1.Географиялық қабаттың негізгі құрлымдық қасиеті:
Қабаттылығы
2.Келесі тұжырымның қайсысы дұрыс:
Жер қыртысының қозғалуының басты себебі – ол, Жер ішінде болатын процесстер
3.Төзімділік шегіне жақын жағыдай
экстремалды
4.Жасырын тіршілік күйі дегеніміз
анабиоз
5.Қандай да бір фактордың немесе факторлар тобының ұлғаю немесе кемуіне сәйкес орналасатын өсімдік қауымдастығы жиынтығы нені құрайды
экологиялық қатарды
6.Құрауыштар арасындағы қарым-қатынас ерекше сипатта болатын, және бір-бірінің арасындағы зат алмасу белгілі бір түрде болатын, тірі және өлі табиғат құрауыштарының белгілі территориядағы жиынтығы
биогеоценоз
7.Ағзалар тобы, популяцияның тарау аймағы болатын
ареал
8.Өсімдік пен жануарлар жиынтығы алып жатқан, орта жағыдайы біртиптік болатын құрлық немесе суқойма учаскесі
биотоп
9.Продуценттерден, консументтерден және редуценттерден тұратын тірі ағзалардың күрделі табиғи жүйесі
биоценоз
10.Әрбір алдындағы топ келесі топқа азық болатын ағзалар тобының қатары не деп аталады
азық тізбегі
11.Экология пәні:
Тірі ағзалар тіршілігі жағыдайын (соның ішінде адам да) және олардың қоршаған ортамен қарым-қатынасын зерделеу
12.Жалпы экологияның базисті ғылымы:
Биология
13.Экология пәндерінің қолданбалы циклының базисты ғылымдары
Математика, химия, физика, экономика, медицина
14.Қай ғылымның еңбегінде алғаш рет экология ағзалар мен қоршаған ортаның қарым-қатынасы туралы ғылым ретінде ұсынылған
Э. Геккелдің
15.«Экология» термині қай жылы ұсынылды:
1866 Жылы
16.Адам экологиясы ғылымы нені зерттейді
Адам мен қоршаған ортаның өзара әсері және оның денсаулығының жағыдайын
17.Aутэкология нені зерделейді?
Бір түрдің дараларының қоршаған ортамен қарым-қатынасын
18.Демэкология нені зерделейді?
Популяцияның құрлымы мен өзгеруін
19.Дұрыс жауап табыңыздар:
Биосфера тепе-теңдігі пен тұрақтылығының негізі заттек алмасуы болып саналады
20.Химиялық құрамымен, салмағымен, энергиясымен және ақпаратымен сипатталатын тірі ағзалар жиынтығы:
Тірі заттек
21.Қай жауап дұрыс
өзінің екінші даму кезеңінде экология, экожүйені ағзалардың функционалды бірлестігі ретінде зерделейді
22.Келесі қағидалардың қайсысы дұрыс
экология жаратылыстану және гуманитарлық ғылым
23.Дұрыс жауап табыңыз
өз дамуының бесінші кезеңінде экология адамның биосферадағы орнын зерделейді
24.Экология негізінде табиғат белдемдері туралы ілімді енгізген
В.В. Докучаев
25.Биосфера туралы ілімінің дамуында ерекше роль атқарған
В.И. Вернадский
26.Адам шаруашылығының салдарынан өзгерген орта
антропогенді
27.Ағзаның тіршілік етуі максималды тежелген, бірақ әлі де тіршілік ете алатын жағдай
пессимум
28.Дұрыс жауапты белгілеңіз
факторлар мөлшерінің өзгеруіне ағзалардың шыдай алуы икемділік болады
29.Биогеоценоздағы жануарлар құраушысының ролі
өсімдік трансформаторының салмағы екінші реттік биологиялық өнімді құрайды
30.Тірі заттың тотықтырғыш-тотықсыздандырғыш функциясы:
заттардың химиялық айналуы
31.Қауымдастық тіршілігінің жағыдайын зерделейтін экология бөлімшесі
Синэкология
32.Биогеоценология нені зерделейді?
Экологиялық жүйелердің ұйымдасуы мен қызмет етуін
33.Геоэкология - ол:
Құрлық экологиясы
34.Тірі ағзалар жиынтығын және сол ағзалармен үздіксіз айналымда болатын планетаның заттек бөлігінен құралған Жер қабықшасы:
Биосфера
35.Биосфера мен ноосфер туралы ілмді қалыптастырған:
В.И. Вернадский
36.«Ноосфера» түсінігі:
Өркениет қауымның пайда болуымен байланысты, ондағы ақыл-ой қызметі анықтаушы фатор болатын, биосфераның жоғарғы даму сатысы
37.Биосферадағы негізгі айналымдардың бірі болатын айналым
Көміртегі
38. Қайсысы енжар заттек?
Қатып қалған лава
39.Атмосферада атом мен ион күйінде болатын заттекті не дейді:
Шашыраған атомды заттегі
40.Тірі ағза мен қоршаған орта арасындағы оттегі және көміртегі газдарының алмасу процессімен байланысты биосфера процессі:
Газдық
41.Адамның қоршаған ортаға әсер етуінің нәтижесін құрайтын
экологиялық зардап
42.Адам мен экологиялық жүйелерге зиянды әсер келтірмейтін су, ауа және т.б. құрамындағы зиянды қоспалпрдың шекті рауалы шоғырлануы
ПДК
43.Кез келген ластауыштардың қоршаған ортаға түсуі
шығарылу
44.Адам шаруашылығының нәтижесіндегі биосфераның ластануы
антропогенді дастану
45.Газтәрізді ортадағы қатты немесе сұйық қалқыма заттардың бөлшектері
аэрозоль
46.Қоғам қажеттілігін қанағаттандыру үшін, табиғат ортасының пайдалы қасиеттерін қолданумен байланысты қызмет
Табиғатты пайдалану
47.Қоршаған табиғат ортасының сапалық жағдайын сипаттайтын көрсеткіштер
сапа нормалары
48.Экологиялық мәдениетті меңгеру, құқықтық нормалар мен оларды дұрыс қолдана алу
экологиялық-құқықтық сана
49.SO2, NO2, HC1 өндірістік шығарылымдарының атмосферадағы ылғалға араласуының нәтижесінде болатын қышқылданған жаңбырлар мен қар қалай аталады
қышқыл жауындар
50.Жұртшылықтың сұранысы бойынша бір топ ғалымдардың жүргізуімен болатын, өдірістік нысан құрылысын жобалау құжаттарының экологиялық қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін тексеру
Жұртшылық сараптамасы
51.Тірі ағзалардың өмір сүруінің нәтижесіндегі өнім (тас көмір, мұнай, торф, бор):
Биогені заттек
52.Тірі заттекпен барлық байланыста болатындар:
Косное вещество
53.Биокосты затек болатын не:
Топырақ
54.Биогенді заттек болатын не:
Мұнай
55.Биологиялық енжар затек дегеніміз не:
Тірі ағзалардың (топырақтағы, лай тұнбадағы, табиғи сулардағы) тау жыныстарын және шөгінді таужыныстарын ыдырату мен қайта өңдеу өнімдері
56.Жер бетіне космостан түскен заттек:
Космостық жаратылған заттек
57.Популяция саны дегеніміз, ол
Белгілі бір территориядағы даралар саны
58.Популяция тығыздығы дегеніміз, ол:
Кеңістік бірлігін алып жатқан даралар саны
59.Еркін будандасатын және ұрпақ беретін, белгілі бір тіршілік жағдайына бейімделген, морфологиялық, физиологиялық және биохимиялық ерекшеліктері тұқым қуалау ұқсастығымен ерекшеленетін даралар жиынтығы:
Түр
60.Еркін будандасатын бір түр дараларының Ұзақ уақыт бойы бір ареалдың белгілі бір бөлігінде, осы түрдің басқа жиынтықтарына қарағанда салыстырмалы жеке тіршілік ететін жиынтығы:
Популяция
61.Қызыл кітапты жүргізудің ерекше сипаттарын атаңыз
құру қатері төніп тұрған өсімдіктер түйін тізбесі
62.«Ұлттық табиғат паркі» ұғымының дұрыс түсінігін атаңыз»
Табиғатты сақтау мен демалу үшін бөлінген табиғат ортасы телімі
63.Режимі мен тағайындалуы қаумалға жуық табиғаттың қорғалмалы телімі
резерват
64.Табиғаттың қолайлы жағыдайын пайдаланып, күш жинап, сауығу, демалу
Рекреация
65.Өсімдіктерден пайда болған, ауыру тудырғыш ағзалардың өсуін тежейтін, биологиялық белсенді заттар
фитонцидтер
66.«Фитоценоз» сөзінің анықтамасын белгілеңіз
Биоценоз құрамындағы өсімдіктер жиынтығы
67.«Гидросфера» сөзінің анықтамасын белгілеңіз
Ғаламшардың су қабықшасы
68.Тірі ағзалардың, популяциялардың, түрлердің белгілі бір территорядағы (акваториядағы) массасы нені құрайды
биомассаны
69.Белгілі бір территорияны алып жатқан, ортақ морфологиялық белгілері бар, бір-бірімен будандаса алатын даралар жиынтығы
түр
70.Ресурсардың сарқылмайтын категориясына жататындар:
Атмосфера ауасы
71.Биогеоценоз - ол?
Белгілі бір территорияны алып жатқан тірі және өлі құраушылар жиынтығы
72.Экожүйе дегеніміз не?
Зат пен энергия алмасу арқылы бір-бірімен және қоршаған ортамен қарым-қатынаста болатын өсімдіктер, жануарлар, саңырауқұлақтар, микроағзалар жиынтығы
73.Экологиялық қуыс - ол:
Биологиялық потенциалымен және сыртқы орта факторларының жиынтығымен анықталатын түрдің экожүйедегі (биоценоздағы) орны
74.Экожүйе неден тұрады?
Биоценоз және биотоптан
75.Экожүйенің қозғалмалы тепе-теңдік қалпын қалай атайды?
Гомеостаз
76.Микроэкожүйе мысалын атаңыз
Шірік ағаш діңі
77.Қоректену әдісі бойынша экожүйе қандай деңгейлерге бөлінеді?
Автотрофты және гетеротрофты
78.Бірінші консументтерге қандай ағзалар жатады:
Өсімдіктермен қоректенетін жануарлар
79.Белгілі бір ареалда мекен ететін әртүрлі түрлерді көрсететін тірі ағзалар жиынтығы:
Қауымдастық
80.Тірі ағзалар мекен ету отасын қалай атайды:
Биотоп
81. «Зооценоз» ұғымының дұрыс анықтамасын көрсетіңіз
Биогеоценозға кіретін жануарлар қауымдастығы
82.Жердін тегіс емес, қатты беткі қабаты
Топырақтың астыңғы қабаты
Топырақ қабатыа
топырақ – грунттар
литосфера
гидросфера
83.Ұрпаққа тарайтын, аяқ-астынан қайта пайда болған ағза қасиетінің неменсе белгілерінің өзгерісі:
мутация
84.Адам мен ғарыштың экологиялық қатынасын зерттейтін білім саласы
ғарыш экологиясы
85.Озон құрамы едәуір төмен болатын стратосфера қабатындағы кеңістік
Озон тесігі
86.В.И. Вернадский бойынша биосфераның құрамы
Тірі, биокосного және биогенді заттар
87.Атмосфера массасының көп бөлігі неден тұрады?
N, О2
88.Табиғи су массасының басым бөлігін (94%) құрайтын
Дүнижүзі мұхитының сулары
89.Биогеоценоздың өсімдік құраушысының ролі қандай екенін атаңыз
Күн сәулесі энергиясының аккумуляторы
90.Географиялық қабықшасының басқа Жер қабықшаларынан айырмашылығы
Ондағы заттектер қатты, сұйық және газтәрізді күйде болады, ол тірі ағзалармен қоныстандырылған
91.Экологиялық сукцессия – ол:
Түр құрамы мен қауымдастық құрылымының өзгеруінен көрінетін биоценоздардың ретпен ауысуы
92.Фотосинтез формуласы:
*
93.Продуценттер – қай трофикалық деңгейде орналасқан ағзалар:
I
94.Трофикалық (қоректік) құрлым қалай анықталады?
Тірі ағза түрлерінің тұрақты қоректік байланысының жиынтығы
95.Ара қай трофикалық деңгейге жатады?
екіншіге
96.Гетеротроф болатын ағзаны таңдаңыз
Адам
97.Консументтер құрайтын биомасса саны:
Қайталама өнім
98.Автотрофтар құрайтын биомасса саны:
Жалпы өнім
99.Дұрыс емес жауапты көрсетіңіз:
редуценттер фитофагтар мен эврифагтарға бөлінеді
100.Дұрыс емес жауапты белгілеңіз:
Қайталама консументтер деп өсімдіктермен қоректенетін жануарларды айтады
101.Қоспалар болу себебінен атмосфера құрамының өзгеруі
шығарылым
102.Құрамында түтін мен зиянды заттар болатын тұман:
тұмша
103.Тіршілік ортасының ластануымен байланысты накты немесе болжамды халық шаруашылығының залалы нені құрайды
Экологиялық шығын
104.Келесі қағидалардың қайсысын дұрыс деп есептеуге болады
Дағдарысты белдем, қоршаған ортаның созылмалы сапа территориясы болып саналады
105.Аталғандардың қайсысы антропогенді экологиялық факторға жатады
ауа бассейінінің автокөлік газдарымен ластануы
106.Экологиялық қауіпсіздік – ол:
Экологиялық қауіптен қорғалған күй
107.Қазіргі заман экологиялық дағдарысының басты себептері
Адамның шаруашылық қызметі
108.Индивидуумның экологиялық қауіпсіздігінің басты өлшемі
Десаулық пен қалыпты тіршілікті сақтау
109.Экологиялық дағдарыс - ол
Қоғам мен табиғат арасындағы тепе-теңдіктік бұзылуы
110.Уақытқа созылған экологиялық жеңілістерге не жатады
Ақырындап бәсеңдейтін төтенше жағыдайлар салдары й
111.Автотрофтар – ол қандай ағзалар:
Фотосинтез үрдісінің көмегімен бейорганикалық заттардан органикалық заттарды өндіретіндер
112.Гетеротрофтар – немен қоректенетін ағзалар
Автотрофта түзген органикамен
113.1 ретті консументтер - олар:
Фитофагтар
114.Органикалық қалдықтарды бейорганикалық заттектерге айналуын – минералдануды жүзеге асыратын ағзалар қалай аталады?
Редуценттер
115.Аталған экологиялық факторлар топтардың қайсысы биотикалық факторға жатады?
Микробогенді
116.Ағзаларға тура немесе жанама әсер ететін ортаның айрықша қасиеттері немесе элементтері:
Экологиялық фактор
117.Адамның табиғатты түрлендіру қызметімен байланысты экологиялық факторлар:
Антропогенді факторлар
118.Күн энергиясының мөлшері қай факторға тәуелді емес:
Ауа қозғалысына