13.3Тіл астына дәрілерді қолдану /сублингвально/

Ауыз - қуысында қан тамырларының көп болғандығнан дәрілер тез түрде сіңеді. Мысалы: валидол, нитроглицерин, клофеллин жиі қолданады. Дәріні тіл астына сінгенше ұстайды, жұтуға болмайды, өйткені дәрінің әсер төмендейді. Тіл астына дәрілерді жиі қолдануға болмайды, себебі ауыздың шырышты қабаты тітіркенеді.

13.4.Дәрілерді тік ішекке енгізу /рег гесtum/

Тік ішекке сұйық дәрілерді және суппозиторияларды енгізеді. Дәріні жіберер алдында тазарту клизмасын жасайды. Лимфа және көк тамыр қосындысының көптігінен дәрілер жақсы сіңеді де, жалпы қан жүйесіне барады. Бұл әдістің күрделілігі асқазанды тітіркендірмейді. Содан кейін егер құсу, лоқсу, өңештен өтпеген жағдайда, тік ішек арқылы енгізуге болады.

Кемшіліктері: /психологиялық ыңғайсыздық/ Көбінесе тік ішек арқылы гемморой, тік ішектің қабынуларын емдеу үшін балауыздарды қолданады. Кейбір дәрілердің қолдану ережелері бар.

13.5. Тік ішекке суппозиторияларды қолдану бір ізділігі:

• Суппозиторияларды тоңазытқыштан алып атын оқыңыз;

• Пациентке дәрі туралы хабарлама беріп, келісім алыңыз;

• Пациентті қырынан жатқызып, аяғын тізесіне бүктіріңіз;

• Резеңке қолғапты қолыңызға киініз;

• Суппозиторияны алып пациенттің жамбасын ашып тік ішекке енгізініз;

• Пациентті ыңғайлап жатқызыңыз;

• Резеңке қолғапты шешіңіз;

• Бірнеше сағаттан кейін пациенттің жағдайын сұраңыз;

Дәрілерді тік ішекке дәрілік клизма арқылы жіберуге де болады.

13.6.Дәрілерді инголяция тәсілімен енгізу.

Дәрілерді дем арқылы енгізуін инголяция деп атайды. Инголяция арқылы тыныс алу жолдарына енгізіледі аэрозоль түрінде (В - адренолитиктерді) газ түрінде /анестетиктар/ ұнтақ түрінде (хромоглико натрий). Осы жол арқылы дәрілер тез сіңеді де жергілікті әсер етеді.

Газдалған дәрілер (фторотан, эфир) тез түрде әсері тоқтайды. Аэрозольдар көбінесе бронх шырышты қабаттарының ауруларында қолданылады (мысалы: сальбутамол, интал, беротек т.б) Көбінесе осы дәрілер инголятор арқылы қолдалынады. Ауыз арқылы қалталы инголятор, дискхалер, турбохалер немесе циклохалер арқылы енгізіледі. Инголяцияның көлемін және уақытын дәрігер анықтайды. Дәрігердің тексеруінсіз, бірақ дәрігердің нұсқауымен 5 минут аралығында екі инголяциялы дозаны беруге болады. Дәріні ауаға шашыратпау керек, ол өте қауіпті! Инголяция арқылы дәрінің қолдануын мейіркеш пациентке үйрету керек. Пациентке үйрету инголяция техникасы үш кезеннен құралады:

• Дәрі туралы хабарлау;

• Инголяция техникасын үйрету;

• Пациентті бақылау, қажетті жағдайда корректеу;

Дәріні инголятор арқылы жіберудің бір ізділігі.

• Дәрінің атын оқыңыз;

• Пациентке хабарлап келісім алыңыз;

• Қолды жуып резеңке қолғап киіңіз;

• Инголяциялық баллончикті алып, қалай қолданатының пациентке көрсетіңіз;

• Пациентті отырғызып немесе шамасы келсе тұрғызыныз;

• Инголятордың мунштугын алыңыз;

• Инголятор жоғарыдан төменге аударып шайқаңыз;

• Пациенттің үлкен саусағы баллончиктің астында екінші саусағы жоғарғы жақта болады;

• Пациентке терең түрде демді шығаруын сұраңыз;

• Инголятордың мунштугын пациент ернімен алып, басын кішкене шалқайтады;

• Пациентке терең түрде демін алуын сұраңыз, сонымен бірге баллончиктің түбін басу керек;

• Демің пациент шамасы келгенше ұстап, инголяторды аузына алғызыныз;

• Пациент демін шығарсын;

• Осы процедураны сіздің көзінізше пациент тағыда қайталасын;

• Инголятордың қақпағын жауып алып тастаңыз;

• Пациент аузын сумен шайсын;

• Қолыңызды жуып құрғатыңыз;

Сұйық дәрілерді дем жолдарына қолдану үшін, әсіресе демікпеде “дымқыл – небулайзерларді” қолданады. Дәрілермен демді алғанда көп дәрілер ауызда, кеңірдекте қалып қояды. Сол себептен спейсер немесе спинхалер қолданады.

Спейсер ішіндегі дәрі тұман болып бронхтарға барып тармақтарын кеңейтеді.