29.4. Бактерияға қарсы химиялық құрылысы әртүрлі синтетикалық заттар

29.4.1. 8-ОКСИХИНОЛИНТУЬШДЫЛАРЫ

Бұл катардагы препараттардың бактерияга карсы және қарапайымдыларга карсы эсерлері бар.

Берілген топтың микробтарга карсы затгарына 5-нитро-8-оксихинолин - нитроксолин (5-НОК) жатады. Препараттың бактерияга карсы әсерінің спектрі кең. Бұдан басқа, ол кейбір саныраукулактарга (ашыткы тәрізді және т.б.) тежегіш эсер кврсетеді.

Нитроксолин ішектен тез сіңеді. Зәрмен езгермеген түрде шыгады, онда баісгериостатикалық коицентрациясы жиналады.

Нитроксолинді әртурлі микроорганизмдермен шакырылған зәр шыгару жолдарының инфекцияларында қолданады. Ішке енгізіледі. Жанама эсерлерінен диспепсиялық бұзылыстар болуы мүмкін. Нитроксолинді кабылдаганда зәрдің ашык сары түске боялатынын ескеру керек.

29.4.2. Нитрофуран туындылары

Қосылыстардыцбұл тобына көптеген препаратгар жатады. Кейбіреулері көбіне антисептик ретінде сыртка колдану үшін (мысалы, фурацилин), басқалары негізінен ішек және зэр шығару жолдарының инфекцияларын емдеу үшін (фуразолидон, фурадонин, фурагин) колданылады.

Нитрофурандар антибиотиктер мен сульфаниламидтерге тұрақты

537

микробтар жағынан тиімді екендігін белгілеу манызды болып табылады.

Фуразолидон ішек инфекциялары кезінде (бациллярлык дизентерия, паратиф, токсикоинфекцияларда), сонымен қатар трихомонодозды колпитте' және лямблиозда қолданылады. Оны ішке, интравагиналды, ректалды енгізеді. Диспепсиялық бұзылыстар және аллергиялық реакциялар шакьфуы мүмкін. Фурадонин (нитрофурантоин) зәр шыгару жолдарынын инфекцияларын емдеуде тиімді препарат болып табылады. Оны ішке енгізеді. Ол тез сіцсді жэне көп мөлшері бүйрек аркылы бшіінеді, онда оиыц бактериостатикалык жонс бактерицидтік концені рациясы түзілсді. Ол фуразолидон сиякты тэбетті бұзуы, локсу, кухык шакыруы мүмкін. Кейбір науқастарда аллергиялыкреакциялар байқалуы мүмкін. Фу р а г и н зәр шыгару жолдарынын инфекцияларында, сокдай-ак жергілікті колданылады.

Нитрофуран туындыларын қабылдаганда жанама эсерлерін азайту максатында көп сұйыктык ішу, гистаминдік Н^рецепторлардыңтежегіштерін, В тобының витаминдерін беру ұсынылады.

29.4.3. Хиноксалин туындылары

Бактерияға карсы заттардың бұл топтарынан хиноксидин және диоксидин ұсынылган. Олардың микробтарга қарсы әсерлерінін спектрі кең, оган жалган протей, кек ірің таякшасы, патогенді анаэробтар және т.б. жатады. Басқа химиотерапиялык заттарга тұракты бактерияларда белсенді. Іріңді қабыну үрдістерінің ауыр түрінде қолданылады. Тек ересектерге дэрігердің бакылауымен стационарда емдеу үшін тагайындалады. Препараттар уытты және жанама әсерлерді жиі шакырады. Соңгылардың катарына диспепсиялык бұзылыстар, бастын ауыруы, бастың айналуы, қалтырау, бұлшык еттердің тырысып жиырылуы және баскалар болуы мүмкін.

29.4.4. Оксазолидинондар

Оксазолидинондар микробтарға қарсы белсенді дәрілік затгардың жаңа тобына жатады. Бұл топтыц бірінші препараты линезолид (зивокс) кең спектрлі ауру коздыргыштар- аэробты грамоңбактериялар, кейбір грамтеріс бактериялар жэне кептеген анаэробтарда тиімді. Линезолид баска препараттарға резистенттілік дамыган бактериялармен шакырылган инфекцияларда да қолданылады.

¹ Қынаігтык шырышты қабатынын қабынуы. Грек тілінен соірох - кынал.

538

Микробтарга карсы әсер механизмі белок синтезінің бастапқы кезеңін тежеуіне байланысты болады. Тұтас агза жагдайында препарат бактерицидтік әсер етеді (іп уііго - бактериостатикалык) деген болжам айтылуда.

Энтералды және парентералды енгізгенде тиімді.

Негізінен грамоң бактериялармен шақырылған инфекциялардың ауыр түрін емдеу үшін тагайындалган*