Диагностикасы

Анамнез (АГ ұзақтығы, гипотензиялық дәрілерді бірден тоқтату; симптомды гипертония дамуының себептері)

Клиникалық көрінісі:

а) шағымдары:

• басының қатты ауыруы;

• көз алдының қарауытуы;

• басының айналуы;

• парестезиялар;

• жүрік айнуы, құсу;

• аяғындағы әлсіздік;

• өтпелі гемипарездер мен афазияның болуы;

• диплопия;

б) физикалды көрсеткіштер:

• АҚ с/б б/ша 180/120 мм артық көтерілуі – шартты түрде!

• кейде қолқада 2-ші тонның акценті;

• нысаналы ағзалардың зақымданулары болуы мүмкін – жүрек (сол қарыншаның гипертрофиясы, аритмиялар, қанайналымы жетіспеушілігі), тамырлар (ретиноангиопатия, қолқа аневризмасы), бүйректер (бүйректі сүлелі жетіспеушілігі), ми (дисциркуляциялық энцефалопатия, ми қанайналымының бұзылулары).

в) Аспапты зерттеулер:

ЭКГ: мозможны сол қарынша гипертрофиясы (RV6>RV5>RV4) мен оған систолалық күш түсуі (ST сегментінің қисық төмендеуі және V5-V6 тіркемелерінде түспелі бөлігінің жайдақталуы бар теріс Т тісшесі).

Жедел жәрдем

ГК кезінде АҚ төмендеуінің жылдамдығы 30 – 120 мин аралығында көтерілген деңгейден 25%-ынан артпауы тиіс (бұл ескерту қолқаның жіті жыртылуына, жіті сол қарыншалық жетіспеушілігінің дамуына және гипертензиялық энцефалопатиямен асқынуына тиісті емес).

Адам өміріне қауіпті кезде кардиологиялық бөлімге жатқызу қажет және гипотензиялық дәрілерді парентералық әдіспен неғұрлым ертерек, тіпті ауруханаға бейінгі кезде де, қолданған жөн (3 кесте).

Асқынбаған ГК кезінде ауруханаға жатқызудың қажеттігі жоқ. АҚ бірнеше сағат арасында дәрілерді ішу не тіл астына салу немесе парентералық әдіс арқылы түсіруге болады (3 кесте, 3 алгоритм).

Кесте 3.

Гк дифференциялы емі

ГК вариантары	Дәрілер
Асқынбаған гипокинезиялық	Нифедипин тіл астына, қолдануға болмайтын кезде - капотен тіл астына
Асқынбаған гиперкинезиялық	b-адреноблокатор (пропранолол тіл астына)
Декомпенсациялық жүректік жетіспеушілігі не ЖИА өршуі кезіндегі ГК	Ангиотензин алм-н ферменттер ингибиторы (эналаприлат не квинаприлат) венаға егу
Ми қанайналымының бұзылуымен асқынған ГК	ААФИнгибитор, ұзақ әсерлі Са+2 антагони-сттер, альфа- и бета-адреноблокаторлары
Миокард инфарктымен асқынған ГК	Ми бұзылысы белгілері жоқ кезде – нитрат-тар (нитроглицерин, изосорбид динитрат) венаға тамшылап егу, жүрек жетіспеушілігі жоқ кезде - b-адреноблокаторлары
Аритмиямен асқынған ГК	b-адреноблокатор (мысалы, пропранолол), магний сульфаты венаға егу
Жүректің жіті жетіспеушілігі-мен не өкпе шеменімен асқынған ГК	Нитраттар (нитроглицерин, изосорбид динитрат) венаға тамшылап егу, лазикс венаға егу
Қолқаның жыртылмалы аневризмасы	Натрий нитропруссиді (ол жоқ болса – нитраттар не нифедипин) және бета- адреноблокаторлар не верапамил венаға егу
АҚ феохромоцитома кезінде көтерілуі	Фентоламинді венаға егу

Алгоритм 3