Польские праздники

13 октября 2014, 16:15

1. Konstytucja trzeciego maja

Szła wojna z Turcją, którą rozpoczęła carska Rosja w sojuszu z Austrią. Przeciwnikiem tej wojny była koalicja europejska, do której przyłączyły się Prusy. Polska zawarła z Prusami przymierze (1790), uwalniając się spod zależności od Rosji. W tych warunkach zwołano sejm. Ten czteroletni sejm przystąpił do prac nad Konstytucją. Głównym współtwórcą Konstytucji był marszałek litewski Ignacy Potocki. Czynny udział w tym dziele brał sam król Stanisław August. Duży wkład wniósł również ksiądz Hugo Kołłątaj.

Ogłoszenie Konstytucji ustalono na dzień 3 maja 1791 r. Tego dnia od wczesnego rana na plac Zamkowy ciągnięły tłumy mieszkańców stolicy. Za sztandarami szłi rzemieślnicy. Przed Zamkiem Królewskim dla ubezpieczenia stanęło wojsko. Po wejściu króla na salę rozpoczęły się obrady. Mówiono o niebezpieczeństwie grożącym Polsce i potrzebie reformy. Po odczytaniu ustawy rozpoczęły się burzliwe dyskusje. Przedłużające się debaty przerwały zniecierpliwione głośne okrzyki zwolenników Konstytucji: Wiwat król! Wiwat Konstytucja! Okrzyki te podchwycił dwudziestotysięczny tłum przed Zamkiem.

W tej podniecającej atmosferze, pełnej patriotycznego uniesienia, ustawa została jednomyślnie przyjęta, a król ją zaprzysiągł. Następnie wezwał posłów, aby udali się do katedry św. Jana dla złożenia przysięgi. W drodze towarzyszyły im rzesze mieszkańców, a marszałków – Stanisława Małachowskiego i Kazimierza Sapiehę – niesiono na ramionach.

Uchwalenie Konstytucji wymagało od szlachty dobrowolnego wyrzeczenia się wielu tradycyjnych przywilejów i praw dla dobra ogółu! Wprawdzie nie zniesiono pańszczyzny, ale chłopów wzięto pod opiekę prawa i rządu. W zakresie spraw politycznych Konstytucja scalała państwo polskie i litewskie, znosiła liberum veto i wolną elekcję króla.

Konstytucja Trzeciego Maja była pierwszą konstytucją w Europie. Na pamiątkę ogłoszenia konstytucji ustanowiono, że dzień 3 maja będzie świętem narodowym. Konstytucja Trzeczego Maja pozostała symbolem odrodzenia narodu.

Komentarz do tekstu

warunek - условие odrodzenie возрождение współtwórca - один из создателей wczesny - ранний tłum - толпа obrady - заседание zniecierpliwiony - нетерпеливый

zwolennik - сторонник ramiona - плечи wyrzeczenie - зд. отказ rząd - правительство, власть brać czynny udział - принимать активное участие scalać - объединять, делать целым

2. 11 Listopada – dzień niepodległości polski

Przez 150 lat Polska była pod zaborami trzech mocarstw: Austrii, Niemiec i Rosji. Przez cały ten okres Polacy dążyli do odzyskania niepodległości. Dowodem tego były powstania zbrojne: kościuszkowskie (1794), listopadowe (1830), styczniowe (1863), ponadto pomoc wojska polskiego udzielana Napoleonowi, cezarowi Francji, z którego polityką Polacy wiązali nadzieję na odzyskanie wolności.

Dopiero I wojna światowa stworzyła warunki sprzyjające wywalczenia wolności. Nie przyszło to łatwo. Trzeba było stoczyć wiele walk z okupacyjnymi oddziałami austriackimi, rosyjskimi i niemieckimi. Potrzebny był wielki wysiłek, aby nie tylko kraj wyzwolić, ale objąć i utrzymać w nim władze.

Tego zadania podjął się Józef Piłsudski. Już następnego dnia po powrocie z więzienia w Magdeburgu 10 listopada 1918 r. objął stanowisko naczelnika państwa, jeszcze wprawdzie bez ustalonych granic, ale już wyzwolonego spod obcej przemocy. I ten właśnie dzień – 11 listopada 1918 r. stał się świętem narodowym.

W Warzszawie w centrum miasta na wielkim placu znajduje się pomnik Grób Nieznanego Żołnierza. Tu w urnach umieszczona została ziemia zebrana z miejsc, gdzie rozgrywały się najważniejsze bitwy o wolność Ojczyzny. Przed Grobem zawsze stoi warta. Tutaj odbywają się wszystkie uroczystości państwowe, rocznice wielkich wydarzeń historycznych. Delegacje obcych państw rozpoczynają swoją wizytę od złożenia wieńca na Grobie Nieznanego Żołnierza. Jest to wyraz czci oddawanej tym, którzy polegli za wolność Polski. Szczególnie uroczyście odbywa się ceremonia złożenia wieńców w Dniu Zmarłych (2 listopada) i w Dniu Niepodległości Polski.