Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Бестаев Г.Г. - Произведения. Том 1 - 2003.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
1.51 Mб
Скачать

Кæдæй мах нал федтам кæрæдзи

Кæдæй мах нал федтам кæрæдзи, —

Нæ царды алвæндаг фæсаджил:

Дæуау мын фадæттæ нæ фæци, —

Æвыд кæм баззад хæсты алчи!

Мæ фыд ‘мæ ме ‘фсымæр æрхастой

Сæ сæртæ карз тохы нæ бæстыл,

Хæдзардзаг бинонтæ ныууагътой, —

Уæхскуæзæй кусын хъуыд сæ бæсты...

Ды та... Дæ фæндаг дын цы ‘лгъитон,

Кæнæ цы дæм дзурон тызмæгæй:

Дæ фыд кæй разынди фæлитой,

Йæхи кæй бахызта ызнагæй,

Фæцис дæ уый адыл лæгъзвæндаг.

Дæ бæллиц — институт... Фæцыдтæ.

Фæлæ дзы рафтыдтай дæ дæндаг; —

Куыд фæнды уæд, зæгъгæ, хъæцыдтæ.

Уæддæр фæхæццæ стут нысанмæ

Куыддæрты д’ арæхстджын фыдимæ

Æмæ дæ райгуырæн Чысанмæ

Æрцыдтæ — «ахуыр лæг» — цытимæ...

Кæдæй ныр нал федтам кæрæдзи, —

Фæндыд мæ абадын дæ цуры,

Зæгъын, йæ зæрды нæ кæмæн ц’ и,

Нæ иу уый иннæмæн фæдзурид...

Ды та? — нæ дæн, цыма, дæ зонгæ, —

Фæраст дæ ‘нæдзургæ мæ рæзты.

Дæ зæрдыл не ‘рлæууыд, æвзонгæй

Мах ам куыд æрвыстам нæ рæстæг:

Уæлыгæс фæсрагъмæ цыдыстæм,

Мæнау нæ къæдзæхтыл фæхаттæ...

Бæргæ уæд тынг æнгом уыдыстæм,

Нæ хæрд дæр иу уыдис, нæ бадт дæр,

Фæлæ куыд цардыстæм кæддæрты,

Уый рæстæг бамбæрзта йæ рыгæй —

(Æниу гуымир уыдтæ уæддæр ды:

Бæрæг у гайлаг род уæныгæй...)

Цæй, цы? — зæгъынц, цыма дæ сæрмæ

Иронау дзурын дæр нæ хæссыс,

Цыма нымайыс уый æфсæрмæй

Æрмæстдæр хаттæй-хатт дæ хæсыл: —

Дæ мад дын ц’ амыдта æвзонгæй,

Ды ууыл ‘нæввæрсон кæм ысдæ,

Уым, цæй, дæуæй æз дæр — дæ зонгæ —

Цы домон цинтæ ‘мæ хъæбыстæ!

Мæнæй-иу макуы зæгъ — фæхæрам;

Нæ тыхсын, фырмæстæй нæ кæрзын:

Æлгъыст уæд де ‘мдзæхдон, дæ хæлар!

Мæ куыдз дын бахæрæд дæ кæрдзын!..

1958 аз

Яннакопулу Фотуламæ

Грецийы националон сæрибаргæнæг тохты хайадисæг æвзонг поэт Я. Фотула ныртæккæ эмиграцийы ис Советон Цæдисы. Ахуыр ксгны Тбилисы университеты. 1957 азы фæззæджы уыд Ирыстоны.

Грецийыл куы рыфтауæм ныхæстæ,

Уæд æнкъард цæмæн вæййыс, Фотула?

Чи зоны, рæхджы, мæ хо, дæ бæстæн

Йе ‘фхæрæг йæ сау туджы фæтула!..

Акæсыс нæ Иры стыр бæрзæндтыл,

Цикъæйау ныффæлурс дæ мæ цуры;

Райгуырæн та ‘рбалæууы дæ зæрдыл

Æмæ мын æрхæндæггъуызæй дзурыс:

Йе уæнгтæ, дам, баст ысты рæхыстæй,

Амонд, дам, дзы ракодта хылкъахæн,

Стæй, дам, ыл æхсины лæджы ‘ххуысæй

Мистер Джон ныллæууыди цъыфкъахæй.

Хи удау адджын кæмæн у Греци,

Уыдон, дам, цæрынц ныр уым æмбæхстæй

Æмæ, дам, рæстæгмæ эмиграци

Бахъуыди рæстдзинады мæ бæстæй...

«Кæд фæтагъд йæ зæрдæйыл йæ цæссыг,

Йе ‘фхæрд риуы тохы арт æрнымæг», —

Грецийыл дæ сонт зæрдæ ныккæрзы —

О, зын у, зын у, мæ хо, — уырны мæ...

Фæлæ ма бафт сау æнкъард хъуыдытыл,

Ма мæт кæн, дæ риуæй сагъæс асур.

Кæд æцæг Элладæйы къуылдымтыл

Тугхæццæ цæссыджы мал нæма ссур,

Мигътæ йын йæ хуры рухс кæд байстой,

Кæд ызгæ хъадаманты тыхсы ныр,

Прометейы ногæй кæд ныббастой,

Сынт та йын йæ игæр кæд æхсыны;

Кæд дæ бæстыл ралæууыд хъызт зымæг,

Никъосыл дзы уалдзæг саутæ дары,

Тохы артæн нæй уæддæр æрнымæг,

Зон, рæстдзинад йе стыр фæндаг ары!

Дуне ‘мткæй лæджы бартыл ысдзырдта,

Рухс фидæн — йæ фарсхæцæг дæ бæстæн.

Тагъд Элладæ тугхъæлæс лæгсырдтæм

Райсдзæнис фæстаг тохы йæ гæрзтæ.

Байроны зæрдæйы туджы ‘ртæхтæ

Растдзысты сæрибары салдæттæй,

Тохвæдисы рацæудзысты хæхтæ,

Прометей ысрæдувдзæн йæ бæттæн...

Грецийыл куы рыфтауæм ныхæстæ,

Ма-иу у уæд, ма, æнкъард, Фотула!

Хъуамæ ныр рæхджы, мæ хо, дæ бæстæн

Йе ‘фхæрæг йæ сау туджы фæтула!...

Фæззæг

Галы фæдты къæвдайы дон сæлы,

Мигъты ‘хсæн йæ цæст ныкъулы хур.

Бæлæстæй зæрин сыфтæртæ згъæлы,

Фæззæг у, рæгъæд кæрдойау, бур.

Уазалæй, æргъæвст цæргæстау, хæхтæ

Мигъты ‘хсæн æрхæндæгæй хуыссынц.

Зилахаргæнæг хъуынтъыз æврæгътæ

Сур уазал сæ базыртыл хæссынц.

Къæбицты сырхварс фæткъуытæ худынц;

Хордæттæ уæззау улæфт кæнынц;

Дзаг лалымтæ расыг лæгтау цудынц;

Быркуытæ сæ хæдбылтæй кæлынц.

Атардта Хъызлары хъарм быдыртæм

Сахъ фыййау йæ хæрзхаст фосы дзуг.

Хъæдрæбынтæй нал хъуысы сыбыртт дæр:

Алчи фаг æрцæттæ кодта суг.

Нал тæрсæм хъызт зымæгæн йæ койæ;

Хъуысы дард ирон фæндыры цагъд.

Уазал къухæй урс зымæг, кæрдойау,

Бур фæззæджы ратондзæнис тагъд...

1956 аз