5.7.Мейіркештік үрдістің бірінші кезеңі

Егер мейіркештік үлгі құрылымына сәйкес орындалса мейіркештік тексеру жағдайдын бағалау үшін аќпараттар жинау маңызды. Пациенттер туралы мәліметтер толық жєне анық болуы керек. Пациенттің денсаулық жағдайының хабарлығын әр түрлі әдіспен жєне єр т‰рлі ќайнар кµздері арќылы жинауға болады: пациенттерден, жанұя мүшелерінен, кезекшілер м‰шелерінен, медициналыќ құжаттардан, физикалық тексерістен, диагностика тестілерінен. Ең бірінші пациенттен сұрау арќылы басталады, осы процессте мейіркеш пациенттіњ физикалық денсаулығы туралы, психологиялық, әлеуметтік, эмоцияналдық, рухтың, ойын мәлімдеп алады, пациенттің ерекшелігін, негізін, бет әлпетін, оның пікірін біледі. Субъективтік, объективтік керекті аќпаратар алғаннан кейін, мейіркеш оны талдайды:

1. К‰тім жоспарын ќ±рмастан б±рын пациент туралы толыќ маѓ±лмат алады.

2. Адамныњ ќалыпты жаѓдайын жаѓымды жаќтарын аныќтау.

3. К‰тім кµрсетудегі адамныњ ќаматамасыз етілмеген ќажеттіліктерін аныќтау.

4. Пациенттпен нәтижелі қатынас жасау жєне ынтамаќтастыќќа шақыру

5. Пациентпен күтім ерекшілігін жєне күту нәтижесін талқылау

6. Пациенттің қажеттілігін есепке алып, оған ыңғайлы жағдайды қамтамасыз ету

7. Ќұжаттарды толтыру

8. Жаңа проблеманың пайда болуына жол бермеу

Мәліметтер жинауға немесе субъективтік тексерістерге кіреді:

• пациенттің тµлық ќ±жаттыќ мәліметтері

• дәрігер диагнозы

• қазіргі уақыттағы шағымдары

• ауру тарихы: әлеументтік жағдайы, өмір баяны, аллерго- анамнез,

гинекологиялық жєне эпидемиялогиялық анамнезі.

• Ауруын сипаттау, оның қалай, қай жерге әсер ететінін сипаттау

Объективтік тексеру немесе ауруханаға келген пациенттің жағдайын бағалау

• Физиологиялық мәліметтер: бойы, салмағы, ісіктер (жайылдырмау).

• Бет жүзінің өзгерісі: ауырсынған, домаланған, қайғылы, өзгеріссіз, салмақты, немқұрайсыз.

• Сана сезімі: есі дұрыс, есін білмейді, анық сана сезімі, ступор, сопор, кома.

• Төсектегі жағдайы: белсенді, енжарлы, ыңғайлы.

• Терісінің және көрінетін шырышты қабаттарының жағдайы: түсі, дымқылдығы, әртүрлі бөртпелер, қатаюлар, ісіктер, қансыраулар, терінің қызаруы, бозаруы, сарғаюы, құрғақтығы, терінің түсуі

• сүйек-бұлшық ет жүйесі: омыртқаның, буындардың қисаюы, бұлшықет жұмысының бұзылуы

• Дене ќызуы: норма бойынша, субфебрильді, фебрильді.

• Дем алу жүйесі: демнің көлемі, оның қасиеттері (ырғақтық, тереңдік) түріне қарай бөлінеді (сыртқы, терең дем), іштік, аралас дем, тахипное (жиі, ырғақты, сыртқы) норма бойынша минутына 16-18 рет (сыртқы, ырғақты дем).

• Ќан қысымы: екі қолынан, гипотония, нормотония, гипертония

• Тамыр соғысы: минутына соғу көлемі, ырғақтығы, толуы, толықсуы, норма бойынша минутына 60-80 рет

• Табиғи қызмет атқарулары: зәр шығуы (жиілігі, көлемі, зәрді ұстамау, катетер арќылы, өз бетінше, зәр жинағыш) ішектің жұмысы (өз бетінше, ретті, дәретін ұстамау, колостома арќылы),.

• Сезім мүшелері (есту, көру, сезім түсінігі, иіс сезімі, сөйлеу)

• Ес: сақталынған, бұзылған

• Ќорларды қолдану: линзалар, көзілдірік, есту аппараты, алып-салымалы тіс протездері

• ¦йқы: күндіз ұйықтау қажеттілігі

• Ќозғалуға қабілеттілігі: өз бетінше, біреу арқылы және т.б.

• Тамаќтану, таѓам ќабылдау қабілеті, тәбеті, шайнауының бұзылуы, жүрегініњ айнуы, құсу, қорлар.

Пациенттің психоәлеуметтік жағдайын бағалау

Мейіркеш істей білу керек:

• сөйлеу үлгісін суреттеу, мінезін бақылау, эмоциялдыќ жағдайын, психомоторлық өзгерістерін, сезімін байқау

• пациенттен әлеуметтік-экономикалық мәліметтерін жинау

• қауіп-қатер факторларын

• пациенттің қажеттілігін бағалау, қамтамасыз етлмеген қажеттігін анықтау.

Пациенттің жағдайын баќылау

Мейіркештің іс-әрекеті: пациенттің жағдайындағы барлық өзгерістерді баќылау, уақытымен дәрігерге хабарлау, көмек көрсеу.

Пациентті бақылау кезде келесілерге мейіркеш назар аударуы керек:

• сана сезіміне

• төсектегі жағдайына

• бет ж‰зініњ өзгерістеріне

• терінің, көрінетін шырышты қабаттарының түсіне

• қан айналу, демалу м‰шелерініњ ќызыметіне

• зәр шыѓару жолдарыныњ ќызыметтеріне, ‰лкен дәретіне.