9. Акушериядағы бимануалды тексеру.

Мақсаты-диагностикалық

Көрсетулері- жүкті әйелдің әйелдер консультациясына бірінші рет келуі, акушерлік стационарға түсуі.

Қарсы көрсетулері –плацентаның жатуына күдік.

Мүмкін болатын асқынулары –қанағудың күшеюі, хорионамнионит.

Керекті-құралдар: –гинекологиялық орынтақ, жеке жаялықтар, бір рет киетін стерилді резеңке қолғаптар, сабын, орамал.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. Өзіңізді таныстырыңыз, әйелге бимануалды қынаптық тексерудің, жүргізу кезараларын түсіндіріңіз, оның ризашылығын алыңыз.

2. Әйелдің зәр қуығын босатқанына көз жеткізіңіз.

3. Әйелді гинекологиялық орынтаққа, оның астына таза жаялықты төсеп, аяқтарын тізе және жамбассан буындарына бүгіп, екі жаққа қарай ашып, жатқызыңыз.

4. Қолдарыңызды гигиеналық деңгейде жуыңыз.

5. Қолдарыңызға бір рет киетін стерилді резеңке қолғаптарды киіңіз.

6. Сол қолдың үлкен және сұқ саусақтарымен жыныс еріндерін ашыңыз, оң қолдың ортаңғы және сұқ саусақтарын қынапқа енгізіңіз. Осы тексеру жамбас түбінің бұлшық еттерінің жағдайын, кіреберістің үлкен бездерін, үрпіні, қынапты (көлемін, созылғыштығын, ауырсынуын, патологиялық үрдістердің болуын, күмбездердің жағдайын), жатыр мойнының қынаптық бөлігін (орналасуын, мөлшерін, пішінін, тығыздылығын, беткейін, қозғалмалығын, ауырсынуын, сыртқы ернеудің жағдайын). Әрі қарай тексеру екі қолмен жалғастырылады. Оң қолдың саусақтары артқы күмбезде, ал сол қол алдыңғы іш қабырғаға орналасады. Сол қолдың саусақтары алдыңғы іш қабырғасы арқылы сегізкөз бағытында терең батады. Жатырды тексеру кезінде анықтаңыз: орналасуын, мөлшерін, пішінін, тығыздылығын, қозғалмалығын, ауырсынуын, жатыр мөлшерінің жүктіліктің қазіргі мерзіміне сәйкестігін, ал сонымен қатар жүктіліктің белгілерінің болуын (Горвиц-Гегар, Пискачек, Снегирев және т.б.). Сыртқы қолды кезекпен кезек жамбастың бүйір қабырғаларына қарай, ал ішкі қолды- қынаптың бүйір күмбездеріне қарай жылжыта отырып, жатырдың қосалқыларын тексеріңіз. Өзгермеген қосалқылар әдетте пальпацияланбайды.

7. Бір рет киетін резеңке қолғаптарды шешіңіз және қалдықтардың қауіпсіздік қорабына (ҚҚҚ) салыңыз.

8. Қолдарыңызды сабынмен жуыңыз және орамалмен құрғатыңыз.

9. Құжаттарға жазба қалдырыңыз.

Ескерту. Тексеру алдында зәр қуығын босату қажет.

Құжаттандыру:

1.Қазақстан Республикасының Кодексі 18 қыркүйек 2009ж.

2.Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау Министрлігінің 23 сәуір 2013ж. №111 бұйрығы.

3.Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау Министрлігінің 24.02.2015ж. №127 бұйрығы.

4. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау Министрлігінің 28.02.2015ж. №176 бұйрығы.

10. Үлкен жамбастың сыртқы өлшемдерін өлшеу.

Мақсаты- диагностикалық

Көрсетулері –жүкті әйелдің әйелдер консультациясына алғашқы келуі, тар жамбас.

Қарсы көрсетулері - жоқ.

Мүмкін болатын асқынулары - жоқ.

Керекті-құралдар: - тақтай төсек (кушетка), жеке жаялық, Мартин жамбасөлшегіші, дәкелік шариктер, спирт, бір рет киетін стерилді резеңке қолғаптар, сабын, орамал .

Іс-әрекет алгоритмі:

1. Өзіңізді таныстырыңыз, әйелге қазіргі зерттеулердің қажеттілігін және маңызын түсіндіріңіз, оның ризашылығын алыңыз.

2. Қолдарыңызды гигиеналық деңгейде жуыңыз.

3. Қолдарыңызға бір рет киетін стерилді резеңке қолғаптарды киіңіз.

4. Әйелден арқасымен тақтай төсекке жатуын, астына бір реттік жаялықты салуын, ішін ашуын, аяқтарын жамбассан және тізе буындарында жайуын және аяқтарын бірге қосуын сұраңыз.

5. Мартин жамбасөлшегісін алыңыз және жүкті әйелге бетіңмен қарап, тақтай төсектің оң жағына отырыңыз. Жамбасөлшегіштің тармақтарын қолдарыңызға алыңыз, үлкен және сұқ саусақтар түймешіктерді ұстайды, ал шкала бөліктерін жоғары қаратыңыз. Жамбасөлшегіштің түймешіктерін спиртке малынған шарикпен сүртіңіз.

6. Сұқ саусақтармен мықын сүйектерінің алдыңғы-жоғарғы қылқандарын пальпация жасаңыз, соларға жамбасөлшегіштің түймешіктерін қойыңыз, сосын

Distantia spinarum-ды (қалыптыда 25-26 см) өлшеңіз.

7. Distantia spinarum-ды өлшегеннен кейін, әріқарай саусақтарды мықын сүйектерінің қырларымен артқа қарай жылжыта отырып, ең алыстағы нүктелерді табыңыз, осыларға жамбасөлшегіштің түймешіктерін қойыңыз, сосын Distantia сristarum-ды (қалыпты жағдайда 28-29 см) өлшеңіз.

8. Distantiа сristarum –ды өлшегеннен кейін, жамбасөлшегішті санға қарай түсіріңіз, пальпация жасап, сан сүйектерінің үлкен ұршықбастарын табыңыз, осыларға жамбасөлшегіштің түймешіктерін қойыңыз, сосын Distantia trochanterica-ны (қалыпты жағдайда 30-31 см) өлшеңіз. Егерде сүйектердің ұршықбастарын пальпация жасауға болмаса, онда жүкті әйелден аяқтарын қозғалтуын сұраңыз және сандағы ұршықбасын бекітіңіз.

9. Distantia trochanterica-ны өлшегеннен кейін, әйелден орнынын өзгертуге: арқасымен акушербикеге қарай бұрылып, бүйірімен жатуын, төменгі аяғын жамбассан және тізе буындарында бүгуін, ал жоғарғы аяғын созуын сұраңыз. Жамбасөлшегіштің бір түймешігін сыртқы жағына қойыңыз. V-бел омыртқаның қылқан өсінділерімен 1-сегізкөз омыртқа арасына, яғни сегізкөзүсті шұңқырдың үстіне, ол Михаэлис ромбысының жоғарғы бұрышымен сәйкес келеді. Ал екінші түймешегін алдыңғы жағына-қасаға буынының жоғарғы қырының ортасына қойыңыз, сосын сыртқы конъюгатаны Conjugata externa-ны (қалыпты жағдайда 20-21 см) өлшеңіз.

10. Өлшеп біткеннен кейін әйелге тұруын сұраңыз.

11. Жамбасөлшегішті спиртке малынған шарикпен сүртіңіз.

12. Бір рет киетін резеңке қолғаптарды шешіңіз және ҚҚҚ салыңыз.

13. Қолдарыңызды сабынмен жуыңыз және орамалмен құрғатыңыз.

14. Нәтижелерін құжаттарға енгізіңіз.

Ескерту. Қолдарыңыз және жамбасөлшегіш жылы болуы қажет. Conjugata externa ең зор тәжірибелік маңызы бар, себебі осының өлшемімен шын конъюгатаның (кіру жазықтығының түзу өлшемінің) өлшемін анықтауға болады.

Құжаттандыру:

1.Қазақстан Республикасының Кодексі 18 қыркүйек 2009ж.

2.Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау Министрлігінің 23 сәуір 2013ж. №111 бұйрығы.

3.Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау Министрлігінің 24.02.2015ж. №127 бұйрығы.

4. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау Министрлігінің 28.02.2015ж. №176 бұйрығы.