- •1. Мамандық бойынша мемлекеттік емтиханның мақсаты
- •2. Мамандық бойынша мемлекеттік емтиханды өткізу тәртібі
- •3. Студенттің білімін бағалау критерийлері мен көрсеткіштері
- •4. Мамандық бойынша мемлекеттік емтихан мазмұны
- •5.1.46 Спортшыны дайындаудың негізгі бөлімдері (жақтары) (мазмұны мен негізгі әдістемелері)
- •5.1.47 Спорттық жаттығулардың құрылымы
- •5.1.48 Спортшы дайындығы – көп жылдық үдеріс
- •5.1.49 Спортшыны дайындау жүйесіндегі басқару, жоспарлау және бақылау
- •5.1.50 Спортшының спорттық жаттығу үрдісіндегі есепке алу.
- •5.2 «Жалпы педагогика, дене шынықтыру және спорт педагогикасы»
- •5.3.4 Бұлшық ет қызметіне, қоршаған ортаның әртүрлі жағдайларына бейімделу және ағзаның қызметтік қорлары.
- •5.3.5 Дене жүктемелеріне бейімделудің механизмдері.
- •5.3.6 Дене жаттығуларының энергетикалық сипаттамасы.
- •5.3.7 Анаэробты және аэробты өнімділік.
- •5.3.8 Дене жаттығуларының физиологиялық жіктелуі және сипаттамасы.
- •5.3.9 Спорттық қызмет кезіндегі ағза күйінің физиологиялық сипаттамасы.
- •5.3.10 Шаршау. Шаршаудың анықтамасы және физиологиялық маңызы.
- •5.3.11 Қалпына келу. Жұмыс алдында, жұмыс кезінде және жұмыстан кейінгі қалпына келу процестері.
- •5.3.12 Дене сапалары дамуының физиологиялық механизмдері.
- •5.3.13 Шапшаңдықты дамыту әдістерін физиологиялық негіздеу.
- •5.3.14 Төзімділікті анықтау. Төзімділіктің, шаршаудың және жұмыс қабілеттіліктің өзара байланыстары.
- •5.3.15 Оттегін тасымалдау жүйесі дамуының физиологиялық механизмдері.
- •5.3.16 Ептілік жүйке-жүйесінің бағдарлану қабілеттілігінің көрінісі. Ептіліктің көрсеткіштері.
- •5.3.17 Сыртқы қоршаған орта факторларының адам ағзасының жұмысқа қабілеттілігіне әсері.
- •5.3.18 Сауықтыру дене жаттығуларының және салауатты өмір сүру салтының физиологиялық негіздері.
- •5.3.19 Мектепке дейінгі ұжымдарда дене тәрбиесінің физиологиялық сипаттамасы.
- •5.3.20 Қартайған ағзаға әртүрлі дене жаттығулары әсерінің физиологиялық сипаттамасы.
- •5.3.21 Дене шынықтыру және оқыту жаттығу сабақтарының физиологиялық негіздері.
- •5.3.22 Дене шынықтырудың кәсіби-қолданбалы түрлерінің физиологиялық негіздемесі.
- •5.3.23 Адамның еңбек қызметінің физиологиялық ерекшеліктері.
- •5.3.24 Спорттық шынығудың физиологиялық негіздері.
- •5.3.25 Машықтанғандықтың физиологиялық сипаттамасы.
- •5.3.26 Әйелдер спорттық жаттығуының физиологиялық негіздері.
- •5.3.27 Дене тәрбиесі физиологиясының жастық негіздері.
- •5.3.28 Бақылаудың және іріктеудің физиологиялық негіздері.
- •5.3.29 Дене тәрбиесі мен спорт түрлерінің физиологиялық негіздері.
- •5.3.30 Қоршаған ортаның әртүрлі жағдайларға бейімделуі туралы түсінік. Бейімделудің түрлері.
- •5.3.31 Бейімделу кезіндегі ағза қызметінің өзгеруі.
- •5.3.32 Спортпен шұғылдану кезіндегі ағза күйінің физиологиялық сипаттамасы.
- •5.3.33 Спортшылар шаршауының және қалпына келуінің физиологиялық негіздері.
- •5.3.34 Қимылдарды басқарудың физиологиялық негіздері.
- •5.3.35 Қимылдарды басқарудағы жүйелі механизмдердің ерекшеліктері.
- •5.3.36 Аэробты төзімділік және оттегін тасымалдау жүйесі.
- •5.3.37 Икемдік туралы түсінік. Икемділікті шектейтін факторлар.
- •5.3.38 Спорттық шынығудың және жаттығуды дамытудың физиологиялық қағидалары.
- •5.3.39 Шыныққандықтың физиологиялық сипаттамасы.
- •5.3.40 Жоғарғы температура және ылғалды ауа жағдайындағы спорттық жұмысқа қабілеттілік.
- •5.3.41 Қоршаған ортаның ерекше жағдайларындағы спорттық жұмысқа қабілеттіліктің физиологиялық негіздері.
- •5.3.42 Жас спортшыларды жаттықтырудың және оларды іріктеудің физиологиялық негіздері.
- •5.3.43 Сауықтыру дене жаттығуларының физиологиялық негіздері.
5.3.15 Оттегін тасымалдау жүйесі дамуының физиологиялық механизмдері.
Мазмұны: Бұлшық еттегі, кіші қан айналым жүйесіндегі, қан жүйесіндегі, сыртқы тыныс алу жүйесіндегі өзгерістер. Анаэробты алмасу табалдырығы туралы түсінік және оның шынығу үдерісінде пайдаланылуы. Аэробтық сыйымдылықтың тиімділігі туралы түсінік. Бұлшықет жұмысы кезінде оттегін пайдалану жүйесінің негізгі бөлімі. Қаңқа бұлшықеттерінің қанмен жабдықталуы. Аэробы төзімділік. Бұлшық ет талшықтарының қанмен жеткіліксіз жабдықталуы – әртүрлі жиырылу тәртіптеріндегі бұлшықеттердің жұмысқа қабілеттілігін шектейтін фактор. Бұлшық еттердің құрылымы және аэробты төзімділік. Аэробты төзімділіктің шеткі механизмдерінің шынығуының физиологиялық негіздері. Аэробты төзімділіктің шеткі механизмдері дамуындағы генетикалық қоршаған орта факторларының өзара байланысы.
5.3.16 Ептілік жүйке-жүйесінің бағдарлану қабілеттілігінің көрінісі. Ептіліктің көрсеткіштері.
Мазмұны: Ептілік-жүйке жүйесінің бағдарлану қабілеттілігінің көрінісі. Ептіліктің көрсеткіштері. Талдағышты жүйелердің, қимыл туралы негізгі және қосымша хабарламаның маңызы. Қимыл зердесі. Бұлшық еттердің босаңсуына бағдарлану және қабілеттілік. Қимылдардың кеңістікті, уақытты, күшті сипаттамаларын басқару қабілеті. Кейбір спорт түрлерінде ептіліктің байқалу ерекшеліктері. Бағдарлану қабілеті және шаршау. Икемділік туралы түсінік. Икемділікті шектейтін факторлар. Белсенді және сылбыр иілгіштік. Шаршаудың, бой қыздырудың, қоршаған орта температурасының иекемділікке әсері. Қимыл сапаларының өзара байланысы. Қимыл сапаларын дамытудағы өзара байланыс. Қимыл сапаларының және қимыл дағдыларының өзара байланысы. Дене сапаларын дамытудың жалпы негіздері және олардың физиологиялық негіздемесі.
5.3.17 Сыртқы қоршаған орта факторларының адам ағзасының жұмысқа қабілеттілігіне әсері.
Мазмұны: Ауаның жоғары температурасы және ылғалдылығы жағдайында температураны реттеу ерекшеліктері. Спорттық жұмысқа қабілеттілікті төмендететін факторлардың физиологиялық сипаттамасы: 1) ағзаның қызып кетуі; 2) дегидратация; 3) жүрек тамыр жүйесінің оттегіні тасымалдау мүмкіншілігінің орта биіктік және жоғары биіктік жағдайларындағы адам ағзасына әсер ететін факторларының сипаттамасы, осы жағдайлардағы ағза қызметінің өзгерістері. Оттегі жетіспеушілігінің түрлері және олардың физиологиялық сипаттамасы. «Тау ауруы». Спортшылардың орта биіктікте болғанға дейінгі және одан кейінгі жұмысқа қабілеттілігі. Спортшының жұмыс қабілеттілігіне сулы ортаның әсері. Адам ағзасына сулы ортада әсер ететін факторлар (тығыздық, жоғары барометрлік қысым, гипогравитация, жылу сыйымдылығы және жылу өткізгіштік). Судағы ағзаның жылу реттеу ерекшеліктері. Жүзудің қуаттылығы. Судағы талдағыш жүйелерінің қызметі. Сулы ортадағы анималды және вегативті жүйелердің қызметі. Жүзушілердің қимыл сапаларын жетілдірудің физиологиялық негіздері. Адамның биологиялық ырғақтары. Бейімделу және ырғақтар. Тәулік бойы жұмыс қабілеттіліктің өзгеруі. Десинхроз және оның физиологиялық сипаттамасы. Уақытша белдеулік және оның кезеңдерінің ауысымындағы ағзаның жаңа тәуліктік қызметтерінің қалыптасуы. Көп тәуліктілік ритмдер.