2.1 Сурет-Біржарты периодты түзеткіш

2.2 Сурет- Біржарты периодты түзеткіштің уақыттық диаграммасы

Біржарты периодты түзеткіштер қарапайым, жоғары пульсация коэффициентіне ие.Пульсация жиілігі түзеткіштің кернеу жиілігіне тең.Пульсация жиілігі шамамен екі есе үлкен, пульсация коэффиценті екі есе аз =0,67.Үш фазалы екіжарты периодты түзеткіштер алты диодтан тұрады.Айнымалының жиілігі кіріс сигналдың жиілігінен 6 есе үлкен.Кіріс кернеудің пульсация коэффициенті =0,057.

2.3 Сурет-Үш фазалы екіжарты периодты түзеткіштер

Жұмыстың барысы:

Бұл сұлбада U(I) ВАС алады, мұнда U және I –тұрақты және ауыспалы (DC/AC) режіміндегі R2 резистордың V1 және A1 құрылғы мәндері. Берілген тоқ мәнінде І_ном=0,05...0.5 А тоқ өзгерісінің мәндері I=0;0,5;0,75;1,0 және 1,1 І_ном.L,C1 және C2 фильтр элементтерінің параметрлері жекеленген тапсырмада беріледі.

Берілген тапсырмаларды орындау арқылы әр түрлі типтегі фильтрлі түзеткіштердің пульсация коэффициентін q_n түзету коэффицентін к_е анықтайды.

2.4 Сурет – Фильтрсіз басқарылмайтын екі жартылай периодты түзеткіш

2.5 Сурет- Осциллограф нәтижесі

Номинальды тоқ (R2=100 Ом) басқарылатын сипаттама І(t),мұнда t₃=0;0,2;0,4;0,6;0,8;1,0 Т-импульстің кідіріс уақыты Т=1/f- Е3 ЭДС.

Мысал ретінде 2.4 суретте фильтрсіз басқарылмайтын екі жартылай периодты түзеткіштің U_k(t) кернеу мәні осциллографта алынған.R2=100 Ом (Q-сол жақта W-жоғарғы жақта) А және В кілттері жабық.2.4 суретте Grapher View (View/Grapher) құралының көмегімен алынған U_k(t) кернеудің С-фильтр (В кілті жабық) С₂=33мкФ мәні. С-фильтрінің арқасында U_k кернеуі жабық тиристорда 0-ге дейін кемімейді.

2.6 Сурет - Екі жартылай периодты түзеткіштің осциллограма нәтижесі

Бақылау сұрақтары:

1.Түзеткіштер дегеніміз не?

2.Түзеткіштер қайда қолданылады?

3.Бір фазалы жартылай өткізгішті түзеткіш дегеніміз не?

4.Екі фазалы жартылай периодты түзеткіш сұлбасынан бір фазалы жартылай периодты түзеткішке қалай ауысамыз?

№3 Зертханалық жұмыс

Биполярлы және өрістік транзисторлар

Жұмыстың мақсаты: биполярлы және өрістік транзистордың ортақ эмиттермен және ортақ өріспен алынған ВАС алу.

Тапсырмалар:Биполярлы және өрістік транзистордың ВАС алу

Қажетті құрылғылар мен элементтер:

Е1,Е2,Е3,Е4 екі тұрақты кернеу

R1және R2 екі потенциометр

А1 және А2 екі амперметр

V1 және V2 екі вольметр

Биполярлы және өрістік транзистордың маркировкасы:

Бірінші символ- әріп (жалпы қолданылатын құрылғы үшін) немесе сан (арнайы қолданылатын құрылғы үшін), транзистордың қай материалдан жасалғанын көрсетеді:Г(1) – германий, К(2) – кремний, А(3) – галий арсенид.

Екінші символ- Т әрпі, биполярлы транзистор екенін көрсетеді.

Үшінші символ- транзистордың қуатын және жиіліктік сипаттамаларын көрсетеді (3.1 кесте)

3.1 кесте – Транзистор сипаттамалары

Қуаты	Жиілігі
	Төмен жиілікті		Орташа жиілікті	Жоғары жиілікті
Аз қуатты	КТ1...	КТ2...		КТ3...
Орташа қуатты	КТ4...	КТ5...		КТ6...
Қуатты	КТ7...	КТ8...		КТ9...

Теориялық бөлім

Жартылай өткізгішті транзисторлар екі топқа бөлінеді: биполярлы және өрістік транзисторлар.Биполярлы транзистор деп екі p-n ауысуы бар жартылай өткізгішті құрылғы.Құрылымы бойынша бірнеше түрге бөлінеді.Әсер ететін аумағына орай олар p-n-p және n-p-n түрі бар.