Сабақтың технологиялық картасы

Пәні: Медициналық биофизика.

Күні:

Тобы: Ф1К.

Тақырыбы: 39. Голография туралы түсінік және оның медицинадағы мүмкіндіктері.

Сабақтың мақсаты:

• Білімділік: голография туралы түсінік беру.

• Дамытушылық: студенттердің алған білімдерін іс жүзінде ұштастыруға, логикалық ойлау қабілеттерін, ойын технологияларын арқылы дамыту, компьютерлік сауаттылықтарын арттыру.

• Тәрбиелік: өз жеріне, еліне деген сүйіспеншілікке баулуды арттыру, оның қадір-қасиетін ұғынуға, іскерлікке, ұқыптылық тәрбиелеу.

Сабақтың типі: аралас сабақ.

Сабақтың қамтамасыздандырылуы:

• оқу көрнекілік құралдар: презентация

• үлестірмелі материалдар: тест, үлестірме қағаздар

• ТОҚ: компьютер

Өз бетінше жұмыс: сұрақ – жауап

Сабақтың өту барысы

Ұйымдастыру кезеңі:(5 мин)

• Оқушылардың біліктілігі мен дағдысын тексеру: (25 мин)

1. Жарықтың сынуы қандай құбылыс?

2. Голография идеясын кім ұсынды?

3. Дифракция қандай құбылыс?

• Жаңа тақырыптың мазмұны мен жүйесі (конспект): (40 мин)

Толқындардың интерференция және дифракция құбылысына негізделген бейнелерді жазу мен қалпына келтіру әдісін голография деп атайды.

Голография идеясын 1948 жылы Д. Габор ұсынды, алайда оның практикада қолданыс табуы лазерлердің пайда болуынан кейін ғана жүзеге асырылды.

Голографияны пайдалануды фотографиямен салыстыра қараған түсінікті. Фотография кезінде фотоүлдірде заттан шағылған жарық толқындарының қарқындылығы ғана тіркеледі. Бұл жағдайдағы бейне қараңғы және жарық нүктелердің жиынтығы ғана болады.

Шашыраған толқындар фазасы тіркелмейді, сондықтан зат туралы ақпараттың біраз бөлігі жоғалады. Голография заттан шашыраған толқындардың амплитудасы мен фазасын есептей отырып, нысан туралы мағлұмат береді. Фазаларды тіркеу толқындардың интерференциясы арқылы жүзеге асады.

Бұл мақсатта жарық тіркеуші бетке екі когерентті толқын жібереді:жарық көзінен немесе айнадан түсірілетін тіректік толқын (көмекші) және тіректік толқынның заттан шашырауы (шағылуы) кезінде пайда болатын сигналдық толқын. Соңғысы зат туралы толық мағлұмат береді.

Жарық сезгіш пластинкада тіркелетін сигналдық және тіректік толқындардың қосылуынан пайда болатын интерференциялық суретті – голограмма деп атайды. Бейнені қалпына келтіру үшін голограмманы да тіректік толқынмен жарықтандырады.

Бірнеше мысалдармен голограмма алу мен бейнені қалпына келтіру қалай жүзеге асатынын келтірейік:

Жазық толқынның голограммасы. Бұл жағдайда голограммада фотопластинкаға қандай да бір альфа бұрышпен түсетін жазық сигналды толқын тіркеледі. Ал тіректік толқын бетке тура түсетін болғандықтан фотопластинканың барлық нүктелерінде оның фазасы бірдей болады. Сондықтан осы сәулелердің фазалық ығысуынан олардың фотопластинкадағы кездесу нүктелері әртүрлі болып, интерференцияның минимум және максимум шарттарына байланысты алынған голограмма қараңғы және жарық жолақтан тұрады.

Нүктенің голограммасы. Бұл жағдайда тіректік сигналдың бір бөлігі нүктелік нысанға түседі де одан сфералық сигналды толқын түрінде шашырайды, ал қалған бөлігі жазық айна арқылы фотопластинкаға бағытталады және осы жерде интерференцияланады. Сәуле шығарудың көзі лазер болып табылады.

Голографияның медико-биологиялық қолданылуының бір түрі голографиялық микроскоп. Оның құрылымы жазық тіректік толқынмен алынған голограмманы жайылатын сфералық толқынмен жарықтандыру арқылы бейненің үлкеюіне негізделген.

• Жаңа материалды бекіту, біліктілік пен дағдыны қалыптастыру: (15 мин)

1. Голография идеясын кім ұсынды?

2. Голография қандай әдіс?

Сабақтың қортындысы: (3 мин)

• Рефлексия:

Қандай жаңа ұғымдармен таныстыңдар?

Өз мақсаттарыңа жеттіңдер ме?

Қандай қиындықтармен жолықтыңдар?

Болашақ маман ретіндегі тақырыпқа көз-қарасың қандай?

• Бағалау:

Сабаққа белсене қатысқан, жұмысты толық орындаған студенттерді бағалау. Бағаны оқу журналына қою

• Үй тапсырмасы: (2мин)

Топтық жұмыс.

БЕКІТЕМІН

Директордың оқу әдістемелік

жұмысы жөніндегі орынбасары

Жантелиева Л.О.

«____»__________2016 ж.

______________________