Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
16,17,18 сратар ГОС.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
161.04 Кб
Скачать

2.Электр өрісінің кернеулігі мен потенциал арасындағы байланыс

Потенциалды күш пен потенциалдық энергия арасында келесі байланыс болады:

Күш пен потенциалдық энергия электр өрісін сипаттайтын шамалармен келесі түрде байланысады:

       және    

Электр өрісінің кернеулігі теріс таңбамен алынған потенциалдың градиентіне тең болады.

 екенін ескерсек, скаляр түрде

          Потенциалдары бірдей нүктелердің жиынтығын эквипотенциал бет деп атайды.

2.Электр өрісі кернеулігі мен потенциал арасындағы байланыс.

Электр өрісін не векторлық шама Е арқылы, не скаляр шама арқылы сипаттауға болады. Шынында, өріс күштерінің q зарядқа жол кесіндісіне істеген жұмысы бір жағынан q , екінші жағынан зарядтың потенциялық энергиясының кемуі түрінде, яғни -d(q )=-q түрінде көрсетілуі мүмкін. Бұл өрнектерді теңестіру ақылы мынаны аламыз: .

мұндағы арқылы кеңістікте еркін таңдап алынған бағыт белгіленген. Дербес жағдайда, , , .

Осыдан: Е=i

Жақшаның ішіндегі өрнек скалярдың градиенті (grad ) деп аталады.

Градиенттің белгілеуін пайдаланып, былай жазуға болады: Е=-grad .

Сөйтіп, электр өрісінің кернеулігі кері таңбамен алынған потенциалдың градиентіне тең.

3.Электр өрісінің суперпозиция принципі

          Қозғалмайтын N нүктелік зарядтардан тұратын электрлік жүйені қарастырайық.

Тәжірибелер көрсеткендей, зарядтар жүйесіндегі бір зарядқа әсер ететін қорытқы күш оның әрбір жеке зарядпен әсерлесу күштерінің геометриялық қосындысына тең болады

,

 

мұндағы: екенін ескерсек, алатынымыз:

Бұл алынған формула электр өрісінің суперпозиция принципін өрнектейді.

Қозғалмайтын N зарядтан тұратын электрлік жүйенің тудыратын қорытқы электр өрісінің кернеулігі жеке зарядтар тудыратын электр өрістерінің кернеуліктерінің геометриялық (векторлық) қосындысына тең болады.

1.Сұрақ

Зарядтың сызықтық тығыздығы деп дененің бірлік ұзындығына келетін зарядты атайды:  Кл/м.  Зарядтың беттік тығыздығы деп аудан бірлігіне келетін зарядты атайды:  Кл/м2.

Зарядтың көлемдік тығыздығы деп дененің бірлік көлеміне келетін зарядты атайды

Кл/м3.

Вакуумдегі электростатикалық өріс үшін Гаусс теоремасы: кез келген тұйық бет арқылы өтетін вакуумдегі электростатикалық өрістің кернеулік векторының ағыны сол бетпен қоршалған зарядтардың алгебралық қосындысының -ге қатынасына тең:

 

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]