13. Шынайы және суррогат нәтижеге анықтама беріңіз.

Суррогат нәтиже -деп шынайы нәтиженің даму қаупін тудыратын факторлар болып табылатын, физиологиялық немесе биохимиялық көрсеткіштерді айтады. D.Sackett өзінің әріптестерімен кезкелген клиницист қолдана алатын жобаны ұсынды.Бұл әдіс бірнеше қарапайым қадамдардан тұрады: 1.Науқастың қалауын анықтау.Бұл сатыда науқас емдеу нәтижесінде қандай пайда алып, қандай шығынға ұшырайтындығын қай дәрежеде бағалайтындығы анықталады.Салыстырмалы бағалау үшін 1 –толық дені сау,ал 0-өлімді білдіретін визуальді сәйкес шкала қолданылады. 2. Мүмкін болатын пайданың мүмкін болатын зиянға қатынасы есептеледі, яғни осы науқаста емнің пайдасы зиянынан жоғарырақ болуы керек. Ғылыми зерттеу нәтижелерін қолдану: -осы науқастың жағдайына байланысты толық қолдану -кейбір кері көрсеткіштердің болуына байланысты бөліктік(бөлшектеп) қолдану - зерттеу тек ғылыми мақсатта ғана қолданылуы мүмкін - зерттеу науқасқа зиянды болуына байланысты қолдануға жарамсыз. Бұл кезеңді клиникалық практикада қолдану кейде қиынға соғады, өйткені дәлелді медицина принциптерін клиникалық тәжірибеде қолдану болжам ретінде.

14. Кокран бирлестиги туралы жазыныз .

1992ж .- Оксфордта бірінші Кокран орталығы ашылды. 1993ж. - Кокран Бірлестігі құрылды(КБ) - The Cochrane Collaboration - кәзіргі уақыттағы дәйектемелі медицинаның негізін қалаушы. Кокран Бірлестігі – 4000 астам мүшелері мен мекемелерді біріктіріп отырған халықаралық ұйым. Кокран Бірлестігінің қағидасы – бұл медициналық іс-әрекеттер нәтижесі бойынша нақтыланған, сапалы мәліметтерді іздеу мен қорытындылау (Юрьев К.Л., Логановский К.Н., 2000).  КБ әр елдегі орталықтардың бір-бірімен байланысы арқылы қызмет жасайды.  КБ мақсаты • жүйелі шолу құрастыруға қажетті барлық рандомизациялық клиникалық зерттеулердің нақты тіркемесін жасау; • медицинаның әртүрлі саласындағы мамандардың шешім қабылдауын жеңілдету мақсатында медициналық іс-әрекеттер мен жүйелі шолуларды жаңарту және тарату. КБ қағидасы (8 қағидаға негізделген): • бірлестік рухы; • қатысушылардың жұмысқа ​белсенділігі; • жасалған жұмысты қайталамау (бір жұмысты екі рет жасамау); • жүйелі қателер мен негізсіз пікірлерді азайту; • мәліметтерді тұрақты түрде жаңартып тұру; • шолулардың өзектілігі; • шолулардың қолдануға әр қашанда дайындығы; • жұмыс сапасын тұрақты түрде жоғарлату;

15. Алтын стандарт турин ашып корсетиниз.

Плацебо (placebo) – бұл басқа нағыз дәрінің немесе басқа шаралардың тиімділігін тексеруде әсерін салыстыратын бейтарап зат (іс-әрекет). Бақылаулы сынақтарда плацебо науқастар ем түрінен бейхабар болу үшін «жасырын» түрдегі әдістерінде қолданылады. (Мальцев В., ж\е басқ., 2001). Бұл әдіс сынақтадағы науқасқа ем алмауы қатерлі болмайтын жағдайда ғана қолданылады. ​Белсенді бақылау – зерттелетін көрсеткішке тиімді әсер ететін дәрі қолданылады (жиі жағдайда жақсы зерттелген, ұзақ уақыт және тәжірибеде кеңінен пайдаланудағы дәрі – «алтын» қор дәрісі).

16. Клиникалық аудит жүргізудің кезеңдеріне тоқталыңыз.

1. стандартты құру,өңдеу

2. мәліметтерге жүйелі түрде шолу жасау

3. іс әрекеттің орындалуын стандартпен салыстыру

4.қажетті өзгертулерді жүргізу

5.нәтижесіне, тиімділігіне мониторинг жасау