24.Жүрек - ¤кпе реанимациясы
Клиникалық өлімнің белгілері:
Ірі магистральдық тамырларда соғуының жоқтығы (±йқы, жамбас, артерияларында).
Сана сезімінің жоғалуы.
Көз қарашығының кішіреюі.
Клиникалық, тоникалық тырысудың пайда болуы.
Демнің тоқтауы.
Жәрдем көрсетудің негізгі принциптарі:
Дем жолдарының өткізгіштігін жақсарту.
Өкпеге жасанды ауаны жаңарту және демді қалпына келтіру.
Жүрекке жабық бұрылысты массаж жасау, қан айналысын қалпына келтіру.
24.1.Дем жолдарының өткізгіштігін қалпына келтіру
Пациентті қатты жерге жауырынның астына жұмыр жастық қойып, қысып тұрған киімдерін ағытып, ауызын ашып, протез тістері болса, алып тастап, басын шалқалатып жатќызу (сол жақ қолын мойынының астына салу). Егер асқазаннан құсық шықса, ауызын ±ќыптап тазалау керек (дәкелермен, электроотсос арқылы).
Өкпенің жасанды ауаны жаңартуы (өжаж)
Жасанды ауаны жаңарту бұлшық еттің босануынан және дем жолдарының өткізгіштігіне байланысты.
Бұлшық еттің толық босануынан және ауыз-қуысының бостығынан демді экспираторлық әдіспен (ауыздан - ауызға) істейді. Ол үшін реаниматор пациенттіњ басын шалқалатып бекітеді, бір қолымен төменгі жақ сүйегін алдына қарай тартып, бармақпен екінші саусақпен пациенттің мұрынын тығыз жауып, ауызына дәке жабады.
Реаниматор демді терењ ішке тартып, пациенттің ауызына 1 сек ішінде жібереді. Пациенттіњ мұрнын жєне ауызын ашқан кезде демнің шығуы байќалады.Сондыќтан оныњ кеуде ќозѓалысына кµњіл аударып отыру керек.
Демді жіберу жиілігі - минутына 12-15 рет.
Пациентті қатты жерге жатқызыңыз.
Қысып тұрған киімдерін шешіңіз.
Басын шалқайтып, сол жақ қолын маңдайына, оң жақ қолын мойынының астына салыңыз.
Жауырынына жұмыр жастық салыңыз.
Төменгі жақ сүйегін алдына қарай тартып, пациенттің ауызын ашыңыз.
Ауыз-қуысын тазалап, тілін бекітіңіз.
Сол жақ қолының екі саусағымен мұрынын жабыңыз.
Терең демді кіргізіп, пациенттің ауызына апарып, бүкіл демді жіберіңіз.
Үзіліс жасаңыз.
Кеуде экскурсиясын қадағалап отырыңыз.
Ырғақты демді минутына 12-18 рет жасаңыз (жедел жәрдем келгенше).
24.2.Жүрекке жабық тікелей емес массаж жасау
Мақсаты: жүректің жұмысын, қан айналысын қалпына келтіру.
К
өрсеткіші:
клиникалық өлім.
Міндетті жағдай: жүрек-өкпе реанимацияның бірізділігін
сақтау:
дем жолдарының өткізгіштігін қалпына келтіру
жүрекке ждасалынатын тікелей емес массаж, өкпені
жасанды желдетумен сєйкес келіп отыруы керек
әрбір 2 минут сайын тамыр соғысын ±йқы артериясы
жєне кµз ќарашыѓы арќылы тексеру.
Жедел жәрдем машинасын шақырыңыз.
Жедел түрде жүрек-өкпе реанимациясын жүргізіңіз.
Пациенттіњ басы жүректен тµмен немесе ж‰рек т±сында болуын.
Қысып тұрған киімдерін шешіңіз.
Пациенттіњ жанынан мейіркеш тізесін бүгіп отыруын.
Бір қолын төс с‰йегініњ аяқ жағына салып, үстіне екінші қолды салыңыз.
Қолың
бос ұстауын
(массаж жасағанда).Шынтақ буындарын тік ұстауын.
Төстің төменгі жағын басуын (терендігі 3,8-5 см).
«Жоғары-төмен» - ырғақты ұстап отыруын.
Егер реанимацияны жалѓыз адам жасап отырса,
9-11 секунд ішінде зардап шегушініњ екі рет дем
алуымен бірге 15 ырѓаќты массаж сєйкестендірілуін
Егер реанимацияны екі адам жасаса, онда
зардап шегушініњ бір рет демалуымен 4-5 ырѓаќты
массажды сєйкестендіріп отыруын.
Жүрек ж±мысыныњ нәтижесін 1-2 мин сайын тексеріп отырыңыз, ұйқы артериядан тамыр соғысын, көз қарашығын анықтаңыз.
Дем жолдарын ашық түрінде сақтаңыз (жедел жәрдем келгенше).
Демін, тамыр соғысын бақылап отырыңыз.
Реанимация шараларыныњ нәтижелі белгілері:
ұйқы және шынтақ артерияларында тамыр соғысыныњ білінуі
көз қарашағының жіњішкеленуі
қан қысымының қалпына келуі
цианоздыњ, өңі бозарудыњ азаюы
демнің қалпына келуі.
Реанимация қолданғанда болатын асқынулар:
қабырғалардың, төстің жарақаттануы
өкпенің, жүректің, бауыр, көкбауырдың зақымдануы.
Асқынудың алдын-алуы:
- реанимацияны дұрыс қолдану.