- •Жұқпалық қауіпсіздік Қолды әлеуметтік деңгейде тазарту
- •Қолды гигиеналық деңгейде тазарту
- •Қолды тері антисептигімен тазарту
- •Залалсыздандырылған қолғапты кию
- •Қолғапты шешу
- •Зарарсыздандыру заттардан жұмысшы ерітінділерді даярлау кестесі
- •Сұйық зарасыздандыру заттардан жұмысшы ертінділерді даярлау және есептеу кестесі
- •Су тегі асқын тотығының жұмысшы ертіндісін 0,5 % жуушы затымен 1л даярлау есебі
- •Медициналық тағайындаоған бұйымдарды тазарту кезеңдері
- •I кезең. Медицинада тағайындалған бұйымдарды зарарсыздандыру
- •Iі кезең. Медицинада тағайындалған бұйымдарды залалсыздандыру алдындағы тазартудан өткізу
- •Жуушы ерітіндінің құрамы
- •Азопирам байқауының нәтижесі
- •III кезең. Медицинада тағайындалған бұйымдарды залалсыздандыру
- •Таңғыш материалдарды залалсыздандыру қорабына /Бикске салу/
- •II. Қабылдау бөлімшесі. Ауруханаға науқасты қабылдау науқастың дене салмағын өлшеу
- •Науқастың бойын өлшеу
- •Педикулёз анықталған кездегі санитарлық тазарту
- •Гигиеналық душты жүргізу
- •Гигиеналық ваннаны жүргізу
- •Науқасты тасымалдау
- •Халі ауыр жағдайдағы науқасты каталкамен (қол арбамен) тасымалдау
- •Науқасты симс қалпына жатқызу (ішіне және қырына жату қалпы аралығындағы жағдай)
- •Науқасты ішімен жатқызу
- •Науқасты арқасымен жатқызу
- •Науқасты қырымен жатқызу
- •IV. Науқастың жеке бас тазалығы Функциональды кереуетті қолдану
- •Науқастың төсек – орнын дайындау
- •Халі ауыр науқастың төсек – орнының тыстарын ауыстыру (ұзынынан жасалатын әдіс)
- •Халі ауыр науқастың төсек- орын тыстарын ауыстыру (көлденең әдіс) (екі медбикемен орындалады)
- •Ішкі киімді ауыстыру
- •Халі ауыр науқастың шашын күту
- •Халі ауыр науқастың аяғын төсегінде жуу
- •Қолдағы тырнақты қиып алу
- •Аяқтағы тырнақты қиып алу
- •Науқасты қырындыру
- •Қолтық ойығындағы шашты қыру
- •Қасағадағы шашты қыру
- •Халі ауыр әйелдердің жыныс мүшесін жуу
- •Ер адамның жыныс мүшесін жуу
- •Дәрет ыдысын /суднаны/ беру
- •Зәр қабылдағышты беру
- •Дәрет ыдысын және зәр қабылдағышты зарарсыздандыру ерітіндісіне толық батыру әдісі
- •Мұрын қуысын күту
- •Халі ауыр науқастың ауыз қуысын күту
- •Алмалы- салмалы тіс протездерін күту
- •Су балансын анықтау және есептеу
- •Бөлінген сұйықтық
- •Енгізілген сұйықтық
- •VI. Науқасты тамақтандыру Халі ауыр науқасты тамақтандыру
- •Халі ауыр науқасты мұрын-асқазан зонды арқылы тамақтандыру
- •Науқасты гастростома арқылы тамақтандыру
- •Гастростоманы күту
- •VII. Қарапайым физиотерапиялық әдістер Сүлікпен емдеу. Оттегімен емдеу. Жылытқышты қолдану.
- •Мұзды мұйықты қолдану
- •Қыша қағаздарын қою
- •Аяққа қыша ваннасын жасау
- •Ыстық ылғалды компресті қою
- •Салқын компресті қою
- •Ылғалды қыздыру және дәрілік компрестерді қою
- •Парафин және озеокеритпен емдеу
- •Парафинді, озокеритті салу әдістері
- •IV. Кюветті-апликациялық әдіс (тәрелкелік).
- •Ылғалдатылған оттегін мұрын катетері арқылы беру
- •Оттегі жастықшасынан ылғалдатылған оттегін беру
- •Постдуральды (позициялық) дренаж (бронхты қақырықтан тазарту)
- •I. Квинке бойынша дренажды қалыпты жасаңыз.
- •II. Науқасты арқасымен жатқызу
- •III. Науқасты оң жақ қырымен жатқызыңыз - «кереует астынан аяқ киімді іздеу» позасы.
- •IV. Науқасқа тізе шынтақ қалпын алуын ұсыныңыз - «намаз оқитын мұсылман» дене келбеті.
- •Позициялық дренаж (бронхты қақырықтан тазарту)
- •VIII. Дәрі-дәрмектерді қолдану жолдары мен әдістері,ішке қабылдайтын дәрі-дәрмектерді үлестіру Таблетканы,капсуланы,дражені,пилюляны қолдану
- •Түндырманы,қайнатпаны,микстураны (қоспалы сұйық дәріні) қолдану
- •Тұнбаны, экстрактыларды (шырсөлді)қолдану
- •Науқасқа ұнтақты қолдану
- •Дәрі-дәрмектерді сыртқы жолмен енгізу Мұрынға дәрілік тамшыны тамызу
- •Көзге тамшы тамызу
- •Төменгі қабаққа көз майын жағу (тюбиктен, шыны таяқшамен)
- •Құлаққа дәрілік ерітіндіні тамшылатып тамызу
- •Жеке ингаляторды қолдану Дәрілік затты тыныс жолдарына дем алғанда ауыз арқылы енгізуге науқасты үйрету
- •Сеппені қолдану
- •Дәрілік жабысқақ пластырьды салу
- •Балауызды тік ішек арқылы енгізу
- •Майлы таңғышты орындау
- •Теріге майды жағу
- •Теріге майды сылап жағу
- •Дәрілік ерітіндіні теріге сылап жағу
- •Дәрі-дәрмектерді парентеральды жолмен енгізу. Бір рет қолданатын шприцті құрастыру
- •Ампуладан дәрілік ерітіндіні сорып алу
- •Флаконнан дәрілік ерітіндіні сорып алу
- •Антибиотиктерді есептеу және еріту ережелері
- •Тері ішіне инъекцияны орындау
- •Тері астына инъекцияны орындау
- •Инсулинді енгізу
- •Бұлшық етке инъекцияны орындау
- •Көк тамырға инъекцияны орындау
- •Сұйықтықты көк тамырға тамшылатып енгізу үшін бір рет қолданатын жүйені құрастыру
- •Сұйықтықтарды көк тамырға тамшылатып енгізуді орындау
- •IX. Пункциялар Науқасты және медициналық құрал-саймандарды плевра қуысын тесуге (торакоцентезге, плевроцентезге) дайындау
- •Науқасты және медициналық құрал-саймандарды ішті тесуге (лапароцентезге) дайындау
- •Науқасты және медициналық құрал-саймандарды жұлынды тесуге (люмбальды) дайындау
- •Науқасты және медициналық құрал-саймандарды төс сүйегін тесуге (пункциясына) дайындау
- •Науқасты және медициналық құрал-саймандарды буынды тесуге дайындау
- •Тазалау клизмасын қою
- •Сифон клизмасын қою
- •Резенке алмұрт тәрізді баллонша көмегімен босату (майлы, гипертонгиялық, дәрілік) клизмаларын қою Дәрілік клизманы қою
- •Майлы клизманы қою
- •Дәрілік клизманы қою
- •Гипертониялық клизма қою
- •Жел шығаратын түтікті қою
- •Тазалау клизмасын қою
- •Сифон клизмасын қою
- •Резенке алмұрт тәрізді баллонша көмегімен босату (майлы, тұзды, дәрілік) клизмаларын қою
- •Жел шығаратын түтікті қою
- •Майлы клизманы қою
- •Дәрілік клизманы қою
- •Гипертониялық клизма қою
- •Хі. ҚУықты катетерлеу Әйелдердің қуығын катетерлеу
- •Ер адамның қуығын катетерлеу
- •Хіi. Лабораториялық және аспаптық зерттеу әдістеріне науқасты дайындау Лабораториялық анализге саусақтан қан алу
- •Выкуумды жүйе көмегімен көк тамырдан қанды алу.
- •Биохимиялық зерттеуге көк тамырдан қан алу
- •Қақырықты зерттеу
- •Қақырықты зерттеуге жинау ережесі
- •Жалпы клиникалық анализге қақырықты жинау
- •Атиптік жасушаларға қақырықты жинау
- •Аурухана жағдайында туберкулезге микроскопиялық зерттеу үшін қақырықты жинау
- •Бактериологиялық зерттеуге қақырықты жинау
- •Жеке түкіргішті қолдану ережесі
- •Жұтқыншақтан жағынды алу
- •Мұрын қуысынан жағынды алу
- •Жалпы клиникалық анализге зәрді жинау
- •Нечипоренко әдісімен зәрді жинау
- •Зимницкий байқауына зәрді жинау
- •Диастазаға зәрді жинау
- •Іс әрекет алгоритмі:
- •Қантты анықтауға зәрді жинау
- •Зәрдегі глюкозаны ұзынша сопақ тестімен анықтау
- •Розин байқауын жүргізу. (зәрдегі билирубинді анықтау – сапалы байқау)
- •Билирубинді ұзынша сопақ тестімен анықтау
- •Зәрді бактериологиялық зерттеуге алу. (әйелдер үшін)
- •Медбикенің іс-әрекет алгоритмі:
- •Науқастың іс-әрекет алгоритмі:
- •Копрологиялық зерттеуге нәжісті алу
- •Іш құртының жұмыртқасын анықтауға нәжісті алу
- •Жасырынды қанды анықтауға нәжісті алу
- •Бактериологиялық зерттеуге «ашық нәжістен» нәжісті қоректі ортасы бар Петри табақшасына алу
- •Бактериологиялық зерттеуге «ашық нәжістен» нәжісті пробиркаға алу
- •Бактериологиялық зерттеуге тікелей тік ішектен нәжісті алу
- •Хii. Науқастарды эндоскопиялық және рентгенологиялық зерттеулерге дайындау Науқасты бронхоскопияға дайындау
- •Науқасты фиброгастродуоденоскопияға дайындау
- •Науқасты колоноскопияға дайындау
- •Науқасты ректоромоноскопияға дайындау
- •Науқасты цистоскопияға дайындау
- •Науқасты ультрадыбыстық зерттеулерге дайындау іш перде қуыс мүшелері (бауыр, өт, ұйқы безі, талақ) және бүйрек
- •Науқаты бронхографияға дайындау
- •Медбикенің іс-әрекет алгоритмі:
- •Рентген кабинеті медбикесінің іс-әрекет алгоритмі:
- •Науқасты асқазан және он екі елі ішекті ренгенологиялық зерттеуге дайындау
- •Посттық медбикенің іс-әрекет алгоритмі:
- •Рентген кабинеті медбикесінің іс-әрекет алгоритмі:
- •Науқасты ирригоскопияға дайындау.
- •Посттық медбикенің іс-әрекет алгоритмі:
- •Рентгенологиялық кабинеті медбикесінің іс-әрекет алгоритмі:
- •Науқасты көк тамырлық (экскреторлық) пиелографияға дайындау
- •Посттық медбикенің іс-әрекет алгоритмі:
- •Рентген кабинеті медбикесінің іс-әрекет алгоритмі:
- •Асқазанды жуу
- •Асқазанды зондсыз әдіспен жуу
- •Науқасты дайындау және фракциялық әдіспен асқазан сөлін алу
- •Науқасты дайындау және ұлтабарды зондтау
- •Құсқан науқасқа алғашқы көмек көрсету
- •Әлсіріген немесе ессіз күйде құсқан науқасқа көмек көрсету
- •Өкпе- жүрек реанимациясы
- •А ережесі. Науқасқа тыныс алу жолдарының өткізгіштігін қамтамасыз ету
- •Іі. Сафардың үш құрамды әдісі
- •В ережесі. Өкпенің жасанды вентиляциясы
- •Өкпенің жасанды вентиляциясын «ауыздан - ауызға» жасау әдісі
- •Өкпеніңжасанды вентиляциясын «ауыздан - мұрынға» жасау әдісі
- •С ережесі. Ересек адамдардың жүрегіне сырттай массаж жасау
- •Өлікті жайғастыру ережелері
- •Пайдаланылған әдебиеттер
Халі ауыр науқастың төсек- орын тыстарын ауыстыру (көлденең әдіс) (екі медбикемен орындалады)
Көлденең ауыстыру әдісі науқас ес-түссіз жатқан жағдайда немесе қатаң төсек тәртібінде болғанда қолданылады.
Мақсаты: төсекте жатқан науқасқа жайлы жағдай жасау.
Қолдану көрсетілімдері: науқастың жеке бас тазалығын сақтау.
Дайындаңыз: таза ақжайманы, ластанған төсек-орын тыстарын салатын клеенка қапшықты, қолғапты.
Іс-әрекет алгоритмі:
Науқасқа емшара мақсаты мен барысын түсіндіріп, оның келісімін алыңыз.
Қолыңызды гигиеналық деңгейде жуып, қолғаптарды киіңіз.
Таза ақжайманы көлденеңінен шиыршықтап бүктеңіз (бинт тәрізді).
Бір мейірбикенің алақандарын жоғары қаратып ұстап науқастың басы мен иықтарының астына қолын жіберіп, абайлап денесінің жоғарғы бөлігін көтеріңіз, жастықтарды алып тастаңыз.
Ластанған ақжайманы шыйыршықтап, кереуеттің бас жағынан бастап науқастың беліне дейін бүктеңіз, сонымен бір уақытта таза ақжайманы кереуеттің бос қалған жеріне төсеңіз.
Таза ақжайманың үстіне жастықтарды қойып, оған науқастың басын түсіріңіз.
Науқастың жамбасын, содан кейін аяқтарын көтеріңкіреп, ластанған ақжайманы жинап алыңыз да, орнына таза ақжайманы жазып жайып шығыңыз.
Науқастың жамбасын және аяқтарын аяқ жақ бағытына қарай түсіріңіз, ақжайманың шеттерін матрацтың астына бүктеңіз. Науқастың үстін жабыңыз.
Тыстарға арналған клеенка қапқа ластанған ақжайманы салыңыз және оны шаруашылық мейірбикесіне тапсырыңыз.
Қолғаптарды шешіңіз. Қолыңызды жуып, кептіріңіз.
Ішкі киімді ауыстыру
Мақсаты: науқастың жеке бас тазалығын сақтау.
Қолдану көрсетілімдері: іш-киім, жейделердің ластануы, науқастың қатты терлеуі.
Асқынулары: науқастың төсектен құлап кетуі, жалпы жағдайының нашарлауы, терінің мейірбике қолымен жарақаттануы және жұқпаны жұқтыруы.
Дайындаңыз: таза іш киім жиынтығын, ластанған киімдерді салуға арналған клеенка қапты.
Іс-әрекет алгоритмі:
Науқасқа емшара мақсатын түсіндіріп, оның келісімін алыңыз.
Қолыңызды гигиеналық деңгейде жуыңыз.
Өзіңіздің сол қолыңызды науқастың арқасының астына салыңыз.
Науқастың денесінің жоғарғы бөлігін көтеріңіз.
Ластанған жейденің етек жағынан жинап, оны қолтық асты аймағына және желкесіне дейін шыйыршықтаңыз.
Науқасты сүйемелдеп тұрып ластанған жейдені басынан асырып шешіп алыңыз.
Науқасты жастықтарға жатқызып, екі қолын жейденің жеңдерінен босатыңыз (егер қолының біреуі жарақаттанған болса, онда жейдені алдымен сау қолдан, содан кейін ауру қолдан шешіңіз).
Таза жейденің жеңдерін қолдарына кигізіңіз (егер қолының біреуі жарақаттанған болса, онда алдымен жарақаттанған қолға, содан кейін сау қолға кигізіңіз).
Жейдені басынан өткізіңіз және оны бойымен жазыңыз.
Науқасты жастықтарға жатқызыңыз, кеудесіндегі жейдені түзетіңіз.
Ластанған жейдені клеенка қапқа салыңыз.
Қолыңызды жуып, кептіріңіз.
Ескерту: Қатаң төсек тәртібінде жатқан науқасқа түймесіз кең жейде кигізіңіз. Кеуде торының алдын жауып алдымен абайлап бір қолына, содан кейін екінші қолына кигізіңіз. Оның төсектегі қалпын өзгертпей, кең жейденің бос қалған екі жағын науқастың кеуде торының екі жағы бөлімдерінің астына қайырып қояды.
