3. Құрамында мырыш бар шлактарды фьюмингтеу

Фьюмингтеу процесінің мәні келесіде: құрамында металл тотықтары бар балқытылған шлак ваннасына қысыммен көмір шаңын үрлейді. Берілетін ауаның мөлшері көмірдің толық жануына жеткіліксіз, сондықтан көміртегі СО қосылысқа дейін жанып, шлактағы металл тотықтарын тотықсыздандырады. Процестің температурасы 1200-1300 °С, көмір шаңының шығыны шлак салмағынан 17- 25 % құрайды.

Шлакты ваннаның үстіндегі металдар мен сульфидтер булары, сондай-ақ СО арнайы берілетін немесе табиғи сорылып тұратын ауаның есебінен тотығады. Мырыш және басқа металдардың түзілген тотықтары пештен газдар ағынымен шығарылып, шаңұстағыштарда ұсталынады.

Мыс пен асыл металдар штейнге өтіп, ол жеткілікті мөлшерде жиналғаннан кейін пештің алдынғы горнынан немесе электрлі жылынатын тұндырғыштан шығарылады. Үйінді шлакты түйіршіктеп, үйіндіге бағыттайды. Фьюмингтеу кезінде ұшырынды шаңдарға 98-99  Pb, 90  Zn және 80-85  Sn алынады, бірақ бұл процесс шлактан мыс пен басқа бір қатар құнды компоненттерді алуға мүмкіндік бермейді.

Көмір шаңы және мазутпен қатар шлактарды фьюмингтеу кезінде табиғи газды қолдануға болады. Сонымен қатар фьюмингтеу процесін үдету үшін оттегімен байытылған үрлеуді, қыздырылған үрлеуді, металды тотықсыздандырғыштарды қолдануға болады.

Қағида бойынша, фьюмингтеу құрылғыларда балқыту пештерінен тікелей келіп түсетін сұйық ыстық шлактарды өңдейді. Бұл ыстық шлакқа салыстырмалы аз мөлшерде суық шлак қосылуы мүмкін.

№3

1. Металл сынықтары мен қалдықтарын сорттаудың мақсаты, сорттаудың негізгі түрлері, сорттауға арналған жабдықтар.

Оның мақсаты – металл сынықтары мен қалдықтарын біртекті металдар мен қорытпаларға бөлу, сонымен қатар металл емес материалдар мен қара металдарды ажыратып алу. Сорттаудың негізгі түрлері: түрлік, механикалық, ауыр орталарда бөлу, металлургиялық сорттау.

Түрлік сорттау қайтармалы шикізатты сыртқы (түсі, қаттылығы, тығыздығы, магнитті қасиеттері және т.с.с.) және заттық (бұйымның аталуы) белгілері бойынша, маркалары бойынша, арнайы аспаптарды, талдаудың тамшы және спектрлі әдістерін қолданып көзбен шолу кезіндегі бөлінуінде негізделген.

Механикалық сорттауға шикізатты ірілік бойынша (елеуіштерде) бөлу және темір қоспаларынан ажыратып алу (электмагнитті сепарация арқылы) операциялары кіреді. Қорғасынды аккумуляторлардың сынықтарын және қайтармалы шикізаттың басқа түрлерін бөлу үшін ауыр орталарда бөлу қондырғыларын пайдаланылады.

Құрамында темір бөлшектері бар түсті металдардың төменгі сапалы шикізатының металлургиялық сорттауын балқығыш пештерде жүзеге асырады. Сорттаудың мына түрі түсті металдар мен болаттың балқу температураларының анағұрлым айырмашылығында негізделген.

Түсті металдардың сынықтары мен қалдықтарының түрлік сорттауын сорттаушы үстелдерде, конвейерлерде және конвейерлі желілерде жүргізеді. Кесектер өлшемдері 250 мм-дан аспайтын шикізатты сорттау үшін механикаландырылған үстелді қолданылады. Шикізатты елеу операциясы құрғақ және сулы болуы мүмкін, соңғыны ылғал және ұсақ материалдарды бөліп алу үшін қолданған тиімді. Ол әрқашан құрғақ елеуден тиімді болады, егер елеуіш астындағы өнімнің өлшемі 5 мм-дан төмен болса. Жұмыс істеу принципі бойынша елеуіштерді қозғалмайтын колосникті, барабанды және тербелмелі деп ажыратады. Оларды таңдау кезінде өңделетін шикізаттың қасиеттерін және елеу кезінде алынатын өнімнің сапасына қойылатын талаптарын ескереді.