1.Уводзiны ў дисцыплiну «Гісторыя Беларусі”:прадмет, абʼект, функціі гісторыі.

Гісторыя- «разведка», «даследванне».

Навука аб заканам. разв-ця у прасторы і часе сусветна гистарычнага працэсу.

Прадмет гісторыі:рух грамадства у часе мінулае крін,народау,чалавецтва увогуле.

Абʼект-уся сукупнасць зʼяу грамадскага жыцця напрацягу усей гісторыі грамадства,сацыяльная,палітычная, культурная і эканамічныя мадэлі і тыпы,у якія арганізуецца дзейнасць людзей,механізмы іх уздеяння і узаемадзеяння.

Антрапплогія,архиалогия,палиталогия,гист.геаграфия,филасофия.

Першам паняцце «гисторыя» у сэнсе вывучэння минулага ужыу Герадон Галикарнас.

Першыми гисторыю,як самастойную навуку вылучыли Патрыцы и Бэкан.Прешм метадалогию(метады даследваня)-Джамбатыста Вика

Статус навуки набыла у 19ст.(кафедра гисторыи у Бярлинск и Сарбанским университыце.Фармир.,як навуки завяршылася у 19ст.Уклад унесли Гегель,Маркс.На бел зямлях письмовая гисторыя вядома з часоу сярэднявечча,у выглядзе летаписау,хроник,творау.

Адным з першых тыарэтыкау – Лялевель(прафес Виленск.унив.)

Беларуская сацыяльная грамада 1903(аб’ядноўвала iнтэлiгенцыю, шляхту, сялянства.У снежнi 1903 г. праходзiў Першы з’езд Грамады, якi заявiў, што яна выступае як партыя сацыялiстычнай арыентацыi

Функцыи:

-прагматычная (прапаганду и перад.вопыту гист.развицця)

-культурная(вызначаецца сацыяльная памяццю)

-фундаментальная(першасная апрацоука гист.инф-и)

-каштоунасная(анализ фактау,з уликам маральнай ацэнки мэт,сродкау грамацкага развицця з боку даследчыка)

-светапоглядная(гисторыя успалучэннм з гистарычн. тэорыями уяуляе сабой филасофию гистарычнага жыцця).

2.Гистарычная перыядызацыя.

ГП-форма колькасная и якасная абазначэння гистарычнага развицця:линейная,иерархичная.

Наибольш ранняя пер-я – прынцып «3-х струпеняу»

1)«залаты век»-прысваенне гатовых дароу прыроды

2)«дзикасць»-узникненне палявання и жывелагадоули

3)«цывилизацыя»хар-ся высоким узроунем развицця грамадства и земляробства

У канцы 17ст склалася класичная 3-х часткавая схема гисторыи:

1. Старажытна час(100тыс гднэ (зъявилися першыя людзи)-5стнэ

2. Сярэнявечча (сярэдни век)6стнэ-15стнэ

3. Новы час(16ст-пач 20ст)

4. Найноушы час(пач 20ст па сучасны час)

Фармацыйная перыадызацыя(К.Маркс):

1. Пярвичная(архаичная)

2. Другасная(эканамичная)

3. Траичная(камунистычна)

Цывилизацыйная канцэпцыя(иснуюць розныя трактовкі тэрміна «цывілізацыя». Для выпрацоукі больш ці менш дакладнага вызначэння цывілізацыі неабходна вывучэнне буйных сацыяльных і культурных феноменау, якія існуюць у выглядзе цэласнасць, г.зн. макргістарычнае даследаванне. Н. Данілевскі называе такія феномены культурна-гістарычнымі тыпамі, О. Шпэнглер - развітымі культурамі, П. Сарокін - метакультурами, А. Тойнбі - цывілізацыямі. Але всё-такі можна даць найбольш дакладнае вызначэнне гэтаму паняццю. Цывілізацыя - гэта пэвная ступень грамадскай гісторыі, довгага перыяду развіцця народав і свету в цэлым, вызначаная наявным станам сацыяльнай структуры і духовнага свету)