- •Мемлекеттік тілде іс қағаздарын жүргізу пәні
- •Әдістемелік нұсқауы
- •Эссе: «Мемлекеттік қызмет»
- •1. Тапсырма. Эссеге қарап, өз қызметіңіз жайлы жазыңыз.
- •1. Тапсырма. Өтініштің үлгісімен, түрлерімен танысыңыз.
- •2. Тапсырма. Етістіктерге берілген қосымшаны жалғап, жазыңыз.
- •3. Тапсырма. Модельге жаттығыңыз
- •4. Тапсырма. Берілген тіркестерді есте сақтаңыз
- •5 . Тапсырма. «Өтініш» тақырыбына байланысты сөздік жұмысы
- •6. Тапсырма. Өтініштің үлгісімен танысыңыз, бір үлгісін жазыңыз.
- •7.Тапсырма. Жоғарыда берілген сөздерді пайдалана отырып, үлгі бойынша төмендегі тақырыптарға өтініш жазыңыз
- •1. Тапсырма. Жоғарыда көрсетілген хаттардың жазылуын есте сақтаңыз. Қызметтік хат жазу барысында төмендегі ескрулерді ескеріңіз.
- •2. Тапсырма. Қызметтік хат жазу барысында төмендегі ескертулерді ескеріңіз
- •3. Тапсырма. Қызметтік хат үлгісімен танысыңыз. Қызметтік хат
- •Қызметтік жазба
- •4. Тапсырма. Берілген термин сөздерді қолданып, өз қызметіңізге байланысты қызметтік хат, қызметтік жазба жазыңыз
- •5. Тапсырма. Қызметтік хат жазу барысында төмендегі ескертулерді ескеріңіз
- •1. Тапсырма. Үлгімен танысыңыз.
- •2. Тапсырма. Мемлекеттік мекемеге келіп түскен қызметтік хаттарды тіркеуге байланысты термин сөздерді қолдана отырып, қызметіңізге байланысты баянхат жазыңыз.
- •3. Тапсырма. Қызметтік хат жазу барысында төмендегі ескертулерді ескеріңіз
- •1. Тапсырма. Үлгімен танысыңыз. Ұсынымхат. Ұсынысхат
- •2. Тапсырма. Қызметтік хат жазу барысында төмендегі ескертулерді ескеріңіз.
- •3. Тапсырма. Қызметтік хат жазу барысында төмендегі ескертулерді ескеріңіз
- •4. Тапсырма. Өздеріңіз таңдаған бір мекемеге Ұсынымхат
- •Ұсынысхат
- •Сұраухат
- •1. Тапсырма. Тақырыпқа байланысты терминдерді жаттаңыз
- •2. Тапсырма. Қызметтік хат жазу барысында төмендегі ескертулерді ескеріңіз
- •Сұраухат
- •3. Тапсырма. Қызметтік хат жазу барысында төмендегі ескертулерді ескеріңіз
- •Сұраухат
- •4. Тапсырма: Терминдерді жаттаңыздар, әр терминмен сөйлем құрастырыңыздар.
- •Сұраухат
- •5. Тапсырма. Қызметтік хат жазуға қолданылатын орфографиялық ережені еске сақтаңыз
- •Сұраухат
- •6. Тапсырма. Орфографиялық ережемен танысып, қызметтік хат жазуда қолданыңыз
- •1. Тапсырма. Ережені есте сақтаңыз
- •Қолдаухат
- •1. Тапсырма. Төменде берілген сөздерді қолданып, өзіңіздің қызметіңіз бойынша қолдаухат жазыңыз
- •Мағлұмат. Ақпарат
- •1. Тапсырма. Төменде берілген сөздерді қолданып, өзіңіздің қызметіңіз бойынша мағлұмат жазыңыз
- •Ақпаратхат
- •2. Тапсырма. Төменде берілген сөздерді қолданып, өзіңіздің қызметіңіз бойынша ақпараттық жазыңыз
- •Ақпаратхат
- •3. Тапсырма. Қарар үлгілерінің қазақша баламасын беріңіз
- •Растаухат
- •1. Тапсырма. Қарар үлгілерінің қазақша баламасын беріңіз
- •Анықтаухат
- •Жолдаухат
- •2. Тапсырма. Берілген терминдерді қолданып, жолдаухат жазыңыз, терминдерді есте сақтаңыз
- •Түсінікхат
- •1. Тапсырма. Берілген сөздер мен сөз тіркестерін қолдана отырып, қызметіңізге байланысты түсінікхат жазыңыз
- •1. Тапсырма. Қаулы мен қорытындының үлгісімен танысыңыз.
- •1. Тапсырма
- •Қарар үлгілерінің қазақша баламасын беріңіз
- •2. Тапсырма. Терминдермен сөйлемдер құрасытырп, эсседе қолданыңыздар
- •3. Тапсырма. Терминдерді жаттаңыздар
- •4. Тапсырма. Мәтінді түсініп оқып, мазмұнын айтып беріңіз
- •5. Тапсырма. Төмендегі тақырыптарға қаулылар жазыңыз
- •6. Тапсырма. Қарар үлгілерінің қазақша баламасын беріңіз
- •Глоссарий – сөздік
Н.4.02-02
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті
БЕКІТЕМІН
ОӘК шешімімен
Төраға ___________ _______________
(қолы) (аты-жөні, тегі)
«_____» __ 20 ____ ж.
Қазақ тілі кафедрасы
(кафедраның толық атауы)
аға оқытушы,г.ғ.м. Абылқасов Ғ.Ж.
(автордың аты-жөні, тегі)
Мемлекеттік тілде іс қағаздарын жүргізу пәні
ОБСӨЖ өткізудің
Әдістемелік нұсқауы
Көкшетау, 2016
Мемлекеттік тілде іс қағаздарын жүргізу пәні бойынша ОБСӨЖ өткізудің әдістемелік нұсқауы оқу жоспары мен бағдарламасының талаптарына сәйкес құрылған және студенттердің өздік жұмыстарының талаптарын орындауға барлық қажетті мәліметтерді қамтиды.
Қазақ тілі кафедрасының отырысында талқыланды
№ хаттама «28» тамыз 2016 жыл
Кафедра меңгерушісі _____________ ф.ғ.к., Ө.А.Жумагулова
Филология факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
№ хаттама «29» тамыз 2016 жыл
Әдістемелік комиссияның төрағасы _________ аға оқытушы А.Қ.Құрманова
АЛҒЫ СӨЗ
Қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретінде қызмет етуінің алғы шарттарының бірі – оның қоғамдық өмірдің әр алуан саласында қызмет етуі және соған орай іс қағаздарының қазақша жүргізілуі. Іс қағаздары қоғам өмірінде үлкен қызмет атқарады. Іс қағаздарының саяси, тарихи, құқықтық, экономикалық маңызы өте зор. Мемлекет, республика, қала, кәсіпорын, ұйым, мекеме тарихын жазғанда іс қағаздары ақпараттың табылмас қайнар көзі бола алады.
Іс қағаздары – басқару қызметіндегі негізгі бір сала. Ұйымдар мен мекемелердің, кәсіпорындардың қызмет етуі барысында шығарған түрлі шешімдері, атқарған қызметі іс қағаздарынан айқын көрінеді. Сондықтан халық шаруашылығын басқаруды жетілдіру, оны ұйымдастыру деңгейін көтеру онда құжаттармен жұмыс істеудің қаншалықты ғылыми негізделгеніне тікелей байланысты.
Іс қағаздарын жүргізу – басқару процесінің ажырамас бөлігінің бірі болып табылады. Себебі іс қағаздарын жүргізу – мекеме жұмысының нақты құжаттармен, деректермен реттелген, дәйектелген жұмысы. Соған орай студент дайын құжаттармен жұмысты да, мекеме ішіндегі дайындалған құжаттармен жұмысты да, сырттан келген құжаттармен жұмысты да, сондай-ақ оларды қабылдау, тіркеу, ол бойынша жұмыс істеу, орындалуын бақылау, құжаттарды қолдануға дайындауды білуі керек.
Ресми құжаттарға төмендегідей талаптар қойылады:
мазмұны қысқа әрі тұжырымды түрде баяндалу керек;
тұжырымдары дәл нақты болуы тиіс;
сөздер мен терминдер нақты өз мағынасында пайдаланылуы керек;
терминдер мен тұрақты орамдардың бірегейлігін сақтау қажет;
қазіргі әдеби тілдің нормасында көнерген сөздер,сирек қолданыстағы сөздер,бір қолданыстағы сөздер болып саналатын лексикалық элементтер, сондай – ақ бейнелі, образды фразеологизмдер, қарапайы лексикаға тән тұлғалар, ауызекі сөйлеу стилінің тілдік элементтері қолданылмайды.
Студенттердің бұрын алған фонетикалық, грамматикалық, лексикалық білім-біліктерін ескере отырып, олардың сөздік қорын (ресми-іскери, әлеуметтік-саяси лексика арқылы) молайту, ресми құжаттарды қазақша толтыру дағдысын қалыптастыру, іс қағаздарына тән лексиканы меңгерту, мемлекеттік тілде еркін және сауатты жазуға төселдіру, аударма жұмыстарына дағдыландыру мақсаты көзделіп отырады.
Іс қағаздары – басқару процесіндегі негізгі бір сала. Ұйымдар, мекемелер, кәсіпорындардың қызмет етуі барысында шығарған түрлі шешімдері, басқару істері, атқарған қызметі іс қағаздарынан айқын көрінетіндіктен, іс қағаздарын жүргізу басқару процесінің ажырамас бөлігінің бірі болып табылады. Осыған орай осы пәнді оқыту бағдарламасында мынадай тақырыптар (ресми іс қағаздар түрлері) қамтылған: Мемлекеттік қызмет. Іс қағаздарының тыныс белгілері. Эссе, Өтініш, Анықтамалық-ақпараттық құжаттар. Қызметтік хаттар, Баянхат, Ұсынысхат, Сұраухат, Ілеспехат, Қолдаухат, Ақұпарат хат, Растаухат, Анықтаухат, Жолдаухат, Түсінікхат, Қаулы.
ОБСӨЖ тақырыптары бойынша тапсырмалар
№ |
ОБСӨЖ тақырыптары |
Кейс тапсырмалары |
1 |
Мемлекеттік қызмет. Іс қағаздарының тыныс белгілері. Эссе
|
Іс қағаздары сөйлемдерінің ішінде келетін тыныс белгілерін анықтап, дұрыс жазылуын қоланыңыз. |
2 |
Өтініш. |
2. «Валют-Транзит Ломбард» банк директоры В.Винокуровтың атына 10 күн мерзімді іс-сапарға жіберу туралы өтініш жазыңыз. 3. № 1 қазақ орта мектебінің директоры А.А.Алиевтің атына экономика және құқық негіздері пәнінен мұғалім ретінде жұмысқа қабылдау туралы өтініш жазыңыз. 4. Өтінішке қатысты термин сөздерді жаттаңыз. |
3 |
Анықтамалық-ақпараттық құжаттар. Қызметтік хаттар.
|
|
4 |
Қызметтік хат. |
1. Қарағанды облыстық Төтенше жағдайлар департаментіне қызметтік хат жазыңыз. 2. Қызметтік хат жазу барысында берілген ескертулерді ескеріп, дәптеріңізге жазыңыз. Кейбіреуін орыс тіліне аударыңыз. 3. Қызметтік жазба мәтінінен етістіктерді теріп жазыңыз. 4. Берілген термин сөздерді қолданып, өз қызметіңізге байланысты қызметтік хат, қызметтік жазба жазыңыз. |
5 |
Баянхат
|
1. Мемлекеттік мекемеге келіп түскен қызметтік хаттарды тіркеуге байланысты термин сөздерді қолдана отықрып, қызметіңізге байланысты баянхат жазыңыз. 2. Қызметтік хат жазу барысында көрсетілген ескертулерді ескеріп, сөйлемдерді дұрыс құрастырыңыз. 3. Қалалық білім беру басқармасының атына биылғы оқу жылына 1-сыныпқа 420 бала қабылданатынын мәлімдеп, бастауыш сынып мұғалімінің 3 штаттық орнын сұрап, мектеп директоры атынан баяндау хат үлгісін жазыңыз. 4. Бөлім меңгерушісінің атына тоқсан қорытындыларын, тауар сапасы мен сатылу деңгейі туралы мәлімдеп, менеджер атынан баяндау хат үлгісін жазыңыз. |
6 |
Ұсыныс хат
|
4. Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясының ректорына ұсыныс хат жазыңыз. 5. әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің ректорына атына ұсныс хат жазыңыз. |
7 |
Сұраухат
|
1. Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігіне сұрау хат жазыңыз. 2. Облыстық кітапхана меңгерушісінің атына 2006 жылы өткізілетін оқырмандар конференциясының тақырыптарын сұрап, мектеп директорының атынан сұраныс хат үлгісін жазыңыз. 3. Қалалық оқу бөлімінің бастығына қажетті маман мұғалімдерді жіберуін сұрап, мектеп директоры атына сұраныс хат үлгісін жазыңыз. 4. «Келешек» жекеменшік баспаның бас редакторының атына автордың атынан кітапты 500 данамен қайта Шығару керектігі туралы сұраныс хат үлгісін жазыңыз. 5. Тақырыпқа байланысты терминдерді жаттаңыз. |
8 |
Ілеспехат |
1. Ережені есте сақтаңыз. 2. Ілеспехат мәтінімен танысып, соның негізінде ҚР Денсаулық сақтау департаментіне хат жазыңыз. 3. Терминдерді жаттап алыңыз. |
9 |
Қолдаухат
|
1. Термин сөздерді қолданып, өзіңіздің қызметіңіз бойынша қолдаухат жазыңыз. 2. Қаржы департаментінің бухгалтерлік есеп бөліміне қолдаухат жазыңыз. 3. Қолдаухат жазу барысында лексикалық минимумдарды есіңізде сақтаңыз. |
10 |
Ақпарат |
|
11 |
Растаухат
|
1. Қарар үлгілерінің қазақша баламасын беріңіз. 2. Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің атына растау хат жазыңыз. 3. Терминдерді жаттаңыз. |
12 |
Анықтаухат |
Солтүстік Қазақстан облыстық Денсаулық сақтау департаментіне үлгі бойынша анықтаухат жазыңыз |
13 |
Жолдаухат
|
3. «Мерей» жиһаз жасау АҚ-ның атынан Халық банкінің кредиторының жұмыс орнынан және еңбекақысы туралы анықтамасын жібергені туралы банк директорының атына жолдама хат үлгісін жазыңыз. |
14 |
Түсінікхат
|
3. Екі ай бойы сабаққа қатыспағандығыңыз туралы түсініктеме беріңіз. Қысқы сессияны алдын-ала тапсыруыңыздың себебі туралы түсініктеме беріңіз. |
15 |
Қаулы
|
|
1-тақырып. Мемлекеттік қызмет. Іс қағаздарының тыныс белгілері. Эссе
Мемлекеттік қызметкердің қазақша ойланым, жазылым әрекеттерін тексеретін жазбаша жұмыстың негізгі түрі – эссе.
Эссе – француз сөзі, үйренушінің белгілі тақырыпқа қатысты өзіндік жеке көзқарасын білдіреді. Эссе кіріспе, негізгі, қорытынды ойлардан тұрады.
