2Сұрақ Вагондарды жүк тиеуге дайындау.

Жүк тиеуге көрсетілген жүкті тасымалдауға жарамды, алдындағы

тасымалданған жүктің қалдықтарынан және қоқыстардан тазартылған, қажет

жағдайда жуылған вагонды береді.

Жүк тиеуге берілетін вагоннның техникалық жағдайын(жүру бөлшектерінің

дұрыстығын, соғылатын және жанастырылатын приборларды, шанақтың және

жабынның бүтіндігі, тіреуіштердің дұрыстығы т.с.с) вагон тексерушілері

тексереді. Тексеру нәтижелерін станция бойынша кезекшіде болатын

«Вагондарды техникалық карауға ұсыну кітабы»-на енгізеді. Вагондарды коммерциялық қарау (вагон шанағының ішкі жағдайы) жүкті қабылдапөткізуші немесе жүкжіберуші агент іске асырады. Қажет жағдайда вагондарды жуады. Ол үшін тек қана жуатын емес сонымен қатар кептіретін арнайы құрылғыларды пайдаланады. Көп мөлшерде вагондарды жуу күзгі уақыттарда жылжымалы тіркесті нан жүктерін жаппай тасымалдауға дайындауда жасайды. Мұнай өнімдерін құяр алдында цистерналарды жуу және парлау, құю пункттерінде орналасатын арнайы жуу-парлау станцияларында орындайды. Арнайы цистерналарды тазалау (газдарды, қышқылдарды жағу үшін тс.с.) жіберушінің міндетіне енеді.

Тиеудің жалпы шарттары

Темір жол және жүк жіберушілер вагондарға жүкті тиеу кезінде тиеудің

Техникалық шарттарын қатаң сақтау керек, яғни вагонның көтеруінің

техникалық нормасы, сонымен қатар жүкті тиеуге қойылған уақыт.

Жүктер ереже бойынша қозғалудан, құлаудан, зақымданудан сақталуы үшін вагонның еденінде бірдей жатуы керек. Мұнда неғұрлым ауырлары астында ,ал жеңілдеулері үстінде жатуы керек.

Қаланған жүктің беті түзу болуы керек: вагонның шеткі жақтарында жүктің есік аралығындағы кеңістіктен жоғары қалануын жібермеу керек, бұл жүктің құлауына, сонымен қатар оның бүлінуіне әкеледі

Бөшкелердегі жүктерді, кабелді катушкаларды және т.с.с тиегеннен соң

(подклинить)қадап қою керек. Себеттерге немесе шарбақтарға қапталған

бөтелкелердегі сұйық жүктерді, егер ол вагонның еденінің барлық ауданын алып жатпаса, тақтайлармен бекіту керек немесе ылғалдан қорықпайтын жүгі бар жәшіктермен тығыз қоршап қою керек.

Арнайы маркировкасы бар жүктерді, осы маркировканың талаптарына сәйкес вагондарға, осы маркировка көрініп тұратындай етіп қалау керек.

Жабық вагондарда есік аралық кеңістікте жүкті, вагонның екі жағында да

еркін есік ашылатындай етіп қалау керек. Ыдысқа оралатын жүктерді, мысалы, вагон есігінен 25 см ден жақын емес етіп қалайды.

Вагонға әр түрлі аттардағы жүктерді тиеуге болмайды, егер оларды бірге

тасымалдау бұл жүктердің бұзылуына алып келетін болса.

Жабық және изотермиялық вагондарға тиеуді аяқтағаннан соң, сонымен

қатар цистерналар темір жолдың пломбаларымен пломбалануы керек.

Тиелудің(загрузка) техникалық нормасы деп -оның жүккөтерімділігі мен

сыйымдылығының толық пайдаланылуын ескере отырып, көрсетілген вагонға салыну(загрузка) керек болатын, сәйкес дайындалған жүктің саны.

Бұл нормаларды, вагонның жүккөтерімділігі мен сыйымдылығын максималды пайдалану қажеттілігінен өңдейді және жүкті тасымалдауға дайындаудың рационалды әдістерін ескере отырып (престеу, ыдысқа салу, бұзу және т.с.с.) жүктің сақталуын қамтамасыз ету, сонымен қатар оларды вагонда.

3-сұрақ

Өндірістік логистика шеңберінде логистикалық үрдіс қатысушыларын

өндірістік катынастар байланыстырады (макродеңгейдегі логистикалық үрдістің

қатысушылары тауар-ақша қатынастарымен байланысты).

Өндірістік логистика қарастыратын логистикалық жүйелер өндірістік

логистикалық жүйелер деп аталады. Оларға өнеркәсіп кәсіпорындарын,

қоймалары бар көтерме кәсіпорындарды, тізбекті жүк стансаларын, тізбекті

теңіз порттарын және т.б. жатқызуға болады. Өндірістік логистикалық

жүйелерді макро- және микродеңгейлерде қарастыруға болады.

Макродеңгейде өндірістік логистикалық жүйелер макрологистикалық

жүйелердің элементтері ретінде болады. Олар осы жүйелердің жұмыс қарқынын

белгілейді, материалды ағындардың көзі болып табылады. Макрологистикалық

жүйелердің қоршаған орта өзгерістеріне бейімделу мүмкіндігін, оларға

кіретін өндірістік логистикалық жүйелердің шығушы материалды ағынның сандық

және сапалық құрамын тез өзгерте алу қабілеттілігімен анықталады (яғни

шығаратын өнімнің ассортименті мен сапасы).

Микродеңгейдегі өндірістік логистикалық жүйелер белгілі бір бірлікті,

тұтастықты құрайтын, бір-бірімен тығыз байланысқан бірқатар элементтер

болып табылады. Бұл элементтер: сатып алу, коймалар, қорлар, өндіріске

қызмет көрсету, көлік, ақпарат, өткізу және кадрлар материалды ағындардың

жүйеге кіруін, оның ішінде жылжуын және жүйеден шығуын қамтамасыз етеді.

Логистика концепциясына сәйкес, өндірістік логистикалық жүйелерді құру

кәсіпорын ішіндегі жабдықтау, өндірістік және өткізу звеноларының

жоспарлары мен әрекеттерінің тұрақты түрде үйлесу және өзара дұрыстау

мүмкіндіктерін қамтамасыз етуі қажет.

4-сұрақ

Пойыздарды құрастыру деп темiржолдың барлық желiсiндегi және жалпы тораптағы барлық вагонағындарды пойыздарға бiрiктiру жүйесiн айтамыз. Бұл жүйе стансаның пойыздарды тарқату, құрастыру және тоқтаусыз өткiзу жұмысының технологиясы мен жұмыс көлемiн анықтайды. Вагон ағындарын ұйымдастыру нұсқаларын таңдау тәсілдеріПОӘК №3 басылым 111 беттің 11-беті Үйлестірілген талдап салыстыру әдісі (метод совмещенных аналитических сопоставлений) (авторы проф. А.К. Бернгард). Басты бағалау критериi варианттарда уақытты үнемдеу (вагон-сағат) болып табылады. Тәсілдің мақсаты – ең тиiмдi вариантқа бiртiнде жақындау болды. Абсолюттік есептеу әдісі (авторы проф. А.П. Петров). Есептеу полигонындағы вагон ағындарын біріктірудің түрлі нұсқаларын салыстыру вагон ағындарын ұтымды ұйымдастыру шешімі болып саналады. Абсолюттік есептеу әдісі бойынша вагон-сағаттарды іс жүзінде мүмкін болатын барлық нұсқалар үшін анықтайды. Оңтайлы нұсқаны қабылдау мүмкін болмайтын (әлде бір сұрыптау станцияларында сұрыптау жолдары жетіспейтін) жағдайда оңтайлы нұсқаға жақын келетін басқа нұсқаны табу қиын емес. Варианттарды бағыттап талдау әдісі. Пойыздарды құрастыру жос- парының талдап есептеу әдістері мүмкін болатын нұсқалардың бәрін емес, олардың бәсекеге түсу әдістері мүмкін болатын нұсқалардың бәрін емес, олардың бәсекеге түсе алатындарын ғана қарастыруға, сөйтіп олардың ішінен неғұрлым тиімділерін қарастыруға мүмкіндік беретін белгілі бір әдістерді, шарттарды, ережелер мен рәсімдерді пайдалануға негізделген

4-билет

1 сұрақ Темiржол желiлерiндегi станциялардың басым бӛлiгiн аралық станциялар құрайды. Оларда мынадай операциялар атқарылады: жолаушылар мен жүк пойыздарын қабылдау, жӛнелту және тоқтаусыз ӛткiзу; пойыздарды айырылыстыру және басып озу; құрама пойыздарды күту (вагондарды тiркеу және ағыту); жүктер мен теңдердi қабылдау, тиеу, сақтау және тапсыру (кейбiр станцияларда – ӛлшеу), жүк құжаттарын ресiмдеу, жолаушыларды отырғызу және түсiру, билет сату.

1. Ұзындықты қысқарту салдарынан жабысып тұратын бағыттамалардан ӛткiзу; 2. Ұзын құрамалы пойыздарды айқастыруы мүмкін (бiрлескен пойыздар); 3. Пойыз тоқтағаннан кейін таратылып жiберу жақсы шарт; 4. Қарсы пойыздардың бір уақытта қауіп-қатерсіз және биік; 5. Отырғызу және жолаушыларды түсiру ӛте ыңғайлы шарт. Кемшiлiктері: 1. Жер қазу жұмыстарының кӛлемi салдарынан, станция алаңының азаюы; 2. Қабылдау-жіберу жолдарының санын анықтау, қабылдау-жіберу жолдарының саны қозғалыстың ӛлшемдеріне және сипатамасына байланысты. Жаңа аралық станцияның жобасы есепке алу қабілетін қамтамасыз ету. Жалпы жол сандары: mгл – бас жолдардың саны; mСНиП - қабылдау – жіберу жолдарының саны; mдоп – қосымша жолдардың саны; Жеке пункттердің және аралық станциялардың тораптары, жүк таситын mобщ = 1+2+3=6 жолдары. Сӛйте келгенде, қозғалыстар ӛлшемдерінде 40 пар пойыз болады. 3. Станцияның техникалық-экономикалық сипатаммасы. Осы жобаланатын аралық станция 1 дәреженің сызығында, қозғалысы. Батыстан 30/00 түсіру ұзындығы 2100м, Шығыстан 20/00 түсіру ұзындығы 2600м. Жүк таситын ауланың қонысын таңдау. Қарсы жақтан да, жолаушылар жақтан да аралық станцияға- пойыздардың қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуi; - жолаушылар үшiн ыңғайлылықтың дәрежесi; - станция қызметкерлерiнiң қауiпсiздiк дәрежесін қамтамасыз ету; - станция құрылымдарының орналастырылу тығыздығы; - станцияның ары қарай даму мүмкiндiгі; - жүк таситын ауланың кіреберісінің ыңғайлылығы.

2 сұрақ

Демередж (ағылш. demurrage; нем. Uherliegegeld;) Кеменің жолда кідіруі немесе кеме жайда шартта келісілген уакыттан көп тұрып қалуы кезінде, жүк иесінін (фрахтователь) кеме иесіне төлейтін тұрақсыздық айыбы.^[1] Демередждiң теңiздегi контейнерлiк тасымалдауларында - оның порттың аумағынан жүкпен шығарылымның контейнердiң түсiруi сәтінен кемеден дейiн уақыттың бойысындағы (тегiн уақыттан артық) нормативтен тыс қолдану контейнерлiк жабдықтарында төлеу. Әдеттегiдей контейнердiң иесiне кеме жүретiн сызық есептеседi

Диспач - (ағылш. dispatch, dispatch money; нем. Dispatch n, Eilgeld n; лат. dispatche — быстрота) Кеме иесінің жүк иесіне, мерзімінен бұрын кемеге жүкті артып немесе түсіріп алғаны үшін төленетін марапаттауы (сыйлықақы).^[1]

Диспачтың есептеуiнiң екi негiзгi әдiстерi бар болады:

• Диспачтың уақыты болат уақытының аяқтауын моментке жүк таситын операциялардың аяқтауды моментiнен календарлық күндер ретiнде болып есептеледi.

• Барлығымен құтқарылған уақыт демалыс күндердi шегередi. Сәйкесiнше барлық құтқарылған уақыттар диспач жұмыс құтқарылған диспач уақытына қарағанда аз