық берілгендерінің негізінде сипаттамалар есептелінеді. Таңдалған масштабта көлденең ось бойынша сипаттамалар құрылған кезде R = RK + RB тең пеш құрылғысының толық активті кедергісі анықталады.
Төменде номиналды қутты пеш трансформатьорының жұмысшы кернеуінің бірінші сатысы үшін электр тізбегінің режимін мінездейтін барлық шамалардың есептеулері көрсетілген.
Есептеулер үшін болып электр пеш трансформаторының паспорты және электр пеш құрылғысының қысқа желі есептеулерінің нәтижесі бастапқы берілгендер табылады.
QJin, hn, X = Хк + Хв; RK);
Мұндағы: Игл – сызықтық кернеу, кВ; hn ~ сызықтық кернеу, кА;
Хк – қысқа желінің индуктивті кедергісі, Ом;
RK – қысқа желінің активті кедергісі, Ом;
Хв – пеш ваннасының индуктивті кедергісі, Ом. Ферроқорытпа пештерінің электр пеш жиектерінің кедергі мәні аумақтары 2.4 және 2.5 кестелерде келтірілген .
Таблица 2.4
Үшэлектродты ферроқорытпа пештерінің электр пешті жиектерінің кедергі мәндері.
Пеш құрылғысының атаулары. |
Реактивті кедергі, тОм |
Активті кедергі, тОм |
|||
трансформатор |
Қысқа желі (Хк) |
Ванна мен электродтар (Хв) |
Қысқа желі (RK) |
электрод |
|
РКЗ-16,5 |
0,19 0,19 |
0,450 0,450 |
0,470 0,520 |
0,035 0,035 |
0,076 0,058 |
РКЗ-24 |
0,15 0Д5 |
0,350 0,350 |
0,580 0,580 |
0,035 0,035 |
0,039 0,039 |
РКЗ-33 |
0,13 0,13 |
0,350 0,350 |
0,580 0,640 |
0,035 0,035 |
0,039 0,030 |
РКЗ-50 |
0,12 0,12 |
0,350 0,350 |
0,660 0,740 |
0,035 0,035 |
0,026 0,021 |
РКЗ-63 |
о,и 0,11 |
0,350 0,350 |
0,700 0,740 |
0,035 0,035 |
0,024 0,021 |
РКЗ-80 |
0,09 |
0,350 |
0,740 |
0,035 |
0,021 |
Ескерту. Жоғарыда аз токқа қатысты балқытуға арналған және жоғары токқа қатысты пештерді ауыстыруға арналған пеш үшін берілгендер келтірілген.
Таблица 2.5
УПК – сыз РПЗ-48 электр пеш құрылғысының активті және реактивті кедергілірінің есептік мәндері берілген.
Бөлімше атауы. |
Реактивті кедергі, X, тОм |
Пеш құрыл,ысының активті кедергісі, R, тОм |
||||||
фаза А |
фаза В |
фаза С |
орт. мән. |
фаза А |
фаза В |
фаза С |
орт. мән. |
|
Трансформатор |
0,320 |
0,320 |
0,320 |
|
0,032 |
0,032 |
0,032 |
|
Қысқа желі |
0,594 |
0,594 |
0,594 |
|
0,062 |
0,062 |
0,062 |
|
а) құбырлы пакет |
0,178 |
0,178 |
0,178 |
|
0,056 |
0,056 |
0,056 |
|
б) иілгіш сымдар |
0,081 |
0,081 |
0,081 |
|
0,001 |
0,001 |
0,001 |
|
в) иілгіш бөліктің құбыршалары |
0,335 |
0,335 |
0,335 |
|
0,005 |
0,005 |
0,005 |
|
Әсерлесуші плита ауыспалы кедергісі. |
- |
- |
- |
|
0,060 |
0,060 |
0,060 |
|
1, 2, 3 пункті бойынша қорытынды. |
0,914 |
0,914 |
0,914 |
|
0,154 |
0,154 |
0,154 |
|
Электродтардың кедергісі |
- |
- |
- |
|
0,050 |
0,050 |
0,050 |
|
Электродты ванна. |
0,974 |
0,996 |
0,974 |
|
- |
- |
- |
|
Қорытынды: |
1,888 |
1,910 |
1,888 |
1,90 |
0,204 |
0,204 |
0,204 |
0,204 |
Ескертулер: Пеш құрылғысының реактивті кедергісін Хпу = 2,0 т Ом деп қабылдаймыз
4.1. И және Іл наминалды мәндері бойынша пеш құрылғысының фазалық кедергісі есептеледі
(4.1)
4.2. Пеш құрылғысының активті кедергісі
(4.2)
4.3. Пеш ваннасының активті кедергісі
RB=R- RK, Ом (4.3)
4.4. Пеш ваннасының толық кедерісі
(4.4)
4.5. Пеш ваннасына арналған кернеу
(4.5)
4.6. Желіден қолданылатын активті қуат
(4.6)
4.7. Пайдады активті қуат
(4.7)
4.8. Электродтағы ток
(4.8)
4.9. Қуат шығыны
,
МВт (4.9)
4.10. Номинальді қуаттылық
(4.10)
4.11 .Қуаттылық коэффициент
(4.11)
4.12. Пайдалы әрекеттің электрлік коэффициенті
(4.12)
Пеш құрылғысының активті кедергісінің функциясында құрылған электрлік сипаттамар түрінде көрсетілгендерді есептеулер нәтижелерін қолдану аса ыңғайлы. Трансформатордың қуаттылығы 16,5 МВА кен тотықсыздандырғыш пештер үшін есептелінген мұндай сипаттамалар сурет 6.2 көрсетілген.
Негізгі әдебиет
1.JI.Н.Никольский, И. Ю. Зиннуров. «Оборудование и проектирование электросталеплавильных цехов». М: «Металлургия» 1993 г. с. 272.
2.Д.Я. Поволоцкий, В.Е. Рощин, Н.В. Мальков. «Электрометаллургия стали и ферросплавов» М: «Металлургия» 1995 г. с.592.
3.А.В. Егоров. «Расчет мощности и параметров электросталеплавильных печей» М. МИСиС, 2000 т. с.272.
Қосымша әдебиет
4.Начала металлургии: Учебник для вузов. В.И.Коротич, С.С.Набойченко, А.И. Сот С.С.Грачев, Е.Л.Фурман, В.Б. Ляшков^ Екатеринбург: УГТУ, 2000г. С.392.
5.В.Г. Воскобойников, В.А. Кудрин, A.M. Якушев. Общая металлургия. _М: ИКЦ «Ак книга», 2002г. с.768.
6. Ж.И. Кузбаков, Ж.О. Нурмаганбетов. «Конструкция и проектирование электродуговмх сталеплавильных и ферросплавных печей». АГУ им. К. Жубанова. Актобе:2004г. с.37.
«Металлургиялық агрегаттардың құрылымы және оларды жобалау» пәнінің тест сұрақтары
Өндiрiске қатысты металлургиялық процесстер тек қана ойдағыдай ағу жүреді: |
шамалы күйде немесе биiк температураларда; |
тературалардың тек қана шамалы күйiнде; |
тек қана биiк температураларда; |
тек қана 15600 С; |
45000 С температурасында; |
Пеш жұмыс кеңiстiгi қоршауды қоршаған ортадан бөлiміз: |
отқа шыдамды материалдармен |
қатты материалдармен |
жылу оқшаулағыш материалдармен |
синтетикалық материалдармен |
арматурамен |
Үлкен шығындарды ескерту үшiн пеш қоршаған ортаға жылу кетпес үшін жабдықтаған: |
жылуды оқшаулайтын жiкпен |
арматуралық жікпен |
отқа төзгіш жікпен |
әуе жiгiмен |
шалағай жiкпен |
Ескерту үшiн мезгiлсiз пештердiң металл құралымдары істен шықпас үшін олар суытылады: |
сумен |
аргонмен |
сұық азотпен |
газбен |
ауамен |
Пештегi материалдарды өңдеу үшiн қажеттi жылу, отын өртеу есебiнен адырайды: |
қатты, сұйық, газ түрінде |
қатты |
сұйық |
газ түріде |
плазмалық турде |
Металлургиялық үрдістерге жатады: |
күйдiру, қалпына келтiру, жымдасу, балқыту |
балқыту |
қалпына келтіру |
жымдасу |
күйдіру |
Ферроқорытпа пеш бөлулер жұмыс кеңiстiгiнiң түрi бойынша жатады: |
шахталық |
подтық |
камералық |
шағылдыру |
подтық және шағылдыру |
Пештер тағайындау бойынша - жылу алмастырғыштар жiктеледi: |
рекуператорлар, регенераторлар, қазан-тазартқыштар |
регенераторлар |
рекуператорлар |
қазан-тазартқыштар |
рекуператорлар және регенераторлар |
Пештiң жылу беру ұйымдастырылу қағидасы бойынша жылулық генераторлар: |
индукциялық пештер, конвертерлер |
конвертерлер |
индукциялық |
айналмалы түтiк тәрiздес |
домналық |
Шахталық пештерде жиi болатын процесс: |
үздіксіз |
периодтық |
жартылай үздіксіз |
ұзақ |
ең қолайлы |
Шахталық пештерде ең басты ақау: |
өңдеу мүмкiн еместiлік |
ұнтақ тәрiздес материалдар |
қатты материалдар |
сұйық материалдар |
инертті материалдар |
Шахталық пештердің басты ерекшелігі: |
жылуды қолданудың биік коэффициенті |
қыздырылған газдар қолдану |
қатты материалдарды қолдану |
қыздырылған ауаны қолдану |
шихтада отын қолдану |
Түтiк тәрiздi айналмалы пештердiң жұмыстану мүмкiндiгi болып табылады: |
бөлшектелген және ұнтақ тәрiздi шашпақ материалдар |
қатты шақпақ материалдар |
ұнтақ тәрiздi материалдар |
инертные материалы |
құрылыс материалдары |
Түтiк тәрiздi айналмалы пештердiң кемшiлiктерiне жатады: |
төмен дәрежеде жылу қолдану және қуатты шан алып кеткіш |
жылуды қолданудын төменгі коэффициенті |
қуатты шан алып кеткіш |
төменгі өнiмдiлiк |
төменгі К, П,Д |
Жоғалтуларды төмендету үшiн Кейбiр Металлургиялық агрегаттардан шегiнетiн газдарымен жылу не арқылы қолданылады: |
рекуператорлар және регенераторлар |
жылу алмасқыштар |
регенераторлар |
рекуператорлар |
редукторлар |
Электр пештеріне жатады: |
кедергi пештерi, доғалы пештер, индукция пештерi |
айналмалы түтiк тәрiздi пештер |
домна пештері |
доғалы және индукция пештері |
шахталы пештер |
Электр энергиясы доғалы электр пештерiнде жылулыққа өзгертедi: |
электр доғасында |
газ фазасында |
газды дәрежеде |
шихтада |
вакуумде |
Плазмалық доғалық пеште жылу көзі болып табылады: |
доға қысылған көлденең қимасында |
электрондық шоқ |
жабық электр доғасы |
анод |
катод |
Электронды сәулелi пеште жылу көзі: |
электрондардың кинетикалық энергиясы |
электроны зеңбірек |
жоғары кернеу |
катод |
жеделдететін анод |
Индукция пештерiнде алғашқы орам болып табылады |
сумен салкындатқыш құбыр |
тигель |
индуктор |
магниттiк өрiс |
өзек |
Индукция пештерiнiң негiзгi қәдірі болып табылады: |
ең төменгi жылулық жоғалтулар және жоғары сапалы балқымаларды қорытуға мүмкiндiк |
ең төменгi жылулық жоғалтулар |
жоғары сапалы балқымаларды қорыту |
өзексiз жұмыс iстеу мүмкiндiгi |
қыш тостағанның(тигль) үлкен сыйымдылығы |
Пештiң отқа шыдамды футеровкасы қамтамасыз етуi керек: |
жинақтауды және ең төменгi жылулық жоғалту, биiк температуралар және балқымаларды химия әсерiне қарсы табандылық |
қажеттi берiктiк |
сыртқа ең төменгi дәрежеде жылулық жоғалту |
жоғары температураларға шыдау |
керекті температураны алу |
Отқа төзгіш материалға ең басты талап: |
жоғары температураларға шыдау |
беріктілік |
иілгіш касиеті |
қызуға төзімділік |
құрылыс жүктемесiне шыдау |
Отқа төзімді материалдардың негізгі бөлігін келесі түрде алады: |
Пластикалық формалау және жартылай құрғақ пресстеу; |
Шликерлі әдіспен; |
Балқытып құйу; |
Жартылай құрғақ пресстеу; |
Пластикалық формалау. |
Формаланған отқа төзімді материалдардың байланыстаратын зат: |
Смола, саз, әк, Сульфатты-спиртті барда; |
Тас бұрышты пек; |
Бетонит; |
Каолинді саз. |
Цемент |
Отқа төзімді материалдардың қасиетіне жатпайды: |
Балқуы; |
Беріктік; |
Термо тұрақтылық; |
Тұрақтылық. |
Тотығу |
Отқа төзімді бетондарды толтырады: |
Полидисперлі, династы, шамотті, периклазды ұңтақтар; |
Жоғары глиноземистті цемент; |
Жоғары таза корунд; |
Карбид кремниі; |
Цирконді ұңтақтар. |
Отқа төзімді бетонның ерекшелігі: |
Тігістің және өртеудің қажет болмауы, еңбек сыйымдылығының төмендеуі; |
Жоғары отқа төзімділігі; |
Термо тұрақтылық; |
Үлпілдек; |
Жоғары температуралы деформация. |
Көміртекті отқа төзімділіктің басты қасиеті: |
Жоғары отқа төзімділік; |
Электроөткізгіштік; |
Үлкен термо тұрақтылық; |
Үлкен шлакты тұрақтылық; |
Жоғары жылуөткізгіштік. |
Эффектті жылу изоляциялы материал болып табылады: |
Каолинді және минералды мақта; |
Отқа төзімді талшық материал; |
Жеңіл салмақты отқа төзімді материал; |
Шамот; |
Динас. |
Доменналы пеш орналасады: |
Скиповты көтергіш және ленталы конвейер; |
Көтергіш; |
Ленталы конвейер; |
Бункерлі эстакада; |
Сепкіш аппарат. |
Екі конусты құрылғы орналасатын домналы пеш аталады: |
Сепкіш аппарат; |
Штанга; |
Балансир; |
Айналмалы желоб; |
Бункерлі эстакада. |
Домналы пешке шихты материалдарды салу үшін жеткізіледі: |
Бункерлі эстакада; |
Скиповты көтергіш; |
Ленталы конвейер; |
Скиповты ор; |
Сепкіш аппарат. |
Домналы пештің сепкіш аппараты мынадан тұруы мүмкін: |
Екі конусты құрылғы орналасатын және айналмалы желоб; |
Екі конусты құрылғы; |
Айналмалы желоб өзгергіш бұрышымен; |
Кіші конус; |
Үлкен конус. |
Скиповты көтергіштерді маневрлеу жүзеге асады: |
Скиповты лебедки; |
Кіші конус; |
Үлкен конус; |
Еңкею мосты; |
Штанга және балансир. |
Домналы пешке жылытып үру жүзеге асады: |
Ауа жылытқышта; |
Рекуператорда; |
Регенераторда; |
Регенераторда және рекуператорда; |
Жану камераларында. |
Домналы пештен шойынның шығуы жүзеге асады: |
Шойынды летка; |
Шлакты летка; |
Шойынды және шлакты летка; |
Фурма; |
Горн. |
Домналы пештен шлак шығады: |
Шлакты летка; |
Скиммер. |
Шойынды летка; |
Резервті летка; |
Шлакты және шойынды летка; |
Домналы пешке жылытып үрлеу … арқылы барады |
Ауа фурмы; |
Отынды бак; |
Лещадь; |
Сақина; |
Шойынды және шлакы летка. |
Домналы пештің негізгі өлшемі анықталады: |
Өндірістің берілген К,И,П,О бойынша; |
Өндірістің берілгені бойынша; |
Пайдалы көлеммен бойынша; |
Шихты материалдардың шығыны бойынша; |
Қуаты бойынша. |
Домналы пештің профильді өлшемін анықтау үшін беріледі: |
Өңдіру және К,И,П,О; |
Пайдалы көлем; |
Толық биіктігі; |
Пайдалы биіктігі; |
Кокстың жану жиілігі. |
Домналы пештің жүрісінің жиілігі көрсеткіштер бойынша анықталады: |
Кокстың жануының көлемдік жиілігі; |
Кокс шығыны; |
Үрлеу жиілігі; |
Пайдалы көлем; |
Өндіруі. |
Футеровкамен шектелген домна пешінің жұмысшы кеністігінің кескіні аталады: |
Домна пешінің профилі; |
Домна пешінің мөлшері; |
Домна пешінің көлемі; |
Пайдалы көлем; |
Пайдалы биіктік. |
Домна пешінің элементтері калашник, шахта, распар, заплечник, горн не түзеді? |
Пайдалы көлем; |
Барлық биіктік; |
Пайдалы биіктік; |
Өнімділік; |
Жұмысшы кеністік. |
Болат балқыту үшін конвертерлердің қандай түрін қолданады? |
Вертикалды; |
Горизонталды; |
Көлбеулі; |
Вертикалды және горизонталды; |
Тек горизонталды. |
Оттекті конвертердің формасы: |
Алмұрт формалы; |
Цилиндрлі формалы; |
Коникалық форма; |
Коникалық-цилиндрлік форма; |
Цилиндрлі-коникалық форма. |
Конвертердің жоғары жағындағы саңылауы қызмет етпейді: |
Болат шығару үшін; |
Газды шығару үшін; |
Шойын шығару үшін; |
Сүймен жүктеу; |
Шлак ағызу үшін. |
Конвертердің түбін сфералық түрде жасауының себебі: |
Металл циркуляциясын женілдету үшін және футеровканың тозуын төмендету; |
Футеровка тозуын төмендету; |
Металл циркуляциясын жеңілдету; |
Су циркуляциясын жеңілдету; |
Көлемін ұлғайту үшін. |
Конвертерде оттегіні не арқылы үрлейді? |
Вертикалды суытқыш фурма арқылы; |
Отынды-оттекті жанарғы арқылы; |
Эксгаустер арқылы; |
Түтінсорғыш арқылы; |
Желдеткіш арқылы. |
Конвертердің қолайлы профилі келесі фигуралардын тұрады: |
Жоғарғы және төменгі молтақ конус, цилиндр және шарлы сегмент; |
Цилиндрлі қаптама; |
Коникалық және сфералық сегмент; |
Коникалы-цилиндрлі қаптама; |
Молтақ конус. |
Конвертердің негізгі параметлері мен көлемі анықталады: |
Сыйымдылық үрлеудiң қарқындылығын есепке алумен; |
Балқыманың көлемінің жоғарлауымен; |
Балқыманың көпіршіктенуінің есепке алумен; |
Ваннаның тереңдiгiмен; |
Цилиндрлік бөліктің өлшемімен. |
Конвертердің жұмысшы кеністік профилінің өлшемдері келесі факторларды ескеру керек: |
Үрлеу тәртібі, балқыма гидродинамикасы және физико-химиялық үрдістердің дамуы; |
Үрлеу тәртібі; |
Балқыма гидродинамикасы; |
Қарқынды үрлеу; |
Ванна көлемі. |
Нормалы жүріс кезінде конвертерде үрлеу кезінде металлдың төменгі жоғалуы болады, егер де жұмысшы кеңістік көлемі балқыманың тыныш кезіндегі көлемінен неше есе көп болса? |
5-7 рет; |
2-4 рет; |
3-4 рет; |
3-6 рет; |
2-3 рет. |
Конвертерлердің меншікті көлемі болуы керек: |
0,8-1,0 м3 /т; |
0,5 м3 /т; |
0,5-0,7 м3 /т; |
0,9 м3 /т; |
0,5-0,75 м3 /т. |
ДББП-рінде электродтардың жұмыс аяқтарына көлiктiң екiншi орамдарының жадағайласы қуаттың берiлулерi үшiн қолданылады: |
Қысқа желі; |
Таңдау және газ тазарту жүйесі; |
Электродты қозғалту механизмі; |
Пеш сырты мен төбесі; |
Тіреуші конструкция. |
ДББП-рінде металлды ағызып алу және қожды шығарып алу үшін қолданылады: |
Еңкейту механизмі; |
Қысқа желі; |
Екіншілік тоқөткізгіштік; |
Бетше босаға мен шахта; |
Электрод қозғалту механизмі. |
ДББП-рінде қожсыз болатты шығару ненің көмегімен жүргізіледі? |
Пеш еңкейту механизмі; |
Ағызып жіберу мұрыншасы; |
Эркерлі және сифонды шығарылым; |
Шлакты шығарып алу; |
Батпақты қалдыру. |
Суытылатын элементтердегі ЭДП-да гарнисаж түзілуі: |
Көпіршекті қождағы пештер жұмысы; |
Мыстағы суытылатын труба; |
Болаттағы суытылатын труба; |
Жәшік тәрізді элемент; |
Отқа төзімді майланған қабат. |
Суытылатын элементтерді пеш қабатында қолдануға мүмкіндік берді: |
Отқа төзгіш шығынды азайту және электрод шығынын төмендету, пештің жұмыс ресурсын көбейту; |
Жылына жұмыс күшін арттыру; |
Электроэнергия шығынын азайту; |
Шығып жатқан газдардың шығынын азайту; |
ООЖ-ны қолдану. |
Суытылатын күмбезді ЭДП-ларда қолдану мүмкіндік берді: |
Газ шығынын азайтты; |
Күмбездің жұмыс уақытын көбейту және ағызып алу саңылауын орнатуды жеңілдетті; |
Өнімділікті арттырды; |
Электроэнергияны үнемдеу; |
ООЖ-ны қондыру. |
Күмбездегі суытылатын трубалардан тұратын кезек-кезек оралған спиральді секторды шартты түрде қалай атайды: |
«Циклды күмбез»; |
«Тік күмбез»; |
«Суытылатын күмбез»; |
«Газды күмбез»; |
«Торойдты күмбез». |
Суытылатын күмбезді ЭДП-терде құрастыру мүмкіндік берді: |
Отқа төзгіш бөлігін азайту; |
Жылуға төзімділігін арттыру; |
Отқа төзгіштігін жоғарлатты; |
Жылу оқшаулағыш бөлігін арттыру; |
Орталық бөлігін арттыру. |
ЭДП-нің қуаттылығын арттырғанда, электродты азайту шығыны кезінде: |
Ток күшінің азайтуынан және кернеудің өсуінен; |
ООЖ-ны қолдануынан; |
Баламалы энергия көзін қолдануда; |
Ток күшінің арттыруында және кернеуді төмендеткенде; |
Электроэнергияны пешке интенсификалық түрде беру. |
ЭДП-терде электрод шығыны анықталады: |
Ток күшімен, балқыту ұзақтығымен, электродтың және температураның жоғары бетінде; |
Кернеудің артуымен; |
Ток күшімен; |
Қуатты келтірумен; |
Балқыту ұзақтығымен. |
Комбинирленген суытылатын электродтар төменгілерден тұрады: |
Графикалық және металлдық бөлігінен; |
Графиттік бөлшегінің үстіңгі қабатының жамылғысынан; |
Суытылатын металл бөлігінен; |
Жанындағы тотықтыру бөлігінен; |
Аппликаторы бар түтін бөлігінен. |
ООЖ жұмыс істей алады: |
Сұйық және газ тәріздес отындармен; |
Мазутпен; |
Табиғи газбен; |
Керосинмен; |
Мұнайға ілеспе газбен. |
ЭДП-терге газ тәрізді өнімдерді беру үшін төмендегілерді орнатады: |
4-6 жанарғы (ООЖ); |
3 жанарғы; |
СО және Н2 жағып жіберуді қолдану; |
Инжекционалдық қондырғы; |
Оттекті фурма. |
Келесі нұсқаулар арқылы ООЖ-ны қолдану: |
«Бірсатылы» және «екісатылы» үрдістер; |
Доғалар бөлек жұмыс істейді; |
Жанарғылар бөлек жұмыс істейді; |
Шихтаны қыздырғандағы ұзақ мерзімді кезең; |
Ломды қыздырғанда тек ООЖ-ны қолданамыз. |
ЭДП-терде электрод арасындағы жылу потенциалы аз аймақ: |
Үш аймақ; |
«Бос аймақ»; |
Электркедергісі жоғарланған аймақ; |
Төменгі жылдамдықты ломның балқыту аймағы; |
ООЖ-ны қолдану аймағы. |
Ломды алдын-ала қыздыру ЭДП-терде іске асырылады: |
Құлату корзинасындағы ломды қыздыру және бірлік конструкциясындағы ЭДП-тегі ломды қыздыру; |
Шахтада лом қыздыру; |
Ломды астаудағы арнайы бекеттегі шығарылған газдармен қыздыру; |
Ломды арнайы контейнерде қыздыру; |
Ломды камерада қыздыру. |
Ферроқорытпаларды көміртектітермиялық әдіспен өндіру іске асырылады: |
Кентотықтырғыш электропештерде; |
Рафинирлі пешінде; |
Балқыту көрігінде (горнах); |
Доғалы болат балқыту пешінде; |
Индукционалды пеште. |
Ферроқорытпаларды силикотермиялық әдіспен өндіру іске асырылады: |
Рафинирлі пешінде; |
Кентотықтырғыш пешінде; |
Индукционалды пеште. |
Балқыту көрігінде; |
Доғалы болат балқыту пешінде; |
Ферроқорытпаларды алюминотермиялық әдіспен өндіру іске асырылады: |
Балқыту көрігінде және жетілдірілген ЭДП-терде; |
Балқыту көрігінде; |
Жетілдірілген ЭДП-терде; |
Қайнау қабаты бар пештерде; |
Рафинирлі пешінде. |
Ферроқорытпа пешінің ваннасы: |
Станционарлы және айнымалы; |
Айнымалы; |
Станционарлы; |
Периодты; |
Жартылай үздіксіз. |
Конструкциясы бойынша ферроқорытпа пештері: |
ашық, жартылай жабық және герметизироланған; |
күмбез астындағы герметизирленген күйдірілген газ |
жартылай ашық |
жартылай жабық |
тек ашық |
Ферроқорытпа пешінің ваннасы қандай пішінді болады? |
дөңгелек , тікбұрышты , овал |
тікбұрышты |
алтыжақты |
овал |
ушбұрышты |
Үш фазалы ферроқорытпа пештерін қанша электродтармен салады? |
3,6,12 |
6 |
3 |
12 |
1 |
Үш электродты ушфазалы ферроқорытпа пеші электродтардың орналасуы ? |
тең бүйірлі ушбұрыштың бұрыштарында және түзу бойында |
тең бүйірлі ушбұрыштың бұрыштарында |
түзу бойында |
периметр бойынша |
айнала орнадласқан |
Айналма ваннасы бар ферроқорытпа пеште шихтаны немен ұнтақтайды ? (рыхлят ) |
электродтармен |
қолмен |
арнайы машиналарман |
қолмен және скребоктармен |
трансформатор қуатымен |
Стационарлы ваннасы бар пештерде шахтаны немен ұнтақтайды ? (рыхлят) |
қолмен және арнайы машиналарман |
электродтармен |
скребокты конвейр |
төңкеру машинасы (завалочной машиной) |
арнайы бұрғы машина (шуровочной машиной) |
Жабық ферроқортпа пештері ашық пештерден немен ерекшеленеді? |
күмбез |
ағымдық құбыр |
күмбез бен құбырша |
тиілу ойпаттары (загрузочной воронки) |
бу қыздырғыш |
Ферроқорытпа пешіндегі ваннаның айналу? |
шахта материалдарының жане электрэнергияның шытынын азайту |
футеровканың жұмыс істеу уақытын арттыру |
өнімділікті арттыру |
шахта материалдарының шығынын азайту |
аралық жөндеу периодын арттыру |
6 электродты феррокорытпа пештері ? |
Тікбұрышты ванна және электродттардың сызықтың орналасуына ие |
Дөңгелек ваннаға ие |
Электродтардың бесбұрыштың бұрыштарында орналасқан тікбұрышты ваннаға ие |
үш бұрыш ваннаға ие |
электродтары периметр бойынша ораналасқан дөңгелек ваннаға ие |
6 электродты феррокорытпа пештерінің қоректену көзі ? |
3 бірфазалы трансформаторлар |
6 жеке трансформаторлар |
2 ушфазалы трансформаторлар |
аралық –сыйымдылық компенсация орнатудан УПК |
қысқаша желі |
Ферметизирленген ферроқорытпа пештеріне шахтаны ненің көмегімен жүктейді ? |
күндегі ағымдық құбыр |
электрод айналасындағы воронкалар арқылы |
қуысты электрод арқылы |
воронкалар және ағымдық құбыр арқылы |
арнайы төңкеру машинасы арқылы |
Рафинирлі ферроқорытпа пештер рудотермиялық пештерден айырмышылығы? |
конструкциясымен және ферроқорытпаны өндіру технологиясымен |
электродтардың өлшемдерімен |
ваннаның конструкциясымен |
күнбездің болуымен |
футеровты материалдармен |
Рафинирлі ферроқортпа пештері қандай процес арқылы жұмыс істейді? |
периодты |
үздіксіз |
жартылай үздіксіз |
периодты және үздіксіз |
металлотермиялық |
Ферроқортпа рафинерленген пештің еңкею кезінде электродтар: |
котеріледі |
еңкейеді |
кері айналады |
еңкеймейді |
көтерілмейді |
Пешсырттық жылу кептіруді қажет етпейтін ферроқортпаны өндіру үшін қолданылады: |
балқымалы көрік горн |
рафинерленген пеш |
кендітермиялық пеш |
металдытермиялық пеш |
болатты балқымалы пеш |
Геометриялық параметрлерін есептеу кезінде ферроқортпа пештерінде анықтаушы сызықтық |
электродтың есептегіш диаметрі |
электродтағы жұмыс тоғы |
электротағы токтың тығыздық мәні |
ваннаның геометриялық өлшемі |
ванннаның ішкі диаметрі |
Конструкцисы бойынша ферроқортпа пештердің күмбезі мынадай болуы мүмкін: |
ыстыққа төзімді бетонмен,отқа төзгіш кірпішпен және металдық сумен салқындатқышпен құйылған |
отқа төзімді кірпішпен жасалған |
отқа төзімді бетонмен құйылған |
сумен салқындатылған |
комбинирленген |
Ферроқортпа пештерінің күмбезінде қуыстар қарастырылған:
|
тиейтін воронка және электрод үшін,газтәріздес стакан және газжарылғыш клапан қондыру үшін |
электродтар үшін |
тиейтін воронкалар үшін |
электродтар және құбыр ағындар үшін |
газтәрізді стакандар үшін |
Көп ферроқортпа пештерінің футеровкалары қабатқа ие: |
жұмыстық,арматуралық,жылу оқшауланған |
арматуралық және жұмыстық |
жұмыстық және жылуоқшауланған |
тек жұмвстық |
арматуралық және жылу оқшауланған |
Синтетикалық қож алу үшін қандай пештер қолданылады: |
кенбалқымалы |
рафинирлі |
кентермиялық |
рафинирлік және кенді қалпына келтіруші |
балқымалы көрік |
Феррроқортпа пештерінде қандай электрұстағыштар қолданылады? |
ілмелі эәне жеңді |
тек ілмелі |
тек жеңді |
электродты қысқышпен |
серіппе винтті |
ДСП –ның күмбезді шегені қандай болуы тиіс? |
жоғары механикалық берікті және отқа төзімді болуы тиіс. |
жоғары механикалық берікті болуы тиіс. |
жоғары отқа төзімділігі болуы тиіс. |
жоғары термо беріктілігі болуы тиіс. |
жоғары кеуектілігі болуы тиіс. |
ДСП күмбезі ненің әсерінен өзгеріске ұшырайды? |
жоғары температураның, жылулық сәулеленудің, пештің тотықтырғыш атмосферасының әсерінен. |
жоғары температураның әсерінен. |
жанып жатқан доғаның жылулық сәулеленуінің әсерінен. |
пештің тотықтырғыш атмосферасынан. |
электрлік доғаның әсерінен. |
ДСП – дағы отқа төзімді бетонды блоктар қандай шеген үшін қолданылады? |
күмбездің |
қабырғалардың |
пеш табанының (подины) |
жұмыс терезесінің |
шығатын тесік. |
ДСП-ға электр энергияны интенсивті енгізу қамтамасыздандырады: |
күмбез бен қабырғаның сулы салқындату элементтері. |
қабырғалардың жоғары отқа төзімділігі. |
күмбездің жоғары отқа төзімділігі. |
ТКГ- ні қолдану. |
шегеннің термо беріктілігі. |
Қабырға мен күмбездің салқындату элементтерінің ұзақ уақыт жұмысын не қамтамасыз етеді? |
горнисаж. |
көбіктенген қож. |
мыс құбырлар |
болат құбырлар |
отқа төзімді сылау қабаты |
ДСП қабырғаларын арқалау үшін не қолданылады? |
қорап тәрізді және құбыр тәрізді элементтер. |
мыстан жасалған қорап тәрізді элементтер. |
болаттан істелінген құбыр тәрізді элементтер. |
периклазды кірпіштер. |
династы оттөзімділер. |
ДСП –нің негізгі механизмдерін тез қозғалуын не қолдану арқылы жүзеге асырамыз? |
гидравликалық айналмалардың |
таспалы механизмдердің. |
механикалық айналмалардың. |
топсалы-рычагты айналмалардың. |
пневматикалық механизмдердің |
ДСП-дағы қабырға және күмбез шегенінің қызмет уақытын ұзарту үшін не қолданылады? |
сулы салқындату элементтері; |
отқа төзімді жабдықтар; |
ауамен салқындату жүйесі; |
сулы-ауалы салқындату жүйесі; |
ағыншалы салқындату; |
ДСП-дағы қатты шикіқұрамның балқуын үдету және электрэнергияны үнемдеу үшін нені қолданғанымыз жөн? |
оттегілі – отын жанарғы. |
газ тәріздес отын. |
көбіктенген қож. |
сулы салқындату шегені. |
болатты қожсыз шығару. |
ДСП-ға жоғары деңгейлі технологияны енгізу нені қамтамасыз етеді? |
технологиялық, конструктивті және ұйымдық шешім. |
балқудың электрлік режимін іске асыру. |
трансформатордың бірлік қуатын арттыру. |
энергия жабдықтаужүйесін іске асыру. |
тоқ жеткізу жүйесін іске асыру. |
ДСП трансформаторының салыстырмалы қуатын арттыру нені бөгейді? |
максималды қуатты керек етпейтін, қысқа желіде үлкен шығынмен, ошақтың бөлек түйіндерінің аласа конструктивті технологиялық беріктігімен, операциялардың орындалуын. |
қысқа байланыстарды жоғалтуды. |
қабырғалардың және күмбездің элементтерінің төмен беріктігін |
дуплекс-процес енгізбеуін; ДСП-АКОС; |
максималды қуат пен трансформаторды қажет етпейтін операцияның орындалуын. |
ДСП-дағы баламалық энергия көздеріне жатпайды: |
трансформатордың жоғары қуатын пайдалану. |
ТКГ-ні қолдану. |
алыстаған газдармен шихтаны алдын ала жылыту. |
күмбез астында СО мен Н2 – нің жанып бітуі. |
экзотермиялық реакциялардыңэнергия қолдануы. |
ТВУ концепцциясы бойынша ДСП да электр жоғалтуларды азайтуға жол береді: |
қуаттылық фазалы жөнге салуға, жүкті тиеу астында трансформатор сатыларының ауыстырылып қосылуына және қосымша индукция енгізуге. |
иілгіш кабельдердің ұзындығының өсуіне; |
ағынөзек арқылы болаттың шығуына; |
болаттың тек қана ДСП-да қорытылуына; |
АКОС – тың агрегат қолдануына; |
Ошақтарды қолдану кезінде қысқа желілі иілгіш кабельдердің ұзындығының кемуі жүзеге асады: |
түпкі эркерлі және сифонды болат шығаруымен. |
трансформатордын үлкейген қуаттылығымен. |
шиналық покетте шиналардың санының азаюымен: |
ТКГ – ні қолданумен. |
шихтаның алдын ала жылуымен. |
Жұмыс жасап тұрған жоғары қуатты ДСП пешінің электр қоректену жүйесінде электр энергиясының басқа тұтынушыларға зиянын азайту үшін не орнатылды? |
компенсациялаушы сүзгіш құрылғы. |
ТКГ |
Дроссель |
УПК |
дыбыстын жүйрік найза (сверхзвуковое копье) |
Қосар-процес: ДСП-АКОС нені білдіреді? |
стандартты жартылай өнімді ДСП – да алу және АКОС – та болат жеткізгішімен операциялардың шығарылуы. |
баламалық энергия қайнарларының қолданылуы. |
шихтаны алдын ала қыздыруы. |
пеш-ковш агрегатында болатты күкіртсіздендіру және жеткізгішпен операцияны шығаруы. |
жоғары дәрежелі технологияларды қолдану. |
Қоректенуші күштерінің параметрлерінің артуына нелер септігін тигізді? |
көбіктенген күйінді келтіруі және электр пешін конструктивті өзгертуіг. |
иілгіш кабельдердің ұзындығының кемуі. |
қысқа желілердің ұзындығының кемуі. |
ФКУ қолдану. |
Дроссельді қолдану. |
ДСП – пештерінен болатты шлаксыз алудың заманауй әдісі болып келеді: |
эркерлі жіне сифонды шығару жүйесі. |
түпкілікті (донного) шығару жүйесі. |
тоқтатқышты шығару жүйесі. |
сифонды және түпкілікті шығару жүйесі. |
сырма қақпақтық құрылғымен шығару жуйесі. |
ДСП-дан болатты шлаксыз алу жүйесі, пештен шығарып тастайтын ылди (наклон) болып келеді. |
FAST жүйесі. |
сифонды жүйе. |
түпкілікті шығару. |
эркерлі шығару. |
VERTION жүйесі. |
Пештің шегенді (футировка) қабырғасы мен табанының толтырылған қабатты бірігудің жылдамдығы мен тереңдігі тәуелді болады: |
жылуөткізгішті отқа төзімділігі |
термокүштілігі |
беріктігі |
отқа төзімділігі |
химиялық құрамы |
ДСП-ның шеген күмбезі мыналардан жасалмайды: |
арматуралы және жұмысшы қабаттардан. |
арматуралы қабаттан |
жұмысшы қабаттан. |
жылуқорғау қабатынан. |
аралық қабаттан. |
Заманауй ДСП шегеннің екі түріне ие: |
сумен салқындатқыш және отқа төзімді бөлім. |
арматуралы және жылуқорғау бөлімінен. |
отқатөзімді және салқындатылмайтын бөлім. |
аралық және жылуқорғау бөлімі. |
жұмыс жасайтын және жасамайтын бөлім. |
ДСП – ны май құйу, жөндеу, үстелеу үшін қолданылатын отқа төзімді масса қалай аталады? |
торкрет – масса. |
құрғақ түрдегі периклазды ұнтақ. |
сұйық шыны. |
периклазды ұнтақ, сұйық шынының судағы ерітіндісімен. |
муллит. |
№ |
Сұрақтар мәтіні |
1 |
Металлургиялық пештер. |
2 |
Пештің жалпы жабдықтары. |
3 |
Металлургиялық пештердің жіктелуі. |
4 |
Шахталық пеш. |
5 |
Түпті пеш. |
6 |
Құбырлы айналмалы пеш. |
7 |
Отындық пештер. |
8 |
Электрлі пештер. |
9 |
Жылу генераторлы пештер (конвертерлер, индукциялық пештер). |
10 |
Домналық пеш. |
11 |
Жылу ауыстыру пештері (рекуператорлар, регенераторлар, пайдаға асыру қазандығы). |
12 |
Қыздыру пештері. |
13 |
Балқыту пештері. |
14 |
Домналық пештер. Пеш жабдықтары. |
15 |
Мартен пештерінің құрал – жабдықтары. |
16 |
Домна пешіне тиеу әдістері. |
17 |
Конвертер. Конвертер жабдықтары. |
18 |
Электрлі пештер. Қарсы тұру пештері. |
19 |
Доғалы пеш. |
20 |
Индукциялық пеш. |
21 |
Электронды қыздыру пештері. |
22 |
Плазмалы – доғалы пеш. |
23 |
Электронды – сәулелі пеш. |
24 |
Оттөзімді материалдар. |
25 |
Оттөзімді материалдардың термиялық тұрақтылығы. |
26 |
Оттөзімді материалдардың кеуектілігі. |
27 |
Жылу оқшаулағыш материалдар. |
28 |
Оттөзімді материалдардың негізгі бөлігі. |
29 |
Оттөзімді материалдарды оттөзімділігіне байланысты жіктеу. |
30 |
Оттөзімді материалдарды химия – минералогиялық құрамы бойынша жіктеу. |
31 |
Пішімделген және пішімделмеген оттөзімді материалдар. |
32 |
Оттөзімді материалдардың қасиеті.Беріктік. |
33 |
Оттөзімділердің тұрақтылығы. |
34 |
Оттөзімді бетондар. |
35 |
Доғалы электрлі пештің жұмысшы кеңістігінің негізгі параметрлері. |
36 |
Доғалы болат балқыту пешінің түрлері. |
37 |
Доғалы болат балқыту пешінің параметрлері. |
38 |
ДББП жаңа түрлері (ерекшеліктері). |
39 |
Пештердің жаңа түрлерінде металл шығару сызбасы. |
40 |
Кіші, орташа және үлкен сийымдылықтағы пештер. |
41 |
ДББП корпусы. Корпус түрі. Артықшылықтары мен кемшіліктері. |
42 |
ДББП корпусына қолданылатын материалдар. |
43 |
ДББП корпусының түбі. |
44 |
ДББП корпусының жұмысшы терезесі. |
45 |
Күмбез сақинасы. |
46 |
Доғалы болат балқыту пештің конструкциясы. |
47 |
Ферроқорытпа пеші.Ферроқорытпа пештерінің түрлері. |
48 |
Кен тотықсыздандырғыш пеш. Кен тотықтырғыш пештің конструкциясы. |
49 |
Ашық кен тотықтырғыш пештердің конструкциясы. |
50 |
Жабық кен тотықтырғыш пештердің конструкциясы. |
