- •Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі қ. Жұбанов атындағы ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті
- •Дәрістік кешен
- •Негізгі түсініктер
- •Кинетиканың негізгі заңы.
- •Үдерістің молекулалығы мен реті.
- •0,1,2,3 Және n-ші ретті химиялық үдерістер
- •Реакция ретін анықтау әдістері
- •Әдебиеттер тізімі
- •Күрделі үдерістердің кинетикасы
- •Күрделі үдерістердің кинетикасының негізгі принциптері
- •Тізбектес үдерістердің кинетикасы
- •Параллель үдерістердің кинетикасы
- •1) Егер
- •2) Егер
- •Қайтымды үдерістердің кинетикасы
- •Әдебиеттер тізімі
- •Үдеріс жылдамдығына әр түрлі фкторлардың әсер етуі
- •Реагент табиғатының әсері
- •Реагент табиғатының әсері.
- •Көлемнің әсері.
- •Концентрация әсері.
- •Қысымның әсері
- •Температураның әсері
- •Белсендіру энергиясы
- •Әдебиеттер тізімі
- •Кинетика теориялары
- •Белсенді соқтығысулар теориясы (бст)
- •Аррениустың реакция жылдамдығының эмперикалық теңдігін талдау.
- •Бст теориясының негізгі түсініктері
- •Бст теориясының артықшылықтары мен кемшіліктері.
- •Белсенді комплекс теориясының негізгі түсініктері (бкт).
- •Белсенді комплекс теориясының ерекшеліктері.
- •Әдебиеттер тізімі
- •Гетерогенді үдерістердің кинетикасы
- •Гетерогенді үдерістердің механизмін талдау
- •Диффузия
- •Молекулалық диффузияның, стационарлы және стационарлы емес үдерістердің кинетикасы
- •Конвективті диффузия.
- •Диффузия жылдамдығының температураға тәуелділігі
- •Әдебиеттер тізімі
- •Масса берілу. Ұқсастық теориялары
- •Масса берілу
- •Сыртқы масса берілу.
- •Ішкі масса берілу.
- •Ұқсастық теориясының негіздері
- •Нюссельт критериясын талдау
- •Рейнольдс критериясын талдау
- •Прандтл критериясын талдау
- •Пекле критериясын талдау
- •Әдебиеттер тізімі
- •Адсорбциялық үдерістердің термодинамикасы мен кинетикасы
- •Сорбциялық құбылыстардың негізгі түсініктері
- •Адсорбцияның ерекшеліктері.
- •Мономолекулалық адсорбцияның теориялары. Лэгмюр теориясы
- •Фрейндлих теориясы
- •Полемолекулалық адсорбцияның теориясы. Бэт теориясы
- •Әдебиеттер тізімі
- •Беттік керілістің термодинамикасы мен кинетикасы
- •Беттік керілістің термодинамикасы мен кинетикасы
- •Б еттік керілістің механизмі.
- •Беттік белсенді және инбелсенді заттар. Адсорбцияның механизмі
- •Адсорбция мен беттік керіліс арасындағы тәуелділік
- •Әдебиеттер тізімі
- •Катализ. Гомогенді және гетерогенді катализ
- •Катализдің негізгі түсініктері
- •Катализ үдерісінің классификациясы
- •Катализаторлардың негізгі белгілері.
- •Гомогенді катализ механизмі
- •Гетерогенді катализ механизмі.
- •Катализ теориялары
- •Менделеев теориясы – деформациялық теория
- •Зелинский теориясы – химиялық теория
- •Боденштейн теориясы – физика-химиялық теория
- •Баландин теориясы – мультиплетті теория.
- •Кобозев теориясы – белсенді ансамбльдер теориясы
- •Әдебиеттер тізімі
- •Фазалық тепе-теңдіктің термодинамикалық теориясы
- •Фазалық тепе-теңдіктің негізгі теориялары
- •Фазалық тепе-теңдіктің негізгі түсініктер
- •Гиббстің фазалар ережесі
- •Жүйені физико-химиялық талдау
- •Әдебиеттер тізімі
- •Бір компонентті жүйелердің диаграммасын термодинамикалық және фазалық талдау
- •Бір компонентті жүйелердің диаграммалары туралы негізгі түсініктер.
- •Бір компонентті жүйелердің термодинамикасы
- •Үздіксіз және сәйкестік принциптері
- •Су диаграммасын талдау
- •Полиморфизм
- •Күкірт диаграммасын талдау
- •Әдебиеттер тізімі
- •Екі компонентті жүйелердің диаграммасын тұрғызу және фазалық талдау
- •Екі компонентті жүйелердің күй теңдігі
- •Салқындау қисықтарын тұрғызу әдістемесі
- •Екі компонентті жүйелердің диаграммасын тұрғызу әдістемесі
- •Гиббстің фазалар ережесі бойынша диаграмманы талдау
- •Канода бойынша диаграмманы талдау
- •Кристалдану реттілігі диаграмманы талдау
- •Екі компонентті жүйелердің диаграммаларын талдау жоспары
- •Әдебиеттер тізімі
- •Екі компонентті жүйелердің әр түрлі типті диграммаларын талдау
- •Екі компонентті жүйелердің күй диаграммаларының геометриялық белгілері.
- •Конгруэнтті балқу нүктесі бар екінші типті диаграмманы талдау.
- •Инконгруэнтті балқу нүктесі бар үшініші типті диаграмманы талдау
- •Шексіз еритін төртінші типті диаграмманы талдау
- •Қатты күйде шекті еритін бесінші типті диаграмманы талдау.
- •Сұйық күйде шекті еритін алтыншы типті диаграмманы талдау.
- •Екікомпонентті жүйенің күрделі диаграммалары
- •Әдебиеттер тізімі
- •Үш компонентті жүйелердің диаграммаларын тұрғызу және талдау әдістемесі
- •Үш компонентті жүйелердің термодинамикасы.
- •Үш компонентті жүйелердің құрамын талдау әдістемесі.
- •Кеңістік диаграмманы тұрғызу және талдау.
- •Жазықтық диаграмманы тұрғызу және талдау.
- •Диаграммалардағы сипаттамалық нүктелердің толық талдау:
- •Әдебиеттер тізімі
- •Геометриялық термодинамика
- •Термодинамикалық потенциалдардың концентрациялық тәуелділігі
- •Жүйедегі фазалар тепе-теңдігіне қысымның әсері.
- •Екі тұздардың ерітіндісіндегі фазалық тепе-теңдік
- •Фазалық күй диаграммасын талдау мен термодинамикалық есептеу мәселесінің қазіргі күйі
- •Фазалық тепе-теңдік диаграммаларын термодинамикалық есептеу және талдау мәселелерінің заманауи күйі
- •Әдебиеттер тізімі
Әдебиеттер тізімі
Физическая химия. Учебник А.Г.Стромберг, Д.П.Семченко. под.ред. Стромберга – 4-еизд., испр. – М.,Высшая школа, 2001 – 527с.
Еремин В.В., Каргов С.И., Успенская И.А., Кузьменко Н.Е, Лунин В.В.Основы физической химии. Теория и задачи: Учеб. пособие для вузов. – М.:Издательство «Экзамен», 2005.- 480 с.
Краснов К.С., Воробьев Н.К., Годиев И.Н. и др. Физическая химия. В 2 кн. Кн.2. Электрохимия. Химическая кинетика и катализ: Учеб. для вузов – 3-е изд., испр. – М.:Высш. шк., 2001. – 319 с., ил.
Бокенштейн Б.С., Менделев М.И., Похвиснев Ю.В. Физическая химия: Термодинамика и кинетика: Учебник. – М.: Изд. Дом МИСиС, 2012. – 258 с.
Быков В.И. Моделирование критических явлений в химической кинетике. Изд.2-е, испр. и доп. – М.: КомКнига, 2006.- 328 с.
Гельфман М.И., Ковалевич О.В., Юстратов В.П. Коллоидная химия. 2-е изд.,- СПб.: Издательство «Лань», 2004. – 336 с.
Пурмаль А.П. А, Б, В .. химической кинетики – М.: ИКЦ «Академкнига», 2004. – 277 с.:ил.
Андреев Л.А. Физическая химия: Поверхностные явления на межфазных границах раздела жидкость-газ и жидкость-твердое тело: учеб. пособие. – М.: Изд. Дом МИСиС, 2010. – 70 с.
8 Дәріс
Беттік керілістің термодинамикасы мен кинетикасы
Дәрістің мақсаты: Беттік керілістің термодинамикасы мен кинетикасын зерделеу.
Дәрістің жоспары:
Беттік керілістің термодинамикасы мен кинетикасы.
Беттік белсенді және инбелсенді заттар.
Адсорбция мен беттік керіліс арасындағы тәуелділік.
Беттік керілістің концентрацияға тәуелділігі.
Кілт сөздер: беттік керіліс, адсорбция, беттік белсенді заттар, беттік инбелсенді заттар.
Беттік керілістің термодинамикасы мен кинетикасы
Гетерогендік үдерістер фазалардың бөліну шекарасында жүретіндіктен, реагенттердің өзара әрекеттесу термодинамикасына беттің энергетикалық күйі зор әсер етеді.
Гиббса – Дюгеммнің 1 заңына сәйкес беттің энергиясы тең:
(1)
Гиббстің іргелі теңдігі бойынша:
(2)
(3)
– беттік керіліс.
Беттік керілістің физикалық мағынасын ашу үшін жүйе бөлшектерінің беттегі және көлемдегі энергетикалық күйінің өзгеру механизмін қарастырамыз.
Б еттік керілістің механизмі.
Бөлшектердің сұйықтықтың көлеміндегі энергетикалық күйінің анализі бойынша бөлшектер энергетикалық тепе-теңдік күйде болады, яғни өзара әрекеттесу күштері тең.
Бөлшектердің сұйықтықтың бетіндегі энергетикалық күйі қауырттылығымен сипатталады. Себебі сұйықтық бөлшектерінің көлем бойынша өзара әрекеттесу энергиясы беттегі газ бөлшектерімен өзара әрекеттесу энергиясынан біраз жоғары. Бұл өз кезегінде сұйықтық-газ жүйесінде сұйықтықтың ішіндегі бөлшектердің тартылысын туындатады.
Дегенмен тығыздығы әр түрлі және бір-бірінде ерімейтін екі сұйықтық болса, онда үстіңгі сұйықтықтың тартылыс мүмкіндігі астыңғыға қарағанда артығырақ. Бұл кезде туындаған керіліс беттік қабаттардың үстіңгі сұйықтықтың көлеміне бүгілуін туындатады.
Беттік керіліс дегеніміз адсорбенттің бірлік бетінің артық еркін энергиясы.
Егер
жүйе ерітінді ретінде берілсе, онда
көлемдегі және беттегі концентрацияның
айырмашылығы адсорбция құбылысымен
сипатталады. Гетерогенді жүйедегі
бөліну шекарасы артық Гиббс энергиясымен
(
)
сипатталады.
