2.1 36. Науқасты тексерудің субьективті әдістері

Науқасты субьективті тексеру әдістеріне(сұрау,анамнез жинау) жатады.

Сұрау науқасты тексерудің ең маңызды кезеңі болып табылады.Ол ауру тарихы,өмір таризы,аллергиялық және мамандығы бойынша тарихын жинаудан тұрады.Сұрауды науқастың шағымдарынан бастайды.Науқасты соңғы кездері не мазасыздандырып жүргенін,ол қалай басталғанын,аурудың мінезін,алдын емделген емделмегендігін,емделген болса оның пайда болған нмесе болмағандығын сұраймыз.Сұрау кезінде ең маңыздысы ол ауру сезімі жайлы мәлімет.Шағымдарын сұрау кезінде аурудың мінезіне,ұзақтығына,ауратын жеріне,қарқынына,күн тәулігіне байланысты ма жоқ па,қимыл іс әрекет кезінде күн ыстық суығына байланысты болатынын анықтайды.Ауру мінезіне қарай себепті немесе себепсіз өз өзінен жергілікті және жайылған,тұрақты немесе қысқа уақытқа,сыздап,жіті,солқылдап немесе беріліп ауруы мүмкін.Өз өзінен солқылдап ауратын болса ол іріңді қабыну үрдістеріне тиесілі болады.(пульпит,периодонтит,іріңдікке айналған пародонтит,гайморит)әр түрлі мерзімге созылған өз өзімне ауратын аурулар серозды қабынуларда,яғни ұлпаның ошақты қабынуында,үшкіл нервқневралгтсында кездеседі.Оның келіп шығу себебі термиялық,химиялық,механикалық,тітіркендіргіштер болуы мүмкін.Аурудың басталу мезгілінде үлкен маңызы бар.Мысалы түнгі ұстамалы аурулар ұлпа қабынуына тәне болса,ал күндізгі ұстамалы аурулар үшкіл нерв невралгиясына тән.

2 1 37 Науқастарды қарап тексеру кезінде қандай мәліметтер аламыз? Науқастарды қарап тексеру

Қарап тексеру объективтік тексеру әдісіне жатады. Негізінде қарап тексеру, көзбен көріп, жадыда ұстау, сүнгілеп, қағып және сипап тексеру әдістеріне жатады.

Ауыз ағзалары мен тіндерін қарап тексеру

Қарап тексеру әдісінің негізгі мақсаты дәрігер – стоматологқа шағым айта келген адамының бет – жақ аймағындағы патологиялық үрдісін анықтау.

Қарап тексеру белгілі қалыптасқан жүйене жүргізіледі:

-сырттай тексеру

-ауыз ағзалары мен тіндерін қарап тексеру

Стоматологиялық науқаста күндізгі жарықта немесе жақсы жасанды жарық берілген бөлмеде тексерген қолайлы.

Сырттай тексеруді бет пішінін көріп тексеруден бастайды және бет пішінінің тепе – теңдігіне, ондағы домбығу, ісіну, жаңа құрылымдардың пайда болып, тепе – теңдіктің бұзылу сияқты үрдістерге, бет терісінің түсіне, мұрын – ерін қатпарларының дұрыс орналасуына, беттің әр бөлігінің биіктігіне, ерін жиектерінің түсіне, бөгде құрылымдардың бар – жоқтығына үлкен мән береді.

Anamnez vitae: Беттің екі жағының тепе – теңдігіне бұзылуы көп жағдайларға байланысты. Бет – жақ аймағындағы әр түрлі қабыну үрдістері, әр түрлі ісіктер мен домбығулар, жұмсақ және қатты тіндердің жарақаттан зақымдануы кезінде бет пішінінің өзгеруі байқалады.

Бет әлпетін қарап тексергенде тері бетінің түсіне, рельефіне мән берген жөн. Науқастың бет әлпетін мұқият тексеріп алғаннан кейін ауыз қуысын немесе ауыз ішін тексеруге кіріседі және оны еріннің қызыл жиектері мен езуден бастайды. Ерін жиектері түсіне, рельеф және құрғақтығына мән береді. Екі жақ ұрт пен еріндердің кілегей қабығын тексереді. Сонан соң жоғарғы және төменгі ауыспалы қатпарға ауысады. Олардың қозғалмалығына, ауыз кіреберісінің биіктігіне, ерін үзбелерінің орналасу деңгейіне көңіл бөледі. Тістердің толық тістесу жағдайында жоғарғы тістер қатарының немесе тістем жағдайын анықтау керек.

Тістер қатарын тексергенде оның толықтығына, тістердің түсіне, пішіндеріне, көлеміне, тіс доғасына орналасуына мән беріледі. Тістердің пішіндерінің, көлемдерінің өзгеруі әртүрлі себептерден болуы мүмкін. Тіс сауытының көлемі, оның енінің, биіктігінің және қалыңдғының өлшемдері арқылы анықтасады. Тілдің түсінеде мән берген жөн: бозғылт түсті қан ауруларға тән.