7. Курсты оқуға арналған әдістемелік нұсқаулар.
СЕМИНАР САБАҚТАРЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР.
Семинарлық сабақтардың негізгі мақсаты-студенттердің теориялық білімдерін бекіту мен тереңдету және практика жүзінде оларды қолдану дағдыларын қалыптастыру.
1. Семинар сабақтарын тиімді өткізуге арналған талаптар.
1.1. Ұйымдастырушылқ жұмыстарына қойылатын талаптар:
- семинар сабақтарының мамандық бойынша құрылған оқу жоспарына сәйкес келуі;
- пәннің типтік және оқу бағдарламасының, сабақ кестесінің болуы;
- семинар сабақтарының дәріс сабақтарымен, бақылау жұмыстарымен және басқа да пән бойынша өткізілетін оқу сабақтарының түрлерімен сәйкестігі;
- техникалық құралдарды кеңінене қолдану;
- университеттегі кітапханалардың әдебиеттермен қамтылу жағдайын ескере отырып, семинарларға әдебиеттер беру;
- семинар сабақтарына студенттердің дайындығын тексеруді ұйымдастыру;
1.2. Семинар сабақтарының мазмұнына қойылатын талаптар:
-семинар сабақтарының мазмұнының пәннің негізгі бөлімдерін қамтыған оқу бағдарламасына сәйкес келуі;
- семинар сабақтарының пәннің оқу сабақтарының басқа түрлерімен байланысын қамтамасыз ету;
-сабақтарда студенттердің жаңа жағдайда білімді өз бетімен пайдалана алу қабілетін дамыту;
-алға қойылған міндеттерді шешу қабілетін дамыту.
1.3. Әдістемелік талаптар:
-дәріс курсымен және басқа да оқу сабақтарының түрлерімен логикалық байланысын қамтамасыз ету;
-студенттер мен оқытушының семинар сабағына дайындық;
-қайшылықты мәселелерді дұрыс талдау мен дұрыс емес жауаптарды түзету;
-курстың спецификалық ерекшелігі мен студенттердің жеке қабілеттерін ескере отырып студенттердің өз бетімен жұмыстануына оқытушының дифференцияцияланған басшылықты қамтамасыз ету.
Семинар сабағы №1
Тақырып: Қазақ диаспорасын зерттеудің теориялық-методологиялық және ғылыми-практикалық негіздері
Семинар сабағының мақсаты: Студенттердің өз бетімен «Диаспора» ұғымын, курстың мақсаты мен міндеттерін, диаспора мәселесінің зерттелу жағдайын ашу арқылы курстың маңыздылығын түсінуіне жағдай туғызу.
Негізгі сұрақтары: 1. Қазақ диаспорысы тарихы» курсының мақсат-міндеттері. 2. Қазақ диаспорасы мәселесінің зерттелу деңгейі.
Әдістемелік нұсқау: Ауызша баяндау.
Семинар сабағы №2
Тақырып: ХҮІ-ХІХ ғ.ғ. қазақ ирреденттерінің қалыптасу процесінің тарихы
Семинар сабағының мақсаты: Студенттердің өз бетімен жұмыстануына жағдай жасай отырып, ХҮІ-ХІХ ғғ. қазақ ирреденттерінің қалыптасуына себеп болған факторларды саралау арқылы қандастарымыздың бастан кешірген ауыр жағдайын түсінуіне түрткі болу.
Негізгі сұрақтары: 1. ХҮІІ ғ. – ХҮІІІ ғ. І-ші жартысындағы қазақ-ойрат қатынастары. 2. 1720-1740 ж.ж. цин-жоңғар қатынастары мен Қазақстан. 3. Қазақтар және жоңғар хандығын циндықтардың құлатуы.
Әдістемелік нұсқау:Үш қадамнан тұратын сұхбат.
Үш қадамнан тұратын сұхбат.
Бұл бірлесіп жұмыс жасататын құрылым, онда студенттер белгілі бір тақырып бойынша бір-бірімен сұхбаттасады. Мысалы, 3 адамнан тұратын топта, А Б-дан сұхбат алады, ол кезде С жауаптың негізгі мәнді жерлерін қағазға түсіріп отырады. Студенттер әр сұхбаттан соң кезекпен рольдерді ауыстырып отырады, әрбір студентке топта сұхбаттасуға мүмкіндік беріледі. 4 адамнан тұратын топта бұл қадамдар мына төмендегіше өрбиді: А Б-дан сұхбат алады, сол кезде С Д-дан сұхбат алып жатады. Рольдер ауыстырылып ойналып жатады және Б А-дан сұхбат алады және Д С-дан сұхбат алады.
Әрқайсысы өз әріптесінің пікірін айтады (жеткізеді). С Д-нің пікірін В-ға, В А-ның пікірін Д-ға жеткізеді.
Семинар сабағы №3
Тақырып: ХҮІ-ХІХ ғ.ғ. қазақ ирреденттерінің қалыптасу процесінің тарихы
Семинар сабағының мақсаты:Студенттердің өз бетімен жұмыстануына жағдай жасай отырып, ХҮІ-ХІХ ғғ. қазақ ирреденттерінің қалыптасуына себеп болған факторларды саралау арқылы қандастарымыздың бастан кешірген ауыр жағдайын түсінуіне түрткі болу.
Негізгі сұрақтары:
ХҮІІІ ғ. қазақ-қытай территориялық қақтығыстары
Орталық Азиядағы орыс-қытай территориялық-мемлекеттік шекаралар
Орталық Азиядағы Ресей империясы мен Циндық Қытайдың арасындағы тұрақты шекаралардың бекітілуі.
Әдістемелік нұсқау:Үш қадамнан тұратын сұхбат.
Үш қадамнан тұратын сұхбат.
Бұл бірлесіп жұмыс жасататын құрылым, онда студенттер белгілі бір тақырып бойынша бір-бірімен сұхбаттасады. Мысалы, 3 адамнан тұратын топта, А Б-дан сұхбат алады, ол кезде С жауаптың негізгі мәнді жерлерін қағазға түсіріп отырады. Студенттер әр сұхбаттан соң кезекпен рольдерді ауыстырып отырады, әрбір студентке топта сұхбаттасуға мүмкіндік беріледі. 4 адамнан тұратын топта бұл қадамдар мына төмендегіше өрбиді: А Б-дан сұхбат алады, сол кезде С Д-дан сұхбат алып жатады. Рольдер ауыстырылып ойналып жатады және Б А-дан сұхбат алады және Д С-дан сұхбат алады.
Әрқайсысы өз әріптесінің пікірін айтады (жеткізеді). С Д-нің пікірін В-ға, В А-ның пікірін Д-ға жеткізеді.
Семинар сабағы №4
Тақырып: ХХғ. тарихи оқиға-қазақ диаспорасының қалыптасуына күшті стимулятор.
Семинар сабағының мақсаты: Студенттерді топ болып жұмыс істету арқылы олардың ХХ ғасырда қазақ диаспорасының қалыптасуына себеп болған саяси, экономикалық алғышарттарды, көшу бағыттарын, елден ауып көшкен қазақтар санын анықтауына жағдай туғызу.
Негізгі сұрақтары:
Столыпиндік аграрлық реформа
1916 ж. ұлт-азаттық қозғалыс.
Қазақстанда кеңестік үкіметінің орнауы және азамат соғысы.
Әдістемелік нұсқау: Команда/Ойындар/Жарыстар
Команда/Ойындар/Жарыстар
Бұл бірлесіп жұмыс жасау құрылымы (жүйесі), онда команда мүшелері бірлесіп жұмыс жасап үйренеді де өз үйренгенін жарысқа қатысып жарысып көрсетеді. Ойын деп отырғанымыз – студенттердің өз кезегімен сұрақтарға жауап береді. Әрбір студент өзінің дұрыс жауабына ұпай алады. Жарыстың соңында олар өз ұпайларымен өздерінің байырғы тобына оралады. Әрбір бірлесіп жұмыс жасайтын топ алған ұпайларын есептейді де, жеңімпаз топтар танылады.
Студенттерде бірлесіп жұмыс жасау мүмкіндігін беру олардың ұтымды түрде оқуына және қайталануына аса қажет. Бұл бірлесіп жұмыс жасау жүйесі қалай адамдармен әлеуметтік қатыста болу(сөйлесу, сұрақ қою т.б.) және тез арада жаттығып білу мүмкіндігін де үйретеді.
Бірлесіп жұмыс жасайтын команданың қорытынды ұпай парағы.
Команданың аты ---------------------------------------------------
Өз атыңыз ----------------------------------------------------
Өз атыңыз ----------------------------------------------------
Өз атыңыз -----------------------------------------------------
Команданың қорытынды ұпайы ---------------------------------------------------------
Семинар сабағы №5
Тақырып: ХХғ. тарихи оқиға-қазақ диаспорасының қалыптасуына күшті стимулятор.
Семинар сабағының мақсаты: Студенттерді топ болып жұмыс істету арқылы олардың ХХ ғасырда қазақ диаспорасының қалыптасуына себеп болған саяси, экономикалық алғышарттарды, көшу бағыттарын, елден ауып көшкен қазақтар санын анықтауына жағдай туғызу.
Негізгі сұрақтары:
Мұстафа Шоқай.
Колхоздандыру.
Колхоздандырудан Ауған соғысына дейін.
Әдістемелік нұсқау: Команда/Ойындар/Жарыстар
Команда/Ойындар/Жарыстар
Бұл бірлесіп жұмыс жасау құрылымы (жүйесі), онда команда мүшелері бірлесіп жұмыс жасап үйренеді де өз үйренгенін жарысқа қатысып жарысып көрсетеді. Ойын деп отырғанымыз – студенттердің өз кезегімен сұрақтарға жауап береді. Әрбір студент өзінің дұрыс жауабына ұпай алады. Жарыстың соңында олар өз ұпайларымен өздерінің байырғы тобына оралады. Әрбір бірлесіп жұмыс жасайтын топ алған ұпайларын есептейді де, жеңімпаз топтар танылады.
Студенттерде бірлесіп жұмыс жасау мүмкіндігін беру олардың ұтымды түрде оқуына және қайталануына аса қажет. Бұл бірлесіп жұмыс жасау жүйесі қалай адамдармен әлеуметтік қатыста болу(сөйлесу, сұрақ қою т.б.) және тез арада жаттығып білу мүмкіндігін де үйретеді.
Бірлесіп жұмыс жасайтын команданың қорытынды ұпай парағы.
Команданың аты ---------------------------------------------------
Өз атыңыз ----------------------------------------------------
Өз атыңыз ----------------------------------------------------
Өз атыңыз -----------------------------------------------------
Команданың қорытынды ұпайы ---------------------------------------------------------
Семинар сабағы №6
Тақырып: ХХғ. тарихи оқиға-қазақ диаспорасының қалыптасуына күшті стимулятор.
Семинар сабағының мақсаты: Студенттерді топ болып жұмыс істету арқылы олардың ХХ ғасырда қазақ диаспорасының қалыптасуына себеп болған саяси, экономикалық алғышарттарды, көшу бағыттарын, елден ауып көшкен қазақтар санын анықтауына жағдай туғызу.
Негізгі сұрақтары:
1930-1940 ж.ж. Шыңжандағы кеңес билігінің күшеюі.
ҰОС және қайтпағандар проблемасы.
Әдістемелік нұсқау: Команда/Ойындар/Жарыстар
Команда/Ойындар/Жарыстар
Бұл бірлесіп жұмыс жасау құрылымы (жүйесі), онда команда мүшелері бірлесіп жұмыс жасап үйренеді де өз үйренгенін жарысқа қатысып жарысып көрсетеді. Ойын деп отырғанымыз – студенттердің өз кезегімен сұрақтарға жауап береді. Әрбір студент өзінің дұрыс жауабына ұпай алады. Жарыстың соңында олар өз ұпайларымен өздерінің байырғы тобына оралады. Әрбір бірлесіп жұмыс жасайтын топ алған ұпайларын есептейді де, жеңімпаз топтар танылады.
Студенттерде бірлесіп жұмыс жасау мүмкіндігін беру олардың ұтымды түрде оқуына және қайталануына аса қажет. Бұл бірлесіп жұмыс жасау жүйесі қалай адамдармен әлеуметтік қатыста болу(сөйлесу, сұрақ қою т.б.) және тез арада жаттығып білу мүмкіндігін де үйретеді.
Бірлесіп жұмыс жасайтын команданың қорытынды ұпай парағы.
Команданың аты ---------------------------------------------------
Өз атыңыз ----------------------------------------------------
Өз атыңыз ----------------------------------------------------
Өз атыңыз -----------------------------------------------------
Команданың қорытынды ұпайы ---------------------------------------------------------
Семинар сабағы №7
Тақырып: Қазақ диаспорасының таралу ареалының кеңеюі.
Семинар сабағының мақсаты: Ауызша баяндау арқылы 1940-1950 жылдардағы Шыңжандағы қайғылы оқиға мен оның нәтижесі, Дуглас Маккернанның құпия өлімі туралы студенттердің бұл мәселе бойынша білімдерін кеңейту.
Негізгі сұрақтары:
1940-1950 ж.ж. Шыңжандағы оқиға және қазақтардың Пәкістанға кетуі
Дуглас Маккернан және оның құпия өлімі
«Қайғылы шешім» оқиғасы
Әдістемелік нұсқау: Ауызша баяндау.
Семинар сабағы №8
Тақырып: Әлемдегі қазақтардың таралу ареалының кеңеюі.
Семинар сабағының мақсаты: «Галереяға саяхат» әдісін қолдана отырып, студенттердің қазақтардың Үндістан мен Пәкістаннан Түркияға эмиграциялану себептерін, Түркия үкіметінің қазақтар тарапына ұстанған саясатын жан-жақты талдауларына жағдай туғызу.
Негізгі сұрақтары:
Қазақтардың Үндістан мен Пәкістаннан Түркияға эмиграциялануына байланысты себептер мен проблемалар
Көшіп кетуді қаржыландыру мәселесі.
Әдістемелік нұсқау: Галереяға саяхат.
Галереяға саяхат.
Студенттер бір проблеманы әртүрлі жолдармен талдайды және өз жұмыстарының қорытындысы ретінде не диаграмма не кесте сызады;
Нәтижелер тақтаға қыстырылады;
Оқытушы белгі кезегімен жылжып тақтадағы барлық нәтижелерді оқып талқылайды;
Әр топ немесе оқытушы тақтадағы нәтижеге келесі топтың нәтижелеріндегі жетістіктер, кемшіліктер көрсетілген және ескертпелер берілген өз байқауларын қыстырып қояды;
Осы галерея саяхатынан соң, топтар нәтижелерді басқалармен салыстыра зерттейді, өз жазған нәтижелеріне басқалардың қыстырып кеткен байқауларын талқылайды.
Семинар сабағы №9
Тақырып: Әлемдегі қазақтардың таралу ареалының кеңеюі.
Семинар сабағының мақсаты: «Галереяға саяхат» әдісін қолдана отырып, студенттердің қазақтардың Үндістан мен Пәкістаннан Түркияға эмиграциялану себептерін, Түркия үкіметінің қазақтар тарапына ұстанған саясатын жан-жақты талдауларына жағдай туғызу.
Негізгі сұрақтары:
Түркиядағы қазақ қашқындары
Қазақ диаспорасының тарихындағы Тайванның орны мен ролі.
Әдістемелік нұсқау: Галереяға саяхат.
Галереяға саяхат.
Студенттер бір проблеманы әртүрлі жолдармен талдайды және өз жұмыстарының қорытындысы ретінде не диаграмма не кесте сызады;
Нәтижелер тақтаға қыстырылады;
Оқытушы белгі кезегімен жылжып тақтадағы барлық нәтижелерді оқып талқылайды;
Әр топ немесе оқытушы тақтадағы нәтижеге келесі топтың нәтижелеріндегі жетістіктер, кемшіліктер көрсетілген және ескертпелер берілген өз байқауларын қыстырып қояды;
Осы галерея саяхатынан соң, топтар нәтижелерді басқалармен салыстыра зерттейді, өз жазған нәтижелеріне басқалардың қыстырып кеткен байқауларын талқылайды.
Семинар сабағы №10
Тақырып: Қазақ диаспорасының жаңа замандағы даму тарихы.
Семинар сабағының мақсаты: Студенттерді өзара пікір бөлісу арқылы қазақтардың алыс не жақын шет елдерден Отанға оралу деңгейі, елдің оларға көрсетіп отырған қолдауларының сипаты жөнінде өз көзқарастарын, тұжырымдарын ашық білдіруіне жағдай туғызу.
Негізгі сұрақтары:
Қазақтардың тарихи Отанына оралу процесі
Кеңестік Қазақстанға қазақтардың оралу проблемасы.
Әдістемелік нұсқау: Дөңгелек үстел.
Дөңгелек үстел.
Студенттер семинар сұрақтарына өздерінің алдын-ала даярлаған материалдары негізінде мәселелерді жан-жақты талдауға қатысады.
Семинар сабағы №11
Тақырып: Қазақ диаспорасының жаңа замандағы даму тарихы.
Семинар сабағының мақсаты: Студенттерді өзара пікір бөлісу арқылы қазақтардың алыс не жақын шет елдерден Отанға оралу деңгейі, елдің оларға көрсетіп отырған қолдауларының сипаты жөнінде өз көзқарастарын, тұжырымдарын ашық білдіруіне жағдай туғызу.
Негізгі сұрақтары:
ҚР қазақтардың репатриациялану проблемасы
ҚХР-нан қазақтардың репатриациялануы
Монғолиядан қазақтардың репатриациялануы
Әдістемелік нұсқау: Дөңгелек үстел.
Дөңгелек үстел.
Студенттер семинар сұрақтарына өздерінің алдын-ала даярлаған материалдары негізінде мәселелерді жан-жақты талдауға қатысады.
Семинар сабағы №12
Тақырып: Қазақ диаспорасының жаңа замандағы даму тарихы.
Семинар сабағының мақсаты: Студенттерді өзара пікір бөлісу арқылы қазақтардың алыс не жақын шет елдерден Отанға оралу деңгейі, елдің оларға көрсетіп отырған қолдауларының сипаты жөнінде өз көзқарастарын, тұжырымдарын ашық білдіруіне жағдай туғызу.
Негізгі сұрақтары:
ҚР қазақтардың репатриациялану проблемасы
ҚХР-нан қазақтардың репатриациялануы
Монғолиядан қазақтардың репатриациялануы
Әдістемелік нұсқау: Дөңгелек үстел.
Дөңгелек үстел.
Студенттер семинар сұрақтарына өздерінің алдын-ала даярлаған материалдары негізінде мәселелерді жан-жақты талдауға қатысады.
Семинар сабағы №13
Тақырып: Қазақ диаспорасының жаңа замандағы даму тарихы.
Семинар сабағының мақсаты: Студенттерді өзара пікір бөлісу арқылы қазақтардың алыс не жақын шет елдерден Отанға оралу деңгейі, елдің оларға көрсетіп отырған қолдауларының сипаты жөнінде өз көзқарастарын, тұжырымдарын ашық білдіруіне жағдай туғызу.
Негізгі сұрақтары:
ҚР қазақтардың репатриациялану проблемасы
ҚХР-нан қазақтардың репатриациялануы
Монғолиядан қазақтардың репатриациялануы
Әдістемелік нұсқау: Дөңгелек үстел.
Дөңгелек үстел.
Студенттер семинар сұрақтарына өздерінің алдын-ала даярлаған материалдары негізінде мәселелерді жан-жақты талдауға қатысады.
Семинар сабағы №14
Тақырып: Қазақ диаспорасының жаңа замандағы даму тарихы.
Семинар сабағының мақсаты: Студенттерді өзара пікір бөлісу арқылы қазақтардың алыс не жақын шет елдерден Отанға оралу деңгейі, елдің оларға көрсетіп отырған қолдауларының сипаты жөнінде өз көзқарастарын, тұжырымдарын ашық білдіруіне жағдай туғызу.
Негізгі сұрақтары:
ҚР қазақтардың репатриациялану проблемасы
ҚХР-нан қазақтардың репатриациялануы
Монғолиядан қазақтардың репатриациялануы
Әдістемелік нұсқау: Дөңгелек үстел.
Дөңгелек үстел.
Студенттер семинар сұрақтарына өздерінің алдын-ала даярлаған материалдары негізінде мәселелерді жан-жақты талдауға қатысады.
Семинар сабағы №15
Тақырып: Қазақ диаспорасының жаңа замандағы даму тарихы.
Семинар сабағының мақсаты: Студенттерді өзара пікір бөлісу арқылы қазақтардың алыс не жақын шет елдерден Отанға оралу деңгейі, елдің оларға көрсетіп отырған қолдауларының сипаты жөнінде өз көзқарастарын, тұжырымдарын ашық білдіруіне жағдай туғызу.
Негізгі сұрақтары:
ҚР қазақтардың репатриациялану проблемасы
ҚХР-нан қазақтардың репатриациялануы
Монғолиядан қазақтардың репатриациялануы
Әдістемелік нұсқау: Дөңгелек үстел.
Дөңгелек үстел.
Студенттер семинар сұрақтарына өздерінің алдын-ала даярлаған материалдары негізінде мәселелерді жан-жақты талдауға қатысады.
ҮЛЕСТІРМЕЛІ ЖАДЫҒАТТАР.