4 Нысаны бар:

нысандары

анықтамасы

белгілері

Унитарлық

мемлекет біртұтас аумақтан тұрады, оның бөліністері жеке мемлекеттіктен тұрмайды

-аумағы біртұтас, компактілі

-бірегей ұлттық құрамда болады

-аумағы тек қана әкімшілік-аумақтық бөліністерге бөлінеді

-ортақ биліктің құзыреті өте жоғары болады - -бірегей жалпыға ортақ мемлекеттік конституциясы және жалпыға ортақ мем.заңнамалары бар

- бір парламант, бір үкімет, бір мемлекеттік бюджет, бір мемлекеттік салық, бір қорғаныс, бір азаматтылық, бір жергілікті басқару аппараты болады.

ҚР;

Швеция,

Финляндия

Латвия

Эстония

Франция

Польша

Федерациялық

бірегей мемлекеттің бөлімдері мемлекеттіктің белгілерінен тұрады

-аумағы бойынша ірі, көп ұлтты мемлекет;

-неше автономия болса, сонша Конституциясы бар, яғни өзінің федералды конституциясы, жоғарғы мемлекеттік органдары бар, өз символикасы бар Әр автономияның парламенті, үкіметі, жоғары соты бар. Автономиялар бірігіп одақтық мемлекет құрады. Әр автономияның азаматы одақтың да азаматы болып саналады.

-бұл берік федерация, оның мүшелері мемлекет болыа саналмайды және федерациядан шығуға құқығы жоқ (ацессия)

Ресей

АҚШ

ФРГ

Швейцария

Югославия

Бразилия

Аргентина

Индия

Конфедерация

Мемлекеттердің одағы.

-олар тәуелсіз мемлекеттер, бірақ өзара бірлікте,

-тұрақсыз құрылым, арықарай федерацияға бірігу және трансформациялану үшін құрылады немесе федерацияның құрамынан «ақырындап» шығу мақсатында құрылады

-Швейцария (1848 жылға дейін, одан кейін федерация болды);

-ОАР (Араб Республикасы) – (Сирия мен Египеттің конфедерациясы 1958ж. құрылған, 3 жылдан кейін 1961ж. тараған)

-Сенегамбия – Сенегала мен Гамбияның біріккен конфедерациясы 7 жыл (1982-89) құрылып, 1989ж. тараған

квази-конфедерация

Конфедерацияға қарағанда берік одақ, бірақ федерацияға қарағанда әлсіз одақ болып саналатын құрылым.

-одақтар өзара тең емес, бір бірінен алшақ

-көбінде бұрыңғы метрополия мен оның бұрыңғы колониясының арасындағы одақ. Бұл одақ елдері→колониядан шыққан, бірақ мемлекет те емес және метрополия елімен бұрыңғы экон-лық, саяси-құқықтық байланысын жалғастыруды қалайды. Сондай-ақ, өз егемендігін сақтағысы келетін елдер

-Дания, Фарер аралы, Гренландия елдері бір одақ;

-АҚш және Пуэрто-Рико, Ұлыбритания мен Пролив аралы, Мэн аралы.