61.Жедел ревматикалық қызба. Эпидемиологиясы.Қауіп факторы. Диагностикасы.Егде және қарт адамдардағы , жасөспірімдер мен балаларды жүргізу ерекшеліктері.

Жедел ревматикалық қызба – А тобының гемолитикалық стрептококкты жіті мұрын-жұтқыншақты жұқпадан кейін қалыптасатын жүрек-қан тамыр жүйесінде басым шоғырланған процесімен, дəнекер тіннің жүйелі түрдегі қабынулық ауруы.

Эпидемиологиясы

ЖРҚ сырқаттанушылық 100 000 тұрғынға 2,1 адам құрайды, жүрек ақауының жиілігі 1000 адамға 0,6-0,7 деңгейінде. Ең жиі 8-15 жастағылар ауырады.

Қауіп факторы

Жедел және созылмалы қайталамалы А тобының -гемолитикалық стрептокк болуы- жоғарғы тыныс жолдарының инфекциясы (тонзиллит және фарингит)

Диагностикасы

Үлкенкритерийлер	Ұсақкритерийлер	Алдындаболған А-стрептококк инфекциясындәлелдейтінмәліметтер
Кардит Полиартрит Хорея Сақинатәрізді эритема Теріастылық ревматизм түйіндері	Клиникалық: артралгия, қызба Лабораториялық: жітіфазалықреактанттардыңкөбеюі: ЭТЖ, С-реактивті белок Инструментальдық: ЭКГ – PQаралығыныңұзаруы; Допплер – эхокардиографияда: митральдықнемесеқолқалықрегургитациябелгілері	Оңмәнді А-стрептококк себіндісі (араннаналынған) немесе А-стрептококктікантигенді тез анықтаутестісі Стрептококқақарсыантиденелертитрыныңөсуі (АСЛ-О, анти-ДНК-аза В)

Екіүлкенкритерийдіңболуынемесебірүлкенкритерийіжәнеекіұсақкритерийменқосабұрын А-тобыныңстрептококктікинфекциясыболғанынқұжаттыдәлелдейтінмәліметтер-діңболуы ЖРҚ болу ықтималдығынжоғарыдәрежелікөрсетеді.

Диагностика: жалпы қан анализі, биохимиялық қан анализі (креатинин, жалпы белок, К+, Na+, АЛТ, АСТ, жалпы және тікелей билирубин, глюкоза, СРБ, РФ, АСЛО) 3. Жалпы зәр анализі, микрореакция,жүрек бұлшықетіне антидене анықтауға иммунологиялық зерттеу (CMAIFA) , кеуде қуысының рентгенографиясы, ЭКГ, ЭХО-КГ, араңнан алынған жұғындыны бактериологиялық зерттеу

Егде және қарт адамдардағы , жасөспірімдер мен балаларды жүргізу ерекшеліктері.

Балалық жаста ревматизмнің жедел және жеделдеу басталуы жиі байқалады, сонымен бірге полиартрит, кардит, хорея, сақиналы эритема мен ревматикалық түйіндер көрініс береді.

Жоғарғы мектеп жасында қыз балалар жиі ауырады, ауру біртіндеп созылыңқы ағымда өтеді. Науқастардың жартысында жүрек ақаулары қалыптасып, қайта өршуге бейімділік болады. Жасөспірімдерде митралды жетіспеушілік даму жиілігі төмендеп, құрама ақаулар қалыптасу жиілігі жоғарылайды.25-30% жасөспірімдерде хорея және церебральды патологиялар байқалады. Егде жастағы адамдарда көп байқалмайды

62.Созылмалы обструктивті өкпе ауруы. Этиопатогенезі. Қауіп факторы. Диагностика және емі.Дәрігерлік еңбек сараптамасы.Болжамы. Алдын алуы.

Анықтамасы.

Созылмалы обструктивті өкпе ауруы – созылмалы ағымды өтетін, жәй үдемелі алдын алуға және емдеуге келетін, қайтымсыз және ішінара қайтымды (бронхолитиктер және басқа да ем қолданғанда) бронх ағашының обструкциясымен сипатталатын ауру.

Этиологиясы және патогенезі.

Сыртқы орта факторлары:

-шылым шегу (активті және пассивті) – ауру дамуының басты факторы;

-үй жағдайында тамақ пісіру үшін қолданылатын биологиялық отынның түтіндері – нашар дамыған елдерде маңызды этиологиялық фактор;

-кәсіби зияндылықтар: органикалық және бейорганикалық шаң, химиялық агенттер.

Генетикалық факторлар:

- альфа1-антитрипсин жетіспеушілігі;

-қазіргі таңда микросомальды эпоксидті гидролазаның генінің полиморфизмі, Д-дәрумен байланыстырушы нәруыз, ММР12 және басқа да мүмкін генетикалық факторлар зерттелуде.

Патогенез негізінде тыныс жолдарының, өкпе паренхимасының және өкпе қан тамырларының созылмалы қабыну процессі жатыр.

Диагностикалау әдістері:

-анамнезді бағалау және аурудың физикальдық белгілерін анықтау;

-сыртқы тыныс функциясын зерттеу (ТСТ 1, ӨТС, ТСТ/ӨТС)

-пикфлоуметрия (ТШШЖ (ПСВ) — тыныс шығарудың шыңдық жылдамдығы);

-кеуде сарайының рентгенографиясы;

-артериалық қанның газын зерттеу, электрокардиография;

-қан анализі (клиникалық және биохимиялық — сиал қышқылдары, АсАТ, жалпы

белок және фракциялары, СРБ);

-жалпы қақырық анализі, микробиологиялық себінді микроорганизмдердің колониясын есептеумен;

Емі. Базистік терапия – бронходилататорлар

Холинолитиктер, (b2-агонистер және мeтилксантиндар. Препараттар таңдауы және ем көлемі аурудың ауырлық дәрежесіне байланысты.

Базистік терапиямен қатар оксигенотерапия, мукорегуляторлық дәрілер (амброксол, ацетилцистеин және басқалар.), инфекцияға қарсы терапия қолданылады.

(антибактериальдық препараттар кең спектрлі), тыныс және жүрек жетіспеушілігін коррекциялау, реабилитациялық ем.

Дәрігерлік еңбек сараптамасы.

Жеңіл ауырлық дәрежесінің өршуі кезінде уақытша еңбекке жарамсыздық шамамен 10-12 күн.

Орташа ауырлық дәрежесінің өршуі кезінде уақытша еңбекке жарамсыздық 20-21 күн.

Ауыр ауырлық дәрежесінде 21-28күн.

Өте ауыр ағымында 28 күннен жоғары. Уақытша еңбекке жарамсыздық 35 күнге дейін, оның ішінде стационарлық ем 23 күнге дейін.

Болжамы.

Шартты түрде қолайсыз. Ауру баяу, тұрақты үдейді, дамуына қарай науқастың еңбекке жарамдығы тұрақты жойылады.

Алдын алуы.

1. Шылым шегуден бас тарту.

2. Үй жағдайында және жұмыс орнында ластанған ауаны тазарту.

3. Грипп және пневмококкты инфекцияға қарсы вакцинация.