13 Тақырып. Ісіктің биологиялық маркерлері.

#155

*!Науқас 67 жаста. Клинико - анамнетикалық мәліметтер жинағаннан соң қуық асты безінің ісігіне күмән туды. Науқасқа қышқылды фосфатазаны және куық асты безінің спецификалық антигеніні зерттеу тағайындалды. Веналық қан зерттеуге тік ішекті саусақты тексеруден кейін аш қарынға алынды, жіне лабараторияға биохимиялық анализге алынған пробиркада 15 мин соң жеткізілді. Врач-лаборант үлгіні жарамсыз деп танып зерттеуді ары қарай жүргізбеді. Дәрігердің іс-әрекетінің мүмкін болатын себебі:

*Науқастың жасы

*Қышқылды фосфатазаны және куық асты безінің спецификалық антигеніні зерттеу бір уақытта жүргілілмеуі тиіс.

*Биоматериалды сақтаудың ережесі бұзылған.

*Биоматериалдың тасмалдануының уақыты бұзылған.

*Қышқылды фосфатазаны және куық асты безінің спецификалық

антигеніні зерттеу, саусақпен ректалды тексеруден кейін жүргізілмеуі тиіс

#156

*!Науқас 40 жаста. Зәр шығарудың бұзылуы, шап аймағындағы аздаған ауру сезіміне шағымданады. Қарап тексергенде аймақты лимфа түйіндері ұлғайған. Науқасқа куық асты безінің спецификалық антигенінін зерттеу жүргізілді. Онкомаркердің деңгейі 12 нг/мл. Бірақ куық асты безінің спецификалық антигеніні зерттеу, саусақпен ректалды тексеруден кейін жүргізілгені анықталды.

Сенімді нәтиже алу үшін қандай іс-шара қолданылуы керек?

*Сілтілі фосфатаза деңгейін анықтау;

*Альфафетопротеин деңгейін анықтау;

*Зерттеуді 3 күннен соң қайталау;

*Зерттеуді 7 күннен соң қайталау;

*Зерттеуді 3 аптадан соң қайталау;

#157

*!Асқазан карциномасы бойынша ем алып жүрген науқасқа, ісіктік - эмбриональді антигендерді анықтауға зерттеу тағайындалды. Зерттеу қандай мақсатта тағайындалды?

*Ішектің жуан бөлігінің ісігімен дифференциалды диагностика жүргізу үшің.

*Крон ауруымен дифференциалды диагностика жүргізу үшін.

* Мүмкін болатын метастаздарды анықтау үшін.

* Емді бақылау мақсатында

* Үрдістің кезеңін анықтау үшін.

Тақырып 14. Жүктілік және гериатрия кезіндегі зертханалық маниторинг.

#158

*!62 жастағы науқасты тексеру барысында бел өлшемі 89см, АҚҚ 120/60мм.с.б.б, қандағы қант деңгейі -8,1 ммоль/л, үшглициридтер жене ТЖЛП қалыпты. Емдеуші дәрігер қандай қорытынды жасау керек?

*Науқастың дені сау.

*Науқаста қант диабеті 1-тип. Диабеттік нефропатия.

*Науқаста глюкозаға толеранттылық бүзылған.

*Науқас метаболикалық синдромның қауіп тобына жатады

* Науқаста абдоминалды семіру.

#159

*!72 жастағы науқас шаршағыштық, әлсіздікке полифагияға, дене салмағының жоғарылауына шағымданып түсті. Қандағы қант деңгейін анықтаған кезде 6,1 ммоль/л болды. Осы науқасқа қандай күштемелі динамикалық тест тағайындау керек?

*Физикалық жүктемемен тест

*Сулы депривациялық тест.

*Глюкозаға толераттылық тесті

*Түнгі қысылмалы тест.

*Тириолибиринмен тест.

#160

*!Метаболикалық синдромға күмәнді науқастың Каро индексін есептеді. Индекс қандай мақсатпен есептелді?

*Инсулинге резистенттілікті анықтау мақсатында

*Қандағы глюкоза деңгецін анықтау мақсатында

*Глюкозаға толеранттылықты анықтау мақсатында.

*Тромбоэмболиялық асқыныларды бағалау мақсатында.

*Жүрек-қантамырлық асқынуларды бағалау мақсатында.

#161

*! HOMA-IR инсулинрезистенттілік индексін қалай санайды?

*глюкоза аш қарынға (ммоль/л) х инсулин аш құарынға (мкЕд/мл) /22,5.

*глюкоза ашқарынға (мКмоль/л) х инсулин ашқарынға(Ед/мл) /24,5.

*постпрандиалды глюкоза (ммоль/л) х инсулин натощак (мкЕд/мл) /25,5.

*зәрдегі глюкозаның инсулинге қатынасы

*глюкоза ашқарынға (ммоль/л) х постпрандиалды инсулин (мкЕд/мл) /23,5.

#162

*! 71 жастағы метаболикалық синдромға күмәні бар науқастың жалпы холестеринін анықтады. Холестерин деңгейі 5,4 ммоль/л болды. Емдеуші дәрігер қандай қорытынды жасауы тиіс:

*жалпы холестеринді қайта зерттеу

*көмірсусыз диета тағайындау;

*липостатиктерді тағайындау

*үшглициридттерді ТТЛП деңгецін анықтау

*липопротеидлипазы және кортизол деңгейін анықтау;

#163

*!78 жастағы дислипидемиясы және АГ бар науқаста қандағы қанттың деңгейі 6,0 ммоль/л құрады. Науқасқа глюкозаға толеранттылық тесті жүргізілді . нәтижесі глюкоза деңгейі 120 мин 11,2 ммоль/л құрады. Нәтиже бойынша қандай қорытынды жасауға болады?

*Науқаста көмірсу алмасу бұзылысы жоқ бірак метаболикалы синдром бойынша қауіп тобына жатады

*Науқаста бүйрек межесінің төмендеуі анықталды

*Науқаста глюкозаға толеранттылық бұзылған және метаболикалық синдром дианозы нақтыланды

* Науқаста көмірсу алмасу бұзылысы бар және метаболикалы синдром бойынша қауіп тобына жатады

*Науқаста көмірсу алмасуының бұзылысы жоқ дені сау.

#164

*!62 жастағы науқаста ашқарынға қандағы глюкоза деңгейі 9,2ммоль/л құрады. АҚҚ 150/90мм.с.б.б \, бел өлшемі 100 см. Науөасқа қандай қосымша зерттеу жүргізу керек.

*Глюкозаға толеранттылық тесті

*Реберг –Тареев сынамасы.

*1 тәулікте 4 рет глюкоза деңгейін анықтау.

*Липидті спектрді анықтау

*Пимент алмасуын зерттеу.

#165

*!Төмендегілердің қайсысы метаболикалық синдромдағы гиперинсулинизмнің қорытындысы болып табылады?

*Глюкоза липолиз активтенуіне себеп болатын май қышқылдарында метоболизмге ұшырайды.

*Глюкоза май қышқылдарында метаболизмге ұшырайды соның нәтижесінде липогенез белсенеді

*Анаэробты гликолиз активтенеді.

*ЖТЛП деңгейі жоғарылайды.

*Бауырда триглициридттердің синтезі төмендейді.

#166

*! 65 жастағы науқаста АҚҚ жоғарылауы 145/87мм.с.б.б.. бел өлшемі- 100см, қандағы қант мөлшері ашқарынға - 6,0ммоль/л. Қанның липидті спектрін анықтауға жолдама жіберілді. Метаболикалык синдромында липидті спектр қалай өзгереді?

*Қандағы үшглициридттер төмендеуі > 1,7 ммоль/л, ТТЛП есебінен,ТЖЛП деңгейі 2,3 ммоль/л ден төмен

*Қандағы триглициридтердің деңгейі төмендеуі> 1,7 ммоль/л, ТӨТЛП есебінен, ТЖЛП деңгейі 3,3 ммоль/л ден жоғары.

*Қандығы триглициридттердің деңгейі жоғарылауы 1,0 ммоль/л, ТТЛП есебінен, ТЖЛП деңгейі 4,3 ммоль/л жоғары.

*Қандағы триглициридттердің деңейі жоғарылауы, > 1,7 ммоль/л, ТТЛП есебінен, ТЖЛП төменгі деңгейі 1,3 ммоль/л әйелдерде

*Триглициридттер қалыпты , аралық тығыздықты липопротеидттердің төмендеуі.

#167

*!69 жастағы науқас метаболикалық синдромға күдіктіктендіктен қандығы липидті спектрді анықтауға зерттеу жүргізілді. Қандай лабараторлы маркерлар метаболитикалық синдромға тән болып табылады?

*Жалпы холестерин, май қышқылдары

*Жалпы холестерин, аралық тығыздықтығы липопротеидтер.

*Тығыздығы өте төмен және аралық тығыздықты липопротеидтер

*Үшглициридтер және тығыздығы төмен липопротеидтер

*Липопротеидлипаза және жалпы холестерин

#168

*!71 жастағы науқаста дислипидемия АҚҚ 120/60 бел өлшемі -91см. Метаболикалық синдромның бар жоғын анықтау үшін қандай зерттеу тағайындау керек?

*Қандағы глюкоза көлемін анықтау

*Қандағы жалпы билирубин деңгейін анықтау

*Қандағы С-пептидтің деңгейін

*Қандағы С-реактивті белокты

*Қандағы протромбинді

Тақырып 15. Химико-токсикологиялық анализ және дәрілік мониторинг.

#169

*!Төменде көрсетілген нәтижелердің қайсысы цинк фосфидімен уланған кездге сәйкес келеді?

*Егер дитизонмен минерализация реакциясынан кейін оң болса және соңғы қорытынды оң болса;

*Егер сулы бумен айдау реакциясында оң болса және бастапқы зерттеуде цинк анықталса

*Егер аммони молибдат және магнезиалді сместе минерализат фосфор қышқылы анықталса

*Егер сулы бумен куғанда дистилде фосфор қышқылы анықталса, ал минирилантта сулы озайлениядан кеййн цинк табылса

*Егер минерализаттан цинкты анықтағаннан кейін оның көлемі шынайыдан жоғарыласа

#170

*!Алкоголді мастануды анықтайтын қандай спецификалық және сезімталдық анализы сот-химикалық экспертизада қолданылады?

*Жіңішке қабатты хромоторафия әдісі.

*Сулы емес ерініндідегі титрометридті әдіс

*УФ-спектрофотометрия әдісі.

*Газсұйықтық хроматография әдісі

*Иммуноферментті әдіс

#171

*!Қабылдау бөліміне науқастан алкоголді анықтау мақсатында зәрді газсұйықтықты хромография әдісімен анықтауға алды. Нәтиже оң болатын мәліметті көрсетіңіз.

*Алкоголді қабылдағаны және қашан қабылдаған уақытын анықтау

*Алкоголді мастану бар жоқтығын анықтау

*Қабылдаған алкоголь құрамын анықтау

*Алкоголді мастанудың дәрежесін анықтау

*Алкогольдің токсикокинетикасын

#172

*! Ауыр алкоголді улану кезіндегі қандағы алкоголь концентрациясын көрсетіңіз.

*0,5 – 0,9 г/л

*1,0 – 1,9 г/л

*2,0 -2,9 г/л

*3,0 - 4,9 г/л

*5,0 – 6,9 г/л

#173

*! Қандағы алкоголдің өлімге алып келетін концентрациясын көрсетіңіз:

*0,5 – 0,9 г/л

*1,0 – 1,9 г/л

*2,0 -2,9 г/л

*3,0 - 4,9 г/л

*5,0 – 6,9 г/л

#174

*! Алкоголді уланудың ең басты критериилерін атаңыз:

*Қанда алкоголдің болуы және ауыздан иісі шығуы.

*Мастанудың клиникалық белгілерінің болуы және ауыздан алкоголь иісінің шығуы.

*Қанда және зәрде алкоголдің анықталуы.

*Мастанудың клиникалық белгілерінің болуы және қан мен зәрде алкогольдің анықталуы.

*Мастанудың клиникалық белгілерінің болуы.

#175

*!Қабылдау бөліміне 3 адамнан тұратын отбасы (әкесі, анасы, баласы 6 жасар) улы газбен уланып жеткізілді. Бұл улануда ең бірінші зақымдалатын мүше:

*ми

*асқазан

*үрек бұлшық еті

*сүйек тіні

*лейкоцит

#176

*!Қабылдау бөлімшесіне 3 адамнан тұратын отбасы ( әкесі, анасы, баласы 3 жасар) улы газбен уланып жеткізілді. Барлық науқастан токсико-химиялық зерттеу үшін қан алынды. Улы газбен уланудың ауырлығын сипаттайтын мүмкін болатын параметрді атаңыз:

*Карбоксигемоглобин

*Оксигемоглобин

*Гемоглобин

*Карбоксимиоглобин

*Гликозирленген гемоглобин

#177

*!Науқас учаскелік поликлиниканың бас дәрігеріне, дәрігер-эндокринологтың жолдамасы бойынша қалқанша безі гормондарын зерттеу тағайындағанына шағымданып келді. Нәтижесі тиреотропин - 9,0 мБірл/л бос Т4 - 25 ммоль/л. Нәтижені алып дәрігер-эндокринолог, тест дұрыс жасалынбаған және мұндай нәтижелердің болуы мүмкін емес деп басқа лабораторияға жібереді. Дәрігер-лаборант өткізілген зерттеу стандартқа сәйкес орындалғанын жеткізді. Бұл жағдайда жауапкершілікті кім көтереді?

*Науқас

*Учаскелік дәрігер

*Клиникалық лабораторияның мегерушісі

*Дәрігер-эндокринолог

*Дәрігер-лаборант

#178

*!Қуықасты безінің аденомасына күдіктенген науқасқа онкомаркерлер жоғары болуына байланысты қуықасты безінің онкомаркерына зерттеу тағайындалады. Бірақ кейінгі зерттеуде науқасқа қойылған болжам диагноз нақтыланбады. Онкомаркерге қан талдауын алу қабылдау бөлімінің дәрігері медбикені ескертпей, саусақтық-ректальды тексеруден кейін, медбикенің биохимиялық зерттеу пробиркасымен алғандығы анықталды. Осы жағдайда кім жауапкершілікті көтереді:

*Науқас

*Қабылдау бөлімінің дәрігері

*Клиникалық лабораторияның меңгерушісі

*Медбике

*Дәрігер-лаборант

#179

*!Биохимиялық анализатордың жұмысында күнделікті зертхана ішілік бақылау кезінде дәрігер-лаборант "Дрейф" анықтады. Дәрігер-лаборанттың көмекшісі анализаторға кезектен тыс сервисті қызмет көрсету жөнінде тапсырыс құрып, зертхана меңгерушісіне хабарлады, бірақ меңгеруші дәрігерге әлі техникті шақырмай-ақ жұмысын жалғастыруды ұсынады. Бірнеше күннен кейін емдеуші дәрігерден зертханалық зерттеулердің нәтижелері толық еместігі туралы шағымдар түсті. Осы жағдайда кім жауапкершілікті көтеруі тиіс:

*Дәрігер-лаборант

*Зертхананың меңгерушісі

*Емдеуші дәрігер

*Қызмет көрсету сервисінің ұйымы

*Дәрігер - лаборант көмекшісі

#180

*!Төменде көрсетілгендердің қайсысы клинико-зертханалық мамандардың міндетіне кіреді:

*Зертханалық зерттеу нәтижелерінің интерпретациясы

*Орта медициналық білімі бар мамандардың жұмысын бақылау

*Жоғары медициналық білімі бар мамандардың жұмысын бақылау

*Науқасқа емдік-профилактикалық көмек көрсету

*Халыққа жедел көмек көрсету

20