Назар аударыңыз!

Осы шақ

Іс - қимылдың сөз болып жатқан уақытта орындалып жатқанын білдіретін етістіктің шағын осы шақ дейді.

Мағынасына қарай осы шақ екі түрлі болады: нақ осы шақ және ауыспалы осы шақ.

Нақ осы шақтың өзі екі түрге жіктеледі: жалаң нақ осы шақ және күрделі нақ осы шақ.

Жалаң нақ осы шақ отыр, тұр, жатыр, жүр етістіктерінен тұрады да, олар жекеше, көпше жіктеледі. Мысалы: Отырмын, тұрсың.

Күрделі нақ осы шақ негізгі етістіктерге отыр, тұр, жүр, жатыр етістіктерінің тіркесуі арқылы жасалады. Мысалы: Ойланып отыр, оқып отыр,сөйлеп тұр.

Тапсырмалар

1. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыз.

2. Берілген сұрақтарды пайдалана отырып, тақырып бойынша өзара әңгімелесіңіздер.

3. Мәтін мазмұнын қазақша баяндаңыз.

4. Мәтіннен етістіктерді теріп жазып, нақ осы шақ формасын жасаңыз:

салынып жатыр, қалап тұр етістіктерін жекеше, көпше түрде жіктеңіз

5. Сөйлемдердегі етістіктерді нақ осы шақ формасына қойыңыз:

Біздің қалада қоршаған ортаны қорғау бойынша жобада ескерілген шараларды қамтамасыз етуге айрықша көңіл бөлінеді.Шеберлер өздерінің шығармаларында бас кейіпкерлерін әдетте қақ ортаға орналастырған. Әрленетін беттерге бояу құрамы қолмен және механикаланған тәсілмен қондырылады. Бейнелеу өнеріне негізінен кескіндеме, мүсін, графика жатады. Бейнелеу өнерінің белгілері архитектура, безендіру және қолданбалы өнерде көрініс табуы тиіс. Суретті салғанда композициялық жағынан дұрыс орналасуын қадағалаймыз.

6. Қазақ тіліне аударыңыз:

Любой, даже самый мастерски исполненный рисунок можно испортить неправильной композицией. Композиция — это не только умение грамотно расположить объекты в плоскости рисунка, объединить их в единое целое, но и умение заинтересовать зрителя, привлечь его взгляд к своей работе. Чаще всего художник находит правильную композицию по наитию, это надо чувствовать, но это не значит, что этому нельзя научиться.

7.Мына тақпақ бойынша салынған сурет қай жанрға жатады?

Далаға жайып көк жібек,

Өзен боп өзі мөлдіреп,

Гүл болып қызыл желбіреп,

Көктем сұлу келеді

Құшағын жайып елжіреп.

8. Көп нүктенің орнына дұрыс жалғауларды қойыңыз.

Композиция жасағанда, зат... өзіне қарап көп жұмыс істеуді дағдыға айналдырған дұрыс. Көре білу, көргенді есте сақтау қабілеттер... шындай отырып, қоршаған орта... сұлу келбетін, әсерлі сәттер... бейнелей білу үлкен талант. Әдетте, шығарма... оқиғаның негізгі өтетін және басты кейіпкер... орналасатын белгілі бір орталық болады. Қайта өрлеу дәуірінің шеберлер... өз шығармаларында бас кейіпкерлер... әдетте қақ ортаға орналастырған. Композиция... одан да басқа шешімдер... бола береді.

9. Эпиграфты қалай түсінесіз, айтып беріңіз.

14-тәжірибелік сабақ

Өнер мәңгі бақи өмір сүреді. Ол біздің түкке тұрмайтын толғаныстарымыздың үстінен сан мың жылдар бойы жұлдыздар шоғыры болып жарқырайды…

Сергей Калмыков.

Перспектива

Перспектива - бір шаршы кенепте қағаздың бетінде кеңістікті қалай бейнелеу туралы ілім. Ол бізге көз алдымыздағы болмысты сол көрініп тұрған қалпында бейнелеуге мүмкіндік береді.

Перспективаның заңдары өте көп, соның ең басты екеуін суретшілер қалайда білуге тиісті. Біріншісі, зат бізден неғұрлым алыс тұрса, ол солғұрлым кішкентай боп көрінеді. Екіншісі, параллель сызықтар бізден алыстаған сайын арасы жақындап, көкжиекте бір нүктеге тоғысып тынады.

Перспектива заңдылығын алғаш ашқандардың бірі - Қайта өрлеу дәуіріндегі атақты итальян сәулетшісі және суретшісі Брунемески. Оны зерттеумен Паоло Учелло, Пьероделла Франческа, Леон - Баттиста Альбертилер және сол дәуірдегі басқа да итальян суретшілері шұғылданған.

Сөздік

Кеңістік – пространство

Көкжиек – горизонт

Тоғысу – сойтись в одном месте

Неғұрлым – поскольку, насколько

Солғұрлым – настолько

Кенептер – холсты