Бухгалтерлік шоттарды жіктеу кестесі

Балансқа қатысы бойынша жіктеу	Бөлімдер дің нөмірлері	Кіші бөлімдердің нөмірлері	Бөлімдердің аталуы	Ескерту
Активті	1	10,11,12,13,14,15,16	Қысқа мерзімді активтер
Активті	2	2 0,21,22,23,24,25,26,27,28,29 П	Ұзақ мерзімді активтер	2320, 2420, 2620, 2720, 2740 шоттар
Пассивті	3	30, 31, 32, 33, 34, 35	Қысқа мерзімді міндеттемелер
Пассивті	4	40 ,41, 42, 43, 44	Ұзақ мерзімді міндеттемелер
Пассивті	5	50, 51, 52, 53, 54	Капитал және резервтер
Пассивті	6	6 0, 61, 62, 63, 64 кП	Кірістер	6020, 6030 шоттар
Активті	7	70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77	Шығыстар
Активті	8	80	Өндірістік есепке алу шоттары (калькуляциялық)	Үлестіруші-жинақтаушы шоттар

Ескерту: П – пассивті, кП – контрпассивті.

Біздің пікірімізше бұл кестелер студенттер үшін мына жағдайды нақтылауға мүмкіндік береді:

а) шоттың активтілігі немесе пассивтілігін дұрыс анықтауға;

б) бөлімнің берілген нөмірінің аталуына негізделіп, бөлімшелердің аталуларын қатесіз анықтау мен жадында сақтауға (атап айтқанда сабақты құр жаттап алу емес, оны жадында тұту);

в) контрактивті мен контрпассивті шоттардың ерекшелігін анық бақылап отыруға;

г) калькуляциялық шоттар бойынша есепті ұйымдастырудағы студенттердің жұмысын айқындауға.

Одан басқа студенттердің назарына синтетикалық бухгалтерлік шоттар (№2 кесте бойынша) мен шаруашылық операциялардың типтік өзгерістерінің жеңілдетілген сызбалары (№3 кесте бойынша) ұсынылады.

№ 2 кесте

Синтетикалық бухгалтерлік шоттардың сызбасы

№ 3 кесте

Шаруашылық операциялардың типтік өзгерістерінің сызбасы

Дт Кт

Шаруашылық құралдар		Шаруашылық құралдарының көздері
Көбеюі	Кемуі	Кемуі	Көбеюі
Активті шоттар		Пассивті шоттар
А I тип А	А III тип П IV тип	П II тип А	П П