11. Медициналық статистиканың қоғамдық денсаулықсақтау саласында алатын орны және маңызы туралы жазығыз

Медицина табиғатының біркелкі еместігі және анықсыздығына байланысты мәселелер шешімін табу ушін жақсы білімнің болуын қажет етеді .

Медицинада және денсаулық сақтауда жиі біліп немесе білместікпен денсаулық жағдайын бағалау,онын болжамы, стратегияны таңдау және емдеу мен алдын алу тактикасы, сурактарына байланысты шешім қабылдауда әртурлі статистикалык концепциялар қолданылады.

Статистикалық анализ- дәлелді медицинанын элементтерінін бірі.

Статистика- материалды құбылыстың сандық заңдылықтардың сапалық жағымен үзіліссіз байланысын зерттейтін ғылым. Статистика медицина мен денсаулық сақтаумен байланысты сұрақтарды зерттесе ол медициналық деп аталады.

Онын ьірнеше ьөлімдерін ажыратады

• Халық денсаулығы статистикасы

• Денсаулық сақтау жүйесінің статистикасы

• Медико-биологиялық зерттеу статистикасы

Статистика

• Бул популярлық зерттеудегі экспериментальды мәліметтер мен нәтижелердің анализіне арналған құрал

• Бұл дәлелді мед элементі

• Бұл басқарушылық шешімді қабылдауға негізделген база

12. Плацебо және жасырын әдістерінің жүргізілу ережесін жазыңыз.

13. Дәлелді ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктеріне тоқталыңыз

Мәліметтерді іздеу. Бұл кезде іздеудің 2 режимі бар:шынайы түпнұсқа (оригиналді) зерттеу мен әдістемелік іріктеуден өткен және ДМ-нің компьютерлік базалары мен журналдарында баспаға шығарылған түрлері.Бұл режим түрлерінің екеуі де артықшылықтар мен кемшіліктерге ие.

ДМ -ге арналған базалардан (ACP Journal Сlub,Cochrane Collaboration Date Base,басқада ДМ-ге арналған журналдар мен журнал секциялары) іздеу, әдетте, оңайға соғады, кейде басқа жерлерде жоқ ақпараттарды табуға мүмкіндік береді және ақпарат көзінің бір жүйеде болуы олардың критикалық бағалануын жеңілдетеді.Теріс жағына олардың толық еместігі (осы тақырып бойынша жүйелі шолудың болмауы бұл салада жұмыс жүргізілмегендігін көрсетпейді), қол жетімділіктің төмендігі ( Medline-мен салыстырғанда),белгілі бір науқасқа сәйкес келетін ақпарат табудың қиындығы, баспаға шығуына дейін ақпараттың ескіріп қалуы жатады. (Medline базасы,EMBASE, «Ресей медицинасы»).

Шынайы ақпараттарды іздеу ең жаңа зерттеулерді табуға, сұрақты дұрыс құрастыруға, клиникалық сұрақтарға нақты жауап беретін жұмыстарды табуға мүмкіндік береді, библиографиялық базалардың жоғары қол жетімділігін ұсынады және дәрігерге материал жайлы өз пікірін алуға мүмкіндік береді. Теріс жақтарына іздеуді үйренуге уақыттың көп жұмсалуы, қарап шығуды қажет ететін материал көлемінің үлкен болуы және ақпаратты жоғалту мүмкіндігі жатады. Қолданылып жатқан стратегия құрастырылған сұраққа тәуелді болуы қажет. «Негізгі» сұрақтарға жауапты ДМ-нің ақпараттар базасынан, ал «қосымша» сұрақтарға жауапты жалпы библиографиялық ақпараттар базасынан іздеген тиімді. Дегенмен, кез келген жағдайда дәрігер іздеу режимдерінің бірінен- біріне көше алуға дайын болуы керек.Бұл- мәселені дұрыс анықтауға, түсінуге, манипуляция жасауға қажет.

Бірақ басылымдар мен кітаптардағы мәліметтер баспадан жарыққа шыққанша ескіріп үлгереді және білімді мамандардың пікірлері бір жерден шықпай жатады.Сондықтан, біз өзіміздің студенттерге ақпарат іздеудің жаңа принциптерін ұсынамыз.Электронды ақпараттардың пайда болуына байланысты заманауи ақпаратты үнемді әрі тиімді іздеу мүмкіндігі жоғарылады.

Жаңа ақпарат көздері:MEDLINE,EMBASE,Cochrane Library,Best Evidence,PubMed,Medmir.

Дұрыс құрастырылған клиникалық жеке сұраққа жауап іздеуді әдістемелік сапаның белгілі бір талаптарына жауап беретін материалдардан тұратын ақпараттар базасынан іздеген жөн.Мысалы: Best Evidence,Cochrane Library немесе Clinical Evidence.Арнайы талаптарды(фильтрлер) қолдану зерттеу ақпараттарының базасында жоғары әдістемелік сапаның болуын қамтамасыз етеді.Бұл ақпараттар базасы қажет мәліметтерді іздеуді барынша жеңілдетуге бағытталып ұйымдастырылған.

14. Клиникалық нұсқаулықтарды құрастыру үрдісі және оларды өңдеуге ұсынылатын талаптар туралы жазыңыз Клиникалық практикалық жетекшілік(КПЖ) – күнделікті медициналық қызмет көрсетуді жақсарту, жетілдіру, сол сияқты емдеудің нәтижесін жақсарту үшін қолданылатын инструмент (жетекшілік, нұсқау, ұсыныс). Медициналық зерттеу нәтижелері дәрігерге не істеу керектігі туралы жазылған «нұсқаулар» арқылы тәжірибеге енгізіледі және Денсаулық сақтау министрлігімен бекітіледі. Нұсқаулардың мақсаты- дәрігерлерге науқастарды емдегенде дұрыс әрекетті таңдауға көмектесу. КПЖ-ні қолдану кезеңдері:

1. Аурудың маңызды сипаттамаларына негізделген жаңа КПЖ-ні дайындау үшін тақырыпты таңдау (аурушаңдақ, өлім-жітім, т.б.)

2. Медициналық әдебиетке жүйелі шолу жүргізу

3. Нұсқаудың жобасын дайындау

4. Дәрігерлердің, пациенттердің және басқа да қызығушылығы бар мекемелердің, топтардың пікірін жинау

5. КПЖ-ні бітіру және қызығушылығы бар негізгі топтардан мақұлдау, келісім алу

6. КПЖ-ні енгізу, қолдану(кейде бір таңдап алынған регионда)

7. Аудит жүргізу және КПЖ-ні қайтадан қарау

КПЖ-ні құрастыру үшін қойылатын талап:

• Ең тиімді емдеу және қызмет көрсету жолын көрсету қажет

• Реабилитация, диагностика, профилактика және емдеуді үздіксіз жалғастыруды қамтамасыз ету жолын көрсету

• Пациенттің талабын қанағаттандыру

• Пациентке қызмет көрсету сапасын жақсарту

• Ресурстарды орынсыз қолдануды азайту

• Процестердің өзгеру себептерін түсіндіру