11.5.Мұздатқышты қоюдаѓы мейіркештік стандарт

Құрғақ суықтың әсері терінің тамырларын жіңішкертеді және тереңдегі м‰шелер мен тіндерге әсер етеді, нервтік рецепторлардың сезімталдығын төмендетуі.

Көрсеткіштері:

• Іштің жедел қабыну процестерінде

• Қан кеткенде

• Жарақаттанғанда

• Дене қызуы көтерілгенде

• Жәндіктердің тістеуінде

• Маститте

• Ми жарақатында

Қарама – қарсы көрсеткіштер:

• созылмалы қабыну процестер

• тері аурулары

Жабдықтар: мұздатқыш, ±сақ мұзды кесіндер су (14-16⁰С), жеке орамал, 1% хлорамин ерітіндісі бар ыдыс, дәке.

Процедураны үнемі тексеріп отыру керек.

1. Пациентпен сенімділік қарым – қатынас жасау.

2. Процедура жүрісін, мақсатын түсіндіру, келісімін алу.

3. Керекті жабдықтарды дайындау.

4. Мұздатқышты ұсақ мұздармен толтыру, суық су құю.

5. Көлденеңінен қойып, бұрандасын жабу.

6. Орамалмен орау.

7. Керекті жеріне салу басына 5 мин (5 мин аралығымен), ішіне 15-20 мин (аралығы 30 мин).

8. Уақытын белгілеу.

Ескерту: жалпы уақытты үзілістермен қоса екі сағаттан аспау керек.

9. Мұздатқышты алып, суын тµгіп мұздарды алып тастау керек.

10. Пациентті ыңғайымен жатқызу.

11. Мұздатқышты дәкемен 1% хлорамин ертіндісімен екі рет (аралығы 15 минуттн өңдеу).

12. Қолды жуып, құрғату.

Ескерту: егер терісінің тұтастығы бұзылса мейіркеш резенке қолғаппен жұмыс істеп оны 3% хлорамин ертіндісіне зарарсыздандыру.

11.6.Қыша қоюдаѓы мейіркештік стандарт

Қышаның емдеу әсері эфирдің қыша майы арқылы білінеді, ол 40-45⁰С температурасында теріні тітіркендіріп, тамырларын кеңейтеді, сол себептен ауырғанын басады.

Қыша тығыз қағаздан жасалған (8х12,5) оған қыша өсімдіктің ұнтағын жабыстырған, әрбір қышада сақтау мерзімі кµрсетілген.

Көрсеткіштері:

• өткір қабыну процесстері,

• пневмониялар,

• бронхиттер,

• плевриттер,

• нерв жүйесінің аурулары,

• невралгиялар,

• остеохондроз,

• гипертониялық криз,

• жүрек тұсына шаншу қадалғанда.

Қолданбайтын жағдайлар:

• ќан кету,

• қатерлі ісіктерде,

• қыша манайына аллергия болу,

• терінің аурулары,

• гипертония.

• Дене қызуы көтерілгенде

Жабдықтар: қышалар, суы бар лоток (температурасы 40-45⁰С), өңделген жабдықтарға арналған лоток, орамал, марлі, дәкелер, су температурасын өлшейтін термометр .

Қыша қояр алдында қышаның сақтау мерзімін тексеру керек, егер қыша ұнтағы түсіп жатса қолдануға болмайды.

Процедура барысы:

1. Пациентпен сенімділік қарым – қатынас жасау.

2. Процедура мақсатын және жүрісін түсіндіру келісімін алу.

3. Керекті жабдықтарды дайындау.

4. Қолды құрғату.

5. Пациентті ыңғайлап жатқызу.

6. Теріні қарап тексеру.

7. Қышаны 5 сек суға малып, керекті жерге салу, орамалмен жабу.

8. Қышаның салатын судың температурасын өлшеу (40-45⁰С).

9. Пациентті ќымтап жабу.

10. Қышаны 10-15 мин ұстау.

11. Қышаны екінші лотокқа жинау.

12. Терісін жылы дымқыл дәкемен сүртіп, құрғату.

13. Киімді кигізіп, ыңғайлап жатқызу.

14. Пациентті 30-60 мин жатқызу керек.

15. Қолды жуып құрғату.

11.7.Сүлікті қою тәсілі

Сүлікті қоюға қажетті құралдар: Пробирка, пинцет, стерильді дәке, стерильді глюкоза, мақта, бинт, тұзды су.

Көрсеткіштері:

• Гипертоникалық криз

• Церебральдық криздер

• Глаукома

• Мидың қан айналымының бұзылуы

• Миокардтың өлі еттенуі

• Бауырдың іркілуі

• Геморрой

• Тромбофлебит

• Радикулит

Қарама – қарсы көрсеткіштері:

• Қан кетуге бейімділігі

• Қан кету

• Қан аздық

• Терінің аурулары

• Аллергиялық, септикалық аурулар

• Гипотензия

• Антикогулянттармен емдеу

Қоятын жерлері:

1. Гипертоникалық кризде

• құлақтың сыртқы шығыңқы сүйегінің үстіне қарай қояды;

1. Көз ауруларында

• көздің сызық деңгейінен самай аймағына қарай қояды;

1. Стенокардияда, миокарттың өлі еттенуінде

• жүректің 3 – 4 қабырға аралығына қояды ;

1. Бауыр іркілуінде

• 10 жақ қабырға астына қояды;

5. Тромбофлебитте

- тромбысы бар венадан 1 см артқа, шахмат тәртібімен қояды;

6. Геморройда

- тік ішектің аузына айналдыра қояды;

Сүлікті қою үшін теріні жылы қайнаған сумен сабындамай жуып, сүртеді, себебі сүлік сабынның иісін жақтырмайды. Сондықтан сүлік қоятын жерге қант езілген тәтті су жағады. Сүліктің аш болғаны дұрыс. Оны адамның аяғына, кеудесіне, арқасына т.б. жерлеріне қоюға болаы. Сүлікті денеге қою үшін оны банкіден пинцетпен алып, бас жағын пробирканың ауыз жағына қаратып пробиркаға салады, ал құйрық жағы төмен қарайды. Пробирканы қолға ұстап тұрып қойылатын жерге сүліктің тұмсығын тигізеді. Егер сүлік қойған жерді тістеп, сора бастаса, онда пробирканы жайлап алып тастайды. Сүлікті құлақтың сыртқы шығыңқы сүйегінің үстіне қоюға болады, ал құлақ жағына өте жақын қоюға болмайды, өйткені ол жерде вена тамыры бар. Миокард инфарктісіне ұшырған адамға сүлікті жүрегінің тұсына, яғни 3-5 ші қабырға аралығына қою керек. Ал сүлік шамамен 10 мл қан сорады.

Сүлік қанды шамамен 40-60 минуттей сорады да, тойған сүлік торсиып барып т‰сіп қалады. Егер ол өздігінен түспесе немесе оны уақытысынан бұрын алу керек болған жағдайда тұзды су ерітіндісіне мақта батырып алып, сүліктің тұмығы кіріп тұрған жерге қояды, сонда ол өзінен өзі түсіп қалады. Түскен сүліктерді формалин ертіндісіне немесе мүсәпір спиртіне салып µлтіру керек, салынған сүліктің бәрі түсіп болғаннан кейін қан сорған жерлерді бір тәулік бойы /24 сағат/ стерильді бинтпен астына қалың мақта салып, таңып қояды. Сүлік тістеп қан сорған жерден 6 сағаттан 24 сағатқа дейін қан ағады. Егер 24 сағаттан кейін де қан ағуы тиылмаса, онда ол жерге перманганат калий ерітіндісіне тампонды батырып, таңып тастайды немесе танудың қатты түрін қолданады /давящая повязка/ ал қан ақпаса, онда жарақатталған жердің айналасын сутегінің асқын тотығымен немесе йодпен сүртеді де құрғақ стерильді таңғышпен байлап тастайды. Әдетте сүліктің тістеген жері 2-3 күнде жазылады. Ал екінші рет сүлікті бірнеше күннен кейін барып қою керек.

Болуы мүмкін асқынулар:

1. Сүліктің тістеп, сорған жері кейіннен қышып, ірің пайда болу мүмкін, бұл тазалық сақтамаған жағдайда болады.

2. Сүлікті қойғанда қан сорғызатын жерді білмеудің кесірінен қан кетуі мүмкін.

3. Тері астына май клеткалары бос орналасқан жерлерден аздап қан кетуі мүмкін. Сүлікті аузы кең шыны банкаға салып сақтайды. Оны салып қоятын суды шүмектен алып 24 сағат тұндырады. Сонда судың хлоры кетеді. Сүлік тұрған суды күнде ауыстырып тұру керек, сүлік салынған банканы терезенің алдына қояды, судың температурасы 10-15⁰С болу керек, аузы дәкемен жабулы тұрады.