29. Заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлерге салынатын мүлік салығы

Мүлiк салығын төлеушiлер болып             

1) Қазақстан Республикасының аумағында меншiк, шаруашылық жүргiзу немесе оралымды басқару құқығында салық салу объектiсi бар заңды тұлғалар;  

2) Қазақстан Республикасының аумағында меншiк құқығында салық салу объектiсi бар дара кәсiпкерлер;

3) концессия шартына сәйкес концессия объектісі болып табылатын салық салу объектісін иеленуге, пайдалануға құқығы бар концессионер табылады. 

Заңды тұлғаның шешiмi бойынша оның құрылымдық бөлiмшелерi дербес салық төлеушiлер ретiнде қарастырылады.

Салық салу объектiсi болып заңды тұлғалар мен дара кәсіпкерлер үшiн негізгі құрал-жабдықтар немесе жылжымайтын мүлікке инвестициялар болып табылатын, Қазақстан Республикасының аумағындағы  ғимараттар, құрылыстар, тұрғын үй құрылысы, үй-жайлар, сондай-ақ   жермен берік байланыстағы өзге де құрылыстар (бұдан әрі – ғимараттар) табылады. 

          Салық базасы болып бухгалтерлiк есептiң деректерi бойынша айқындалатын салық салу объектiлерiнiң орташа жылдық баланстық құны табылады. 

Салық салу объектiлерiнiң орташа жылдық баланстық құны ағымдағы салық кезеңiнiң әр айының бiрiншi күнi мен есептi кезеңнен кейiнгi кезең айының бiрiншi күнiндегi салық салу объектiлерiнiң баланстық құнын  қосу кезiнде алынған соманың он үштен бiрi ретiнде айқындалады.

Салық ставкалары

Заңды тұлғалар мүлiк салығын салық салу объектiлерiнiң орташа жылдық құнының  1,5 процент ставкасы бойынша есептейдi.

Оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимін қолданатын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар мүлiк салығын салық салу объектiлерiнiң орташа жылдық құнының 0,5 процент ставкасы бойынша есептейдi. 

Осы Кодекстің 134-бабында айқындалған заңды тұлғалар, дiни бiрлестiктердi қоспағанда, осы Кодекстiң 135-бабында айқындалған заңды тұлғалар; негiзгi қызмет түрi кiтапханалық қызмет көрсету саласындағы жұмыстарды орындау (қызметтер көрсету) болып табылатын ұйымдар; 

ғылыми кадрларды мемлекеттiк аттестаттау саласындағы функцияларды жүзеге асыратын мемлекеттiк кәсiпорындар; мемлекеттiк меншіктегі және бюджет  қаражаты есебiнен қаржыландырылатын су қоймаларының, су тораптарының және табиғат қорғау мақсатындағы басқа да су шаруашылығы құрылыстарының объектiлерi бойынша заңды тұлғалар; ауыл шаруашылығы тауарларын өндiрушi    заңды тұлғалардың және шаруа немесе фермер  қожалықтарының жерін суландыру үшiн пайдаланылатын гидромелиорациялық құрылыс объектiлерi бойынша заңды тұлғалар; ауыз сумен қамту объектілерін пайдаланатын заңды тұлғалар мүлiк салығын салық салу объектiлерiнiң орташа жылдық құнының 0,1 процент ставкасы бойынша есептейд.

30. Алымдар, төлемақылар, баждар және аударымдардың экономикалық мазмұны

Алым дегеніміз-белгілі бір қызмет түрін бастар алдында немесе осы қызмет түріне құық берер кезде төленетін міндетті төлем.Сонымен қатар алым- анықталған құқықтық мәтебені бергені үшін төлем болып саналады.

2002 жылы алымның 13 түрі болды. 2003 жылдан бастап «елтаңбалық алым» алынып тасталды. 2005 жылы алымдарға өзгерістер енгізілді, яғни: «жылжымалы мүлік кепілін мемлекеттік үшін алым» және «кеменің немесе жасалып жатқан кеменің ипотекасын мемлекеттік тіркеу үшін» және «туындылар мен сабақтас құқықтар объектілерін пайдалануға лицензиялық шарттарды мемлекеттік тіркеу үшін» алымдары қосылды.

Алымдардың түрлері:

1.заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым.

2.жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым.

3.жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәмілелердің мемлекеттік тіркегені үшін алым.

4.радиоэлектрондық құралдарды және жиілігі жоғары құрылғыларды мемлекеттік тіркегені үшін алым.

5.механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркегені үшін алым.

6.теңіз,өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік тіркегені үшін алым.

7.азаматтық әуе кемелерін мемлекеттік тіркегені үшін алым.

8.дәрі-дәрмек құралдарын мемлекеттік тіркегені алым үшін.

9.автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүру алымы.

10.аукциондардан алынатын алым.

11.елтаңбалық алым.

12.жекелеген қызмет түрлерімен айналасу құқығы үшін лицензиялық алым.

13.телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына радио жиелік спектрін пайдалануға рұқсат беру үшін алым

Төлемақы-белгілі бір қызмет түрін пайдаланған кезде төленетін міндетті төлем.

Төлемақының 9 түрі бар. 2005 жылы төлемақыға өзгеріс енгізілді. Радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін төлемақыға қосымша ретінде «қалааралықжәне алықаралық телефон байланысын бергені үшін төлемақы» төлейді.

Төлемақының түрлері:

1.жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы.

2.жер бетіндегі көздердің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлем ақы.

3.қоршаған ортаны ластанғаны үшін төлемақы.

4.жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы.

5.орманды пайдаланғаны үшін төлемақы.

6.ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдаланғаны үшін төлемақы.

7.радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін төлемақы.

8.кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы.

9.сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастыру үшін төлемақы.

Мемлекеттік баж дегеніміз-уәкілдік берілген мемлекеттік органдардың немесе лауазымды адамдардың заңдық мәні бар і қимылдар жасағаны үшін және құжаттарды бергені алынатын міндетті төлем.

Мемлекеттік баж салығы-төленетін қызмет тізімі заңды және жеке тұлғалар мүддесі үшін жасалатын әрекеттерді іздену арыздарын қамтиды.

Кеден төлемдері:

• кеден бажы;

• кеден алымдары;

• алдын ала шешім қабылдағаны үшін төлемақы;

• алымдар.