Жатыр мойнын айнамен қАрау.

Мајсаты: жатыр мойны мен јынаптыЎ ауруларын аныјтау.

Ѕґралдар: Стерильдi јынап айналары:

1. Гинекологиялыј айна-Куско.

2. Акушерлiк айна –2

3. Перчатка.

…йелдi креслоЈа жатуын сґрайды.

Техника:

1. Акушерка јолына стерильдi перчатка киiп, сол јолыныЎ сґј ж„не Ґлкен саусаЈымен сыртјы жыныс ернiн ашады.

2. ОЎ јолымен куско айнасын јырындатып јынапја кҐмбезге дейiн бойлатып кiргiзiп содан кейiн айнаны бґрап ашады.

3. Аныјтайды:јынаптыЎ жатыр мойныныЎ шырышты јабатыныЎ тҐсiн, патологиялыј †згерiстерiн /тыртыј, полип, эрозия/ жатыр мойныныЎ формасын- деформациясын, конусiн /цилиндр/. Сыртјы †зегiн /д†Ўгелек, саЎылаулы/. СґйыјтыЈын /слизь, iрiЎ, јанды/.

4. Ѕынап јабырЈаларын тексеру.

Тазалыѕ сатысына жа¤ынды алу.

Мајсаты: Микроб флораларын аныјтау.

Ѕґралдар: јынап айнасы, шыны, фолькман јасыјшасы, зонд, пинцет, корнцанг.

Т е х н и к а:

1. Ѕынапја айнаны кiргiзiп жатыр мойнын јарайды.

2. ЅынаптыЎ артјы кҐмбезiнен Фолькман јасыјшасымен сґйыјтыЈын алып жаЈындыны шыныЈа жаЈады-V „рiпiмен /vagina/-ауады кептiредi.

3. Жолдамада „йелдiЎ фамилиясын, атын, адресiн, алЈан кҐнiн, акушердiЎ јолын – жазады.

ГОНОКОКЅА ЖА¤ЫНДЫ АЛУ.

Мајсаты:Гонореяны табу.

ЖаЈындыны уретрадан, цервикал каналынан провакация жасап 24с.,48с.,72саЈат арасында алады.

Т е х н и к а:

1. Фолькман јысјашын уретра iшiне 1-1,5см кiргiзiп, жайлап јырып жаЈынды алады. ШыныЈа «U» „рiпiмен жаЈады /uretra//

2. Айнамен јынапты ашып, жатыр мойны-каналынан Фолькманмен јырып жаЈынды алып «С» „рiпiмен шыныЈа жаЈады /cervix/.

3. Жолдама жазып лабораторияЈа жiбередi.

ЦИТОЛОГИЯЛЫЅ ТЕКСЕРУ.

Мајсаты: Атиптiк /†згерген/ клеткаларды табу.

Ѕґралдар: јынап айналары, жаЈынды жаЈатын шыны, Фолькман јасыјшасы, шпатель.

ЦитологияЈа жаЈындыны жатыр мойнынан цервикал каналынан алады.

Т е х н и к а:

1. Ѕынапты айнамен ашады.

2. Фолькман немесе шпательмен жатыр мойнын айналдыра отырып жаЈынды алады.

3. ЖаЈындыны шыныЈа жаЈады.

4. ЖаЈындыны цервикал каналынан алып, шыныЈа жаЈады, кептiредi.

5. Жолдама жазады.

Фамилия, аты, ж†нiн, адресiн, жасын, диагнозын, алЈан кҐнiн, акушердiЎ јолы.

…ЙЕЛ ЖАМБАС С¦ЙЕКТЕРIНIў СЫРТЅЫ ‡ЛШЕМДЕРI. СОЛОВЬЕВ ИНДЕКСI.

Мајсаты: Тар жамбасты аныјтау.

Ѕґралдар: Жамбас †лшегiш сантиметрлiк лента, „йел кушеткада шалјамен жатады.

Т е х н и к а:

1. Жамбас †лшегiшiн ґстайды.

2. …йелдiЎ оЎ жаЈынан тґрады.

3. Саусај ґшымен алдыЎЈы-жоЈарЈы мыјын †сiндiлерiнiЎ аралыЈын †лшейдi. Ол 25-26см теЎ.

4. ‡лшеуiштi мыјын јырлары аралыЈына јойып †лшейдi, ол 28-29см.

5. Екi ґршыј аралыЈы – 30-31см.

6. …йелдi јырынынан жатјызып артјы аяЈын бҐгiп, ҐстiЎгi аяЈын созады. ‡лшегiшiн бiр тҐймесiн јасаЈаныЎ жоЈарЈы жиегiне, бiр тҐймесiн сегiзк†здiЎ жоЈары бґрышына јояды –ол 20-21см теЎ.

7. Индекс – Соловьева – ол бiлезiк айналымы. Сантиметр лентасымен †лшейдi, ол- 14-16см теЎ. Индекс Соловьев арјылы сҐйектiЎ јалыЎдыЈын табады. 14см – жґја, 16см жоЈары – јалыЎ.

IШТIў ШЕўБЕРIН, ЖАТЫРДЫў ДЕўГЕЙIН ‡ЛШЕУ.

Мајсаты: жҐктiлiк мезгiлiн, iштегi н„рестенiЎ салмаЈын аныјтау.

Ѕґралдар: сантиметрлiк лента.

Жґктi „йелдiЎ iшiн ашып шалјасынан кушеткаЈа жатјызады. Лентаны артынан белiнен, алдынан кiндiк тґсынан айналдырып iштiЎ шеЎберiн †лшейдi. ЖатырдыЎ деЎгейiн †лшеу Ґшiн лентаныЎ бiр ґшын јасаЈаЈа јойып, бiр ґшын жатыр тҐбiне јояды.

Iштегi баланыЎ болжамды салмаЈы жорданиа бойынша IШ х ЖД.

Мысалы: iш шеЎберi – 100см

Жатыр деЎгейi – 35см

Iштегi н„рестенiЎ болжамды салмаЈы – 3500,0

IШТЕГI Н…РЕСТЕНIў Ж¦РЕК СО¤ЫСЫН ТЫўДАУ.

Мајсаты: Iштегi н„рестенiЎ жаЈдайын аныјтау.

Ѕґралдар: стетоскоп, саЈат.

Жґктi „йелдi кушеткаЈа атјызып iшiн ашады.

Акушерка „йелдiЎ оЎ жаЈында тґрып пальпация арјылы, н„рестенiЎ јалай жатјанын /тiк, к†лденеЎ, јиЈаш/ позициясын, тҐрiн, јай б†лiгiмен келiп тґрЈанын аныјтайды.

ЖҐрек соЈысын н„рестенiЎ арјасынан басына таяу жерде аныјталады.

Техника: Стетоскопты „йелдiЎ iшiне јойып, екiншi жаЈымен јґлајпен тыЎдайды.

Ѕалыпты жаЈдайда н„ресте жҐрек соЈысы бiр минутта 140-160 рет, аныј реттi.

Ж¦КТI …ЙЕЛДI ДЕКРЕТ ДЕМАЛЫСЫНА ЖIБЕРУ Ж…НЕ БОСАНАТЫН К¦НIН АНЫЅТАУ.

Ѕґралдар: Календарь, жамбас †лшегiш /тазомер/, сантиметрлiк лента.

39-40 апталыј жҐктiлiкте туатын кҐнiн аныјтау /босанар алдында 70 кҐн, босанЈасын – 56 кҐн. Егер патология болса + 14 кҐн јосады/.

1. АјырЈы етеккiрi бойынша. АјырЈы етеккiрiнiЎ бiрiншi кҐнiнен кейiн јарай 3 айды санап алып тастап, етеккiрдiЎ бiрiншi кҐнiне 7 санын јосады. /Мысалы: ајырЈы етеккiрi 5 апрель, Ґш ай кейiн санасај 5 январь +7= туады 12 январь/.

2. …йелдер кеЎес орнына алЈаш келуi арјылы. Мысалы: „йел бiрiншi рет 04.01 жҐктiлiк уајыты 9-10 апта болса, ары јарай санап 40 аптаЈа дейiн санасај туатын кҐнi 2 август болады.

3. УЗИ – арјылы.

4. µрыјтыЎ I- рет јимылдауы арјылы I-туатында 20 апта, II- туатында 18 аптада јимылдайды.

5. Туар алдындаЈы декреттi – 30 апталыј жҐктiлiкте бередi. /ајырЈы етеккiрi, алЈашјы келгендегi жҐктiлiк мерзiмi, УЗИ, I јыймылы-б„рiн есепке алады./

Ж¦КТI …ЙЕЛГЕ ПАТРОНАЖ ЖАСАУ.

Ѕґралдар: Акушерлiк стетоскоп, сантиметрлiк лента, тонометр, фонендоскоп, кiшi д„ретiн јайнату Ґшiн пробирка.

1. Жалпы тґрмыс жаЈдайына к†Ўiл б†лу.

2. …йелдiЎ жалпы жаЈдайын, јалай тамај iшуiн, демалысын, жґмыс жаЈжайымен танысады.

3. Объективтi јарау:

а/јан јысымын †лшеу /екi јолында/

б/тамыр соЈысын

в/iсiктi /аяЈын, iш перде, бетiн/.

4. Акушерлiк тексеру:

а/iш шеЎберiн, жатыр деЎгейiн

б/iштегi н„рестенiЎ жатуын, позициясын, тҐрiн, јай б†лiгiмен

келiп тґрЈанын

в/н„рестенiЎ јимылын сґрайды

г/н„рестенiЎ жҐрек соЈысын тыЎдайды.

5. Кiшi д„ретiн пробиркамен јайнатады.

6. …йелге кеЎес бередi. …йелдер кеЎес орнына келуiн сґрайды. ЖаЈдайына јарай, стационарЈа жолдама бередi.

БОСАН¤АН …ЙЕЛГЕ ПАТРОНАЖ ЖАСАУ.

Ѕґралдар: 1.Сантиметрлiк лента.

2.Фонендоскоп.

3.Тонометр.

ПатронаждыЎ јортындысын, жҐктi „йелдiЎ †зiндiк картасына жазады.

1. ¦й-тґрмыс жаЈдайы.

2. …йелдiЎ жалпы жаЈдайын, жаЎа туЈан н„рестеге к†Ўiл б†ледi /н„рестенi кҐту, тамајтандыруын, тазалыЈын/.

3. Емшек безiн кҐту. Екiјабат болудан сајтандыру /контрацепция/.

4. Объективтi јарау: јан јысымын, тамыр соЈысын, дене јызуын.

5. Акушерлiк тексеру:

а/емшек бездерiн јарау;

б/жатырдыЎ к†лемiн;

в/жыныс жолыныЎ сґйыјтыјтары /лохий/.

6. …йелдер кеЎес орнына келетiн кҐнiн таЈайындайды.

БОСАНАТЫН …ЙЕЛГЕ САНИТАРЛЫЅ ТАЗАЛЫЅ Ж¦РГIЗУ.

Босанатын „йел, перзентхананыЎ јабылдау б†лiмiне тҐскенде жасайды.

Ѕґралдар: Стерильдi јайшы, јырынатын станок, Ґштiк, унитазЈа т†сейтiн д†Ўгелек клеенка, сҐлгi, халат, ж†ке, косынка, iш к†йлек, тапочка, лезвия, Эсмарх кружкасы, калий перманганат ерiтiндiсi 1:10000, јайнаЈан су, сабын, иодонат, аЈаш таяјшалар, мајта, корнцанг, пинцет.

Техника:

1. Ѕолмен аяјтыЎ тырнаЈын алу.

2. Сґйыј сабынды јолтыј тҐгiне жаЈып, тҐктi јыру.

3. Сґйыј сабынды, јасаЈаЈа, сыртјы жыныс ернеулерiне жаЈып, јыру.

4. Сыртјы жыныс ернеулерiн перманганат калий ерiтiндiсiмен жуу. 1:10 000.

5. Тазалыј клизмасын жасау.

6. Унитаз Ґстiне д†Ўгелек клеенканы т†сеу.

7. …йелге жуыну Ґшiн, сабын, ж†ке /стерильдi/ бередi.

8. Сґртiну Ґшiн стерильдi сҐлгi бередi.

9. ЅолыныЎ, аяЈыныЎ тырнајтарын иодонатпен сҐртедi.

10. …йелге стерильдi iш к†йлек, халат, тазартылЈан тапочка берiп, медицина јызметкерi „йелдi родблокја апарып кiргiзедi.

Е с к е р т у:

Егер жҐктi „йел ауыр жаЈдайда перзентханаЈа тҐссе /јан кетiп, жатрдыЎ жыртылу јаупiнде, преэклампсия/.

Санитарлыј тазалыј жҐргiзу к†лемiн врач шешедi.

Жґктi „йелдi каталкаЈа жатјызып босанатын б†лiмге, немесе операция блогына акушерка †зi бiрге барып, кiргiзедi.

ТОЛ¤АЅТЫў µЗАЅТЫ¤ЫН, ЕКI ТОЛ¤АЅТЫў АРАЛЫ¤ЫН АНЫЅТАУ. /ПАУЗА/.

Мајсаты: ТолЈајтыЎ кҐшiн, сыйпатын аныјтау.

Ѕґралдар: Секундасы бар саЈат.

Техника: Босанатын „йелдi шалјасынан жатјызады.