- •1.2.Б‰кілодаќтыќ Денсаулыќ Саќтау Ұйымы бойынша алғашқы медико- санитарлық көмек көрсету мақсаттары
- •1.3.Қазақстан республикасында денсаулық сақтау жағдайы жєне реформалау мєселелері
- •«Халықтың денсаулығы» баѓдарламасы бойынша негізгі көрсеткіштері:
- •2.Мейіркеш ісі философиясы
- •2.1.Мейіркештердіњ кєсіби ж¦мысыныњ стандарттары
- •2.3.Халыќаралыќ мейіркештер одаѓыныњ кодексі
- •3.Мейіркештік деонтология
- •Сөйлеу мәдениеттілігі - сыртқы мәдениеттің негізгі бөлігі болып саналады. Мейіркештіњ сөзі анық, жай, эмоционалдық, жылы болуы керек.
- •3.1.Мейіркештік этика жєне деонтологиясыныњ негізгі ќаѓидалары.
- •3.2.Медицина ќызыметкерлерініњ ж±мысындаѓы негізгі этикалыќ ќаѓидалары
- •3.3.Медицина жұмыскерлерініњ этикалық қарым – қатынасы
- •3.4.Мейіркеш құқығы мен міндеттері
- •3.5.Мейіркеш міндеттері
- •3.6.Мейіркештіњ құқықтық жауапкершілігі
- •4.Мейіркеш педагогикасы
- •4.1.Пациентті оқыту µрісі
- •4.2.Білім алудаѓы пациенттіњ жєне оныњ жан±ясыныњ ќажеттілігіне баѓа беру.
- •Пациенттіњ білім жєне ептілігініњ бастапќы дењгейіне баѓа беру
- •4.3.Пациенттіњ оның жанұя мүшелерінің қабілеттілігін бағалау.
- •4.4.Оқу мазмұнын анықтау.
- •4.5.Оқуды жоспарлау, оның қасиеттерін бағалау, оқудың тиімділігі.
- •5.Мейіркештік үрдіс
- •5.1.Мейіркештік күтім стандарттары туралы түсінік
- •5.2.Мейіркеш ісініњ үлгілерінің мазмұны
- •5.3.Мейіркештік үрдіс туралы түсінік, оның мақсаты жєне маќсатќа жету жолдары
- •5.4.Мейіркештік үрдістің кезеңдері, оның µзара байланыстығы жєне әрбір кезеңнің мазмұны
- •5.5.Мейіркештік үрдісінің әрбір кезеңінің мазмұны Мейіркештік үрдістіњ I кезеңі мейіркештік тексеріс жүргізу єдісі арқылы жағдайды бағалау процессін µзіне енгізеді.
- •Жиналған аќпараттар талдауы іі.Кезең: диагностикалау немесе пациенттің проблемасын анықтау
- •IV кезең - күтім жоспарына енгізуге кіреді:
- •V кезең - мейіркештік күтімнің қорытынды бағасы.
- •Мейіркештік процесс мейіркештік бағалау картасында құжатталады.
- •5.6.Адамның негізгі қажеттіліктері
- •5.7.Мейіркештік үрдістің бірінші кезеңі
- •Объективтік тексеру немесе ауруханаға келген пациенттің жағдайын бағалау
- •Сана сезім жағдайы
- •Бет жүзініњ өзгерістері
- •Тері және көрінетін шырышты қабаттары
- •Қажеттілігі бойынша пациенттің жағдайына баға беру
- •Пациенттіњ µз бетінше күтінуін бағалау
- •5.8.Мейіркештік үрдістің іі кезеңі - диагностикалау немесе пациенттің проблемаларын анықтау
- •5.9.Мейіркештік үрдістің үшінші кезеңі – пациентке ќажетті көмекті жоспарлау
- •5.10.Мейіркештік кірісудің көлемі
- •5.11.Мейіркештік кірісу әдістері
- •5.12.Мейіркештік үрдістің төртінші кезеңі - мейіркештік кірісу жоспарын енгізу
- •5.13.Мейіркештік үрдістің бесінші кезеңі – мейіркештік күтімге баға беру
- •А. Маслоу бойынша адамның негізгі қажеттілік сатылары:
- •Тірі қалуы. 1. Демалу
- •Бақылау сұрақтыр мен тапсырмалары
- •6.Емдеу мекемелердегі жұқпаларды тексеруін ұйымдастыру және жұқпалардың алдын - алу
- •6.1.Ішкі ауруханалық жұқпалардың эпидемиологиясы
- •Ішкі ауруханалық факторларын табу және түсіну үшін:
- •6.3.Жұқпалардың таралу жолдары және механизмі
- •Жұқпалардың таралу жолдары.
- •6.4.Ішкі ауруханалық жұқпалар.
- •6.5.Ішкі ауруханалық жұқпаның эпидемиялық процессінің ерекшелігі.
- •6.6.Зарарсыздандыру.
- •Зарарсыздандыру
- •6.7.Жұқпаның таралу механизімі.
- •6.8.Зарарсыздандыру түрлері және әдістері.
- •Зарарсыздандыру түрлері.
- •Күнделікті
- •Зарарсыздандыру әдістері
- •6.9.Емдеу мекемелердегі қолданылатын дезинфектанттар.
- •Қазақстанда жиі кездесетін дезинфектанттар болатын хлораралас заттар.
- •Аммоний төрт қосылыстары, оның аналогтары.
- •Асқынтотықтық қосылыстар.
- •Феноларалас заттар.
- •Зарарсыздандыру.
- •Физикалық әдіс.
- •А) қайнату тәсілімен
- •Химиялық әдіс.
- •6.10.Медициналық құрал – жабдықтардың деконтаминациясы.
- •Құрал – жабдықтарға деконтаминация жасау түрлері.
- •6.11.Медициналық құрал – жабдықтарды өндеу бірізділігі:
- •Қолды жұмысқа дайындаған кезіндегі қауыпсыздық шаралары.
- •6.13.Тазалау қағидалары.
- •Қ олды жуу деңгейлері
- •Әлеуметтік: қолды 10 – 30 секундыға дейін сабын – сумен жуу.
- •Гигиеналық: қолға сабын және антисептиктерді қолдану.
- •Хирургиялық деңгейі арқылы арнайы өндеу жүргізіледі.
- •6.14.Дезинфекциялық ертінділермен, жуғыштық заттармен залалсыздандыру жүргізгенде қауыпсыздік шаралары.
- •Виркон ертіндісін дайындау
- •6.15.Залалсыздандыру.
- •Залалсыздандыру әдістері:
- •Химиялық
- •Химиялық әдіспен залалсыздандыру.
- •Радиоактивты тәсілмен иондық сәулемен залалсыздандыру.
- •Импульстық тоғы арқылы залалсыздандыру (увт,свч).
- •Залалсыздандыру тәртібінің нәтижесін жүргізу үшін келесі технологиялық кезеңдерді жүргізеді:
- •6.16.Залалсыздандырудың технологиялық кезендері.
- •Резеңке трубкаларды, асқазан зондтарды, катетерлерді залалсыздандыру.
- •Ауалық залалсыздандыру.
- •Ауалық залалсыздандырудың күрделігі
- •6.17.Құрал – жабдықтарды залалсыздандыруға тексеру сынақтары.
- •6.18.Медицина қызметкерлеріндегі парентералдық гепатиттердің алдын – алуы.
- •Алдын – алудың универсалдық шаралары.
- •7.Емдеу мекемелердің құрылысы.
- •Емдеу бөлімшесінің құрылысы.
- •7.1.Емдеу-қорғау режимі, оның негізгі қағидалары
- •7.2.Посттағы мейіркештің қызметі
- •7.3.Емдеу мекемесіндегі жүмыс тәртібі.
- •7.4.Пациенттерді бөлімшеге қабылдау.
- •7.6.Гигиеналық ванна жүргізу мейіркештің технологиясы.
- •Гигиеналық душ қабылдау.
- •7.7.Гигиеналық душты жүргізу мейіркештің технологиясы.
- •7.8.Антропометрия
- •7.9.Пациенттерді тасымалдау.
- •Носилкамен бөлімшеге тасымалдау.
- •Кресло – каталкамен бөлімшеге тасымалдау.
- •Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары
- •8.Пациенттің жеке басының тазалығы
- •8.1. Пациенттің төсектегі жағдайы және функционалдық кереуеттің құрылысы
- •8.2.Тері күтімі. Тері тесілуінің алдын алу
- •Тері тесілуінің алдын алу
- •8.3.Тесілудің алдын алу мейіркештің технологиясы.
- •Norton шкаласы
- •Симс жаѓдайында пациентті жайѓастыру
- •Пациентті «иек-бетімен жату» жаѓдайында жайѓастыру
- •Пациентті «арќасымен жатќызу» жаѓдайында жайѓастыру
- •8.5.Терініњ тесілуініњ алдын алудаѓы практикалыќ кењестер
- •Ќауіптерді баѓалау.
- •Алдын алу.
- •8.6.Төсек орнын және ішкі киімдерін ауыстырудағы мейіркештің технологиясы.
- •8.7.Іш киімін ауыстырудағы мейіркештің технологиясы.
- •8.8.Дәрет ыдысын қолдану мейіркештің технологиясы.
- •8.9.Ауыз қуысының күтудегі мейіркештің технологиясы
- •8.10.Көзді күтудегі мейіркештің технологиясы
- •Көзге май салу мейіркештің технологиясы.
- •8.11.Мұрын қуысының күтіміндегі мейіркештің технологиясы
- •8.12.Құлақтың күтіміндегі мейіркештің технологиясы
- •8 .13.Шаштың күтімі
- •8.14.Пациенттің жыныс мүшелерінің күтімі
- •Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары
- •9.Термометрия
- •Дене қызуын өлшеу стандарттары
- •9.1.Дене қызуын өлшеу стандарттары.
- •9.2.Термометрді қолдану тәсілдері
- •9.3.Қалтырау кезеңдері
- •Дене қызуының түрлері
- •Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары
- •10.Тамақтандыру
- •10.2.Тамақты тарату ережелері.
- •10.3.Тамақтандыру әдістері
- •Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары
- •11.Дәрісіз емдеу
- •11.1.Оңќа қоюдаѓы мейіркештік стандарт
- •11.2.Компресс
- •Компресс
- •11.3.Жылы компресс қою мейіркештің стандарты
- •11.4.Жылытқышты қолданудаѓы мейіркештік стандарт
- •11.5.Мұздатқышты қоюдаѓы мейіркештік стандарт
- •11.6.Қыша қоюдаѓы мейіркештік стандарт
- •11.8.Емдік ванналар
- •Ваннаны дайындау әдістері
- •Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары
- •12.Пациенттің функционалдық жағдайын бағалау
- •12.1.Тамыр соғысы және оның мінездемесі
- •Сәуле артериясында тамыр соғысын анықтау, оның қасиеттеріне мінездеме беру
- •12.2.Қан қысымын өлшеудің мейіркештік технологиясы
- •12.3.Демнің жиілігін, ырғақтығын, тереңдігін тексеру
- •12.4.Тәуліктегі диурезді өлшеу, су баланссын анықтау
- •Су баланссын есептеу
- •Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары
- •13.Дәрілерді ағзаға енгізу жолдары
- •13.1Дәрілерді енгізу жолдары
- •Сыртқы жолмен:
- •Энтералдық жолмен:
- •Парентералдық жолмен:
- •Энтеральды
- •13.2.Дәрілерді ауыз арқылы енгізу.
- •13.3Тіл астына дәрілерді қолдану /сублингвально/
- •13.4.Дәрілерді тік ішекке енгізу /рег гесtum/
- •13.5. Тік ішекке суппозиторияларды қолдану бір ізділігі:
- •13.6.Дәрілерді инголяция тәсілімен енгізу.
- •13.7.Мұрынға тамшы тамызу бір ізділігі:
- •13.8.Мұрынға май жіберудің мейіркештік технологиясы.
- •13.9.Құлаққа дәріні жіберудің мейіркештік технологиясы.
- •13.12.Майды теріге жағу
- •Майды уқалау арқылы енгізудің мейіркештік технологиясы.
- •13.13.Майды жұқа түрде енгізудің мейіркештік технологиясы.
- •13.14.Майды тану арқылы қолданудың мейіркештік технологиясы.
- •14.Дәрілерді парентералдық жолмен енгізу.
- •14.1.Процедура бөлімшесіндегі мейіркештің стандарты.
- •Процедура бөлімшесінің жабдықтары
- •Процедура бөлімшесінің құжаттарының тізімі.
- •Процедуралық мейіркештің жұмыс жоспары.
- •Анафилактикалық шок жағдайында дәрілер және жабдықтар тізімі.
- •Жедел жәрдем көрсету үшін қолданылатын дәрілер
- •Дәрілерді парентералдық жолмен енгізу күрделілігі:
- •14.2.Шприцтің құрылысы және сипаттамасы.
- •14.3.Дәріні ампуладан сорып алудың мейіркештік технологиясы.
- •14.4.Физиологиялық жансыздандыру әдістері.
- •14.5.Тері ішіне ине салу әдісінің мейіркештік технологиясы.
- •14.6.Дәріні тері астына енгізудің мейіркештік технологиясы.
- •1 4.7.Дәріні бұлшық етке енгізудің мейіркештік технологиясы.
- •14.8.Антибиотиктерді езу әдістері.
- •14.9.Көк тамырға дәріні енгізудің мейіркештік технологиясы
- •14.10.Система арқылы көк тамырға сұйықтықтарды енгізудің мейіркештік технологиясы
- •14.11.Майлы ертінділерді енгізу ерекшеліктері (20 % камфора ертіндісін енгізу).
- •14.12.25 % - 10 Мл магний сульфат ертіндісін енгізу ерекшелігі.
- •14.14.Бициллинді енгізу ерекшелігі.
- •14.15.Инсулинді енгізу ерекшелігі.
- •14.16.Инъекция жасағаннан кейінгі болатын асқынулар.
- •Парентералдық жолен дәрілерді енгізгенде болатын ақынулар
- •Бақылау сұрақтары мен тапырмалары
- •15.Клизмалар
- •15.1.Тазарту клизмасын жасаудыњ мейіркештік технологиясы
- •15.2.Сифондық клизма жасаудыњ меіркештік технологиясы
- •15.3.Гипертониялық клизма жасаудыњ мейіркештік технологиясы
- •15.4.Майлы клизма жасаудыњ мейіркештік технологиясы
- •15.5.Тамшы клизма жасаудыњ мейіркештік технологиясы
- •15.6.Жел шығаратын түтікшені қолданудыњ мейіркештік технологиясы
- •15.7.Асқазанды жуу
- •15.8.Құсық болған кезде көмек көрсету
- •15.9.Қуыққа катетер енгізудіњ мейіркештік технологиясы
- •Әйелдерге катетер енгізудегі мейіркештің технологиясы.
- •Бақылау сұрақтары мен тапырмалары
- •16.Лабораториялық тексеру єдістері
- •16.1.Қанды тексерудіњ мейіркештік технологиясы
- •16.2.Көк тамырдан қан алу мейіркештің технологиясы:
- •16.3.Қақырықты тексерудіњ мейіркештік технологиясы
- •Қақырықты жинаудыњ мейіркештік технологиясы Қақырықтың жалпы клиникалық анализі
- •Қақырықтыњ бактериологиялық зерттеуі
- •Қақырықты т‰бірк‰лез таяқшасына тексеру
- •Қақырықты атипті жасушаларға тексеру
- •Қақырықты және ыдыстарды зарарсыздандыру
- •16.4.Жұтқыншақтан және мұрыннан жұғынды алудыњ мейіркештік технологиясы
- •М±рыннан жұғынды алудаѓы мейіркештік технологиясы
- •Жолдама
- •16.5.Зәрді тексеру мейіркештің технологиясы.
- •16.5.Зәрді жалпы анализге тексерудіњ мейіркештік технологиясы
- •А) амбулаториялық жағдайда
- •Зәрді қантқа тексерудіњ мейіркештік технологиясы
- •Зәрді Нечипоренко әдісі бойынша жинаудаѓы мейіркештік технологиясы
- •Зәрді Зимницкий әдісі бойынша жинаудыњ мейіркештік технологиясы
- •Таза, құрғақ ыдысқа 50 мл. Жања шыққан зәрді жинап, жылы түрінде лабороторияға жеткізеді.
- •Нәжісті копрограммаға тексеру
- •Копроскопия
- •Нәжісті құртқа тексеру
- •Нәжісті жасырынды қанға тексеру меіркештік технологиясы
- •16.7.Фракциялық әдіспен асқазаннан сөл алу мейіркештік технологиясы.
- •Қолданылған заттарды зарарсыздандырыңыз. Асқазаннан сөл алу
- •Асқазан секрециясының қалыпты көрсеткіштері
- •16.8.Дуоденалдық зондтау. /ұлтабардан сөл алу/
- •Процедураның аяқталуы:
- •Ұлтабардан фракция әдісіммен сөл алу.
- •Өттің микроскопиялық зерттеуі.
- •Ұлтабардан сөл алу
- •Бақылау сұрақтары және тапсырмалары:
- •17.Аспаптық тексеру єдістері
- •Өт қалтасын және өт жолдарын рентген арқылы тексеру
- •Холеграфия
- •Урологиядағы рентген тексерістер жүргізу
- •Пациентті бүйрек рентген тексеруіне дайындау
- •18.Эндоскопиялық тексеру єдістері
- •18.1.Фиброэзофагогастродуоденоскопия (фэгдс)
- •18.2.Ректороманоскопия
- •18.3.Колоноскопия
- •18.4.Урологиядағы эндоскопиялық тексерістер
- •18.6.Кіші жамбастың органдарын узи-ге дайындау
- •Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары
- •111. Арнайы бөлім.
- •19.Тыныс алу жолдарының ауруларындағы мейіркештік үрдіс.
- •19.1. Тыныс алу жолдарының ауруларындағы негізгі шағымдары:
- •19.2.Астма /демікпе/ - тұншығу.
- •19.3.Оксигенотерапия (оттегімен емдеу)
- •19.4.Дымқылданған оттегіні Бобров аппараты арқылы енгізудегі мейіркештің технологиясы.
- •19.6.Өкпеден қан кеткенде көмек көрсету.
- •19.7.Кеуде қуысындағы ауырсыну жағдайында көмек көрсету.
- •19.8.Квинке дренаждық жағдайын жасау әдісі.
- •20.Жүрек қан тамырлар ауруларындағы мейіркештік кірісулер.
- •20.2.Тұншығу болған кезде көмек көрсету /жүрек демікпесі/
- •20.3.Талып қалғанда көмек көрсету.
- •20.4.Талықсу болған жағдайда көмек көрстеу
- •20.5.Жалпы шокқа қарсы қолданылатын шаралар
- •20.6.Гипертоникалық кризде көмек көрсету
- •21.Асқорыту органдарының ауруларындағы мейіркештік кірісулер
- •21.1.Негізгі белгілері.
- •Нәжестің кідіріп қалуы /запор/
- •21.2.Асқазаннан қан кету.
- •21.3.Дәреті кідіріп қалғанда көмек көрсету
- •21.4.Диарея болған жағдайда көмек көрсету.
- •22.Бауыр ауруларындағы мейіркештік кірісулер
- •Бауырдың қызметі бірнеше түрге бөлінеді:
- •22.1.Негізгі мәселелері:
- •22.2.Бауыр ұстамасында көмек көрсету
- •23.Сыртқа шығару жолдарының ауруларындағы мейіркештік кірісулер
- •23.1.Негізгі проблемалары.
- •23.2.Зәрі тұрып қалганда жедел түрде көмек көрсету
- •23.3.Бүйрек ауруларындағы ісіктерде көмек көрсету
- •23.4.Катетеры бар пациенттердің жыныс органдарын күту
- •23.5.Жедел түрде зәрдің тұрып қалғанда көмек көрсету
- •24.Жүрек - ¤кпе реанимациясы
- •24.1.Дем жолдарының өткізгіштігін қалпына келтіру
- •Өкпенің жасанды ауаны жаңартуы (өжаж)
- •24.2.Жүрекке жабық тікелей емес массаж жасау
- •24.3.Биологиялық өлімнің белгілері
- •24.4.Мәйітпен ж±мыс атќару ережесі
- •Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары
- •25.Мейіркештік үрдістегі стандарттар
- •26.Тесттік тапсырмалар
- •27.Ситуациялық есептер
- •28. Кейбір терминдердің қысқаша сөздігі.
- •29.Глоссарий
23.2.Зәрі тұрып қалганда жедел түрде көмек көрсету
Мақсаты:Қуықтан зәрді шығару
Зәрді рефлекс арқылы судың бұрандысын ашу жіберіңіз;
Жылы су немесе жылытқышты беріңіз;
Дәрігерді шақыртыңыз;
Зәрді жинайтын ыдыстарды, катетерларды, антисептикалық ертінділерді дайындаңыз;
Пациенттің жыныс органдарын жуыңыз;
Дәрігердің нұсқауы бойынша жұмсақ резенке катетер салыңыз;
Пациенттің жағдайын қадағалап отырыңыз;
Қолды жуып құрғатыңыз;
23.3.Бүйрек ауруларындағы ісіктерде көмек көрсету
Мақсаты: Ісіктерді қайтару, салмағын төмендету
Пациентке және оның туыстарына №7 - емдәм туралы түсіндіріңіз;
Тағамдарын тексеріп отырыңыз;
Теріні, шырышты қабаттарын күтіңіз;
Су балансын қадағалап отырыңыз;
Дәретін қадағалап отырыңыз;
Жылы судно мен қамтамас етіңіз;
Төсекті жылыту үшін, жылытқыш беріңіз;
Салмағын 3 күнде 1 рет тексеріп отырыңыз;
Дәрігер тағайындаған дәрілерді уақытымен ішкізіп, қадағалап отырыңыз;
23.4.Катетеры бар пациенттердің жыныс органдарын күту
Мақсаты: Пациент жеке басының тазалығын сақтау, жұқпалардың алдын алуы.
Процедураға дайындау:
Пациентке осы жүргізілетін процедураның түсіндіріңіз;
Катетерді қалай қолданатындығын, тазалауды үйретіңіз. Жоспарға кіретін келесі мәліметтер:
Катетер -дренаждың қапшықтарының құрылысы;
Жеке басының тазалығы туралы асептика сақтау сұрақтары;
Зәрді шығару, зәржинағышты тазалау;
Су ішу режимы, ем-дәм туралы кеңестер;
Процедураны орындау
Мейіркештік технология бойынша жыныс органдарын жуыңыз;
Катетерді дайындаңыз /оның аймақтарын қарау, тексеру/;
Егер зәр катетердің аймағынан шығып тұрса, тексеріп, дәрігерге хабарлап, катетерді айырбастаңыз;
Жыныс органдарының аймағын тексеріңіз /қызару, ісіктің пайда болуы, терінің зақымдалуы, іріңдеу/;
Катетер-дренаждың қапшықтың дұрыс жұмыс істеуін тексеріңіз;
Әр-түрлі бұзылыстар болса түзетіңіз;
Ескерту: Егер зәрінде қан болса, қуығы ауыра бастаса , дәрігерге міндетті түрде хабарлаңыз.
Катетердің жалғауы санға бекітіп тұрылуына сенім алыңыз;
Процедураның аяқталуы.
Дренаждың қапшықтың керуетке жалғауын тексеріңіз;
Процедураны аяқтаңыз;
23.5.Жедел түрде зәрдің тұрып қалғанда көмек көрсету
Мақсаты:Қуықтан зәрді шығару
Зәрді рефлекс арқылы жіберу /судың бұрандысын ашу/;
Жылы су беру, жылытқышты қолдану;
Дәрігерді шақырту;
Зәрді жинайтын ыдыстарды, катетерларды, антисептикалық ертінділерді дайындау;
Пациенттің жынысоргандарын жуу;
Дәрігердің нұсқауы бойынша жұмсақ резенке катетер қолдану;
