Әдебиеттер тізімі

1. Физическая химия. Учебник А.Г.Стромберг, Д.П.Семченко. под.ред. Стромберга – 4-еизд., испр. – М.,Высшая школа, 2001 – 527с.

2. Еремин В.В., Каргов С.И., Успенская И.А., Кузьменко Н.Е, Лунин В.В.Основы физической химии. Теория и задачи: Учеб. пособие для вузов. – М.:Издательство «Экзамен», 2005.- 480 с.

3. Краснов К.С., Воробьев Н.К., Годиев И.Н. и др. Физическая химия. В 2 кн. Кн.2. Электрохимия. Химическая кинетика и катализ: Учеб. для вузов – 3-е изд., испр. – М.:Высш. шк., 2001. – 319 с., ил.

4. Бокенштейн Б.С., Менделев М.И., Похвиснев Ю.В. Физическая химия: Термодинамика и кинетика: Учебник. – М.: Изд. Дом МИСиС, 2012. – 258 с.

5. Быков В.И. Моделирование критических явлений в химической кинетике. Изд.2-е, испр. и доп. – М.: КомКнига, 2006.- 328 с.

6. Гельфман М.И., Ковалевич О.В., Юстратов В.П. Коллоидная химия. 2-е изд.,- СПб.: Издательство «Лань», 2004. – 336 с.

7. Пурмаль А.П. А, Б, В .. химической кинетики – М.: ИКЦ «Академкнига», 2004. – 277 с.:ил.

8. Михалина Е.С., Петелин А.Л. Термодинамика и кинетика металлургических үдерісов: окислительно-восстановительные системы: учеб. пособие. – М.: Изд. Дом МИСиС, 2011. – 56 с.

3 Дәріс

Үдеріс жылдамдығына әр түрлі фкторлардың әсер етуі

Дәрістің мақсаты: Әр түрлі факторлардың үдеріс жылдамдығына әсерін зерделеу.

Дәрістің жоспары:

1. Реагент табиғатының әсері.

2. Концентрацияның әсері.

3. Қысымның әсері.

4. Температураның әсері.

5. Белсендіру энергиясы.

Реагент табиғатының әсері

Үдеріс жылдамдығына түрлі факторлар әсер етеді:

1. Реагент табиғатының әсері.

Реагенттер табиғатының әсері негізгі фактор болып табылады және бұл тәуелділік тек тәжірибелік түрде анықталады.

2. Еріткіш әсері.

Еріткіш үдеріс жылдамдығына елеулі әсер етеді. Еру барысында реагенттердің әрекеттесу беттері артады, сонымен қатар еріткіш реагент молекулаларындағы байланысты аралық тұрақсыз қосылыстар (гидраттар мен сольваттар) түзілуіне дейін әлсіретіп жіберуі мүмкін, ал бұл негізгі үдерістің энергетикалық ағымын қамтамасыз етеді.

3. Көлемнің әсері.

Көлемнің әсері негізінен беттік әрекеттесулермен анықталады, яғни әрекеттесу беті ұлғайған сайын үдеріс жылдамдығы да өседі.

Концентрация әсері.

Гомогенді үдерістердің жылдамдығына концентрация әсері кинетикалық теңдеумен анықталады.

Қысымның әсері

Гомогенді газ тәрізді жүйелерде қысым компоненттердің мөлшерін анықтайды, сондықтан кинетикалық теңдеу қысым арқылы жазылады

Егер жүйе гетерогенді болса, онда үдеріс жылдамдығына қысымның әсері Ле-Шателье ережесімен анықталады.

Температураның әсері

Температураның үдеріс жылдамдығына әсері температуралық интервалда бірдей емес. Өз кезектерінде реагент табиғаттарына байланысты төменгі және жоғарғы температуралық облыстарды айырады.

Сулы ерітінділерде төмен температуралар облысы 0÷50-60 шегінде, ал жоғары температуралар облысы 50÷100-120 ºС шектерінде жатады.

Металлургиялық балқымалардағы төмен температуралар облысы табиғатына қарай 300-1000 ºС шектерінде, ал жоғары температуралар облысы мыңдаған градуспен анықталады.

Вант-Гофф ережесі: Төмен температуралар облысында температураны әр - қа жоғарлатқан сайын үдерістің жылдамдығы есе артады.

÷4 (1)

Т емператураны еркін өзгерткен кезде:

(2)

γ-жылдамдықтың температуралық коэффиценті (2) логарифмдеу арқылы анықтауға болады

(3)

Аррениус ережесі: Жоғары температуралар облысында константасының логарифмі кері температураға түзу сызықты тәуелді болады.

(1) (3) (4) (5) (6)