Стандарт 55:

Протейді бөліп алу және идентификациясын жүргізудегі

зерттеу әдістерінің бірінші, екінші, үшінші және төртінші этап

әдістері мен материалдары

Мақсаты: зерттеу материалынан протей қоздырғышын бөліп алу, олардың патогенділігін зерттеу және идентификациялау, зерттеу протоколын толтыру.

Зерттеу әдістер: микробиологиялық, серологиялық.

Зерттеу материалдары: несеп, құсық массасы, тін кесінді материалы, көмейден кілегей, құлақтан ірің, жара құрамы, қоршаған орта заттарынан шайынды.

Әрекеттің алгоритмы:

Зерттеудің бірінші күні:

1. Зерттеу материалымен тампонды, құсық массасын, несеп, тін кесінді материалын алыңыз;

2. Эндо, Плоскирев ортасына себелеңіз;

3. Жағынды дайындап, Грам бойынша бояңыз;

4. Қоректік ортада өсім болса, колонияны қиғаш агарға себелеңіз.

Зерттеудің екінші күні:

1. Поливалентті сарысумен, сосын типтік сарысумен АР қойыңыз.

Зерттеудің үшінші күні:

1. Аралас Ресселя ортасына (мочевинамен) немесе ферментативті қасиетін және қозғалғыштығын анықтау үшін Олькеницкий ортасына жеке колонияны бөліп алыңыз;

2. Қиғаш агардың конденсацияланған суына (Шукевич бойынша) себін жасаңыз;

3. Грам бойынша бояңыз;

4. Агардың барлық бетіне өсімнің шығуын бақылаңыз;

5. Поливалентті сарысумен, сосын типтік сарысумен АР қойыңыз.

Стандарт 56:

Шигелланы бөліп алу және идентификациясын жүргізудегі

зерттеу әдістерінің бірінші, екінші, үшінші және төртінші этап

әдістері

Мақсаты: зерттеу материалынан шигелла қоздырғышын бөліп алу, олардың патогенділігін зерттеу және идентификациялау, зерттеу протоколын толтыру.

Зерттеу әдістер: микроскопиялық, бактериологиялы, серологиялық

Зерттеу материалдары: нәжіс, тін кесінді материалы, ішектің шайынды суы, тағам өнімдері

Әрекеттің алгоритмы:

Зерттеудің бірінші күні:

1. Зерттеу материалын дифференциальды-диагностикалық Плоскирев ортасына себелеңіз;

2. Зерттеу материалын дифференциальды-диагностикалық Эндо ортасына себелеңіз;

3. Қаныққан селенит сорпасына себелеңіз.

Зерттеудің екінші күні:

1. Күдікті колонияны Ресселя және маннит ортасына себелеңіз;

2. Дифференциальды-диагностикалық ортаға себін жасаңыз.

Зерттеудің үшінші күні:

1. Ресселя ортасында лактозаны ыдыратпайтын өсімді зерттеңіз;

2. Колониядан жағынды дайындаңыз, Грам бойынша бояңыз;

3. Қозғалғыштығын анықтаңыз (қозғалмайды);

4. Грам теріс таяқша анықталса, Гисс ортасын себін жасаңыз;

5. Грам теріс таяқша анықталса, лакмусты сүтке себін жасаңыз;

6. Агардың барлық бетіне өсімнің шығуын бақылаңыз.

Зерттеудің төртінші күні:

1. Ферментативті және өсімділік қасиеті сәйкес өсімге серологиялық идентификация жүргізіңіз.

Стандарт 57:

Тырысқақ вибрионы культурасын бөліп алу және идентификациясын жүргізудегі зерттеу әдістерінің бірінші, екінші, үшінші және төртінші этаптары

Мақсаты: зерттеу материалынан тырысқақ вибрионын бөліп алу және идентификациялау, зерттеу протоколын толтыру.

Зерттеу әдістер: микроскопиялық, бактериологиялық, люминесценттік-серологиялық.

Зерттеу материалдары: нәжіс, құсық массасы, өт, су, тін кесінді материалы (аш ішек және өт қабы кесіндісі), тағам өнімдері, шыбындар, сарқынды су, қолдан және қоршаған орта заттарынан шайынды

Әрекеттің алгоритмы:

1. Зерттеу материалын 50-100мл 1% пептонды суға себелеңіз;

2. Сонымен қатар сілтілік агарға себелеңіз;

3. Материалдан жағынды дайындаңыз, Никифоров қоспасымен бекітіңіз;

4. Материалдан жасалған жағындыны фуксинмен және Грам бойынша бояңыз;

5. Жаншылған және аспалы тамшыда қозғалғыштығын тексеріңіз;

6. 6-8 сағаттан кейін пептонды судың бетінде жұқалтыр түзілуін зерттеңіз;

7. Екінші пептонды ортаға қайта себелеңіз;

8. Жағынды дайындап, Грам бойынша және фуксинмен бояңыз;

9. Өсімнен шыныда О-сарысуымен бағдарлы агглютинация реакциясын қойыңыз;

10. АР сілтілік агарда колонияны зерттеңіз;

11. АР оң мәнді болса, типті Огава және Инаба типті сарысуымен реакция қойыңыз;

12. Типті морфологиялық және өсімдік қасиеттері АР оң мәнді;

13. Типті культураны поликөмірсулы ортаға және сорпаға себелеңіз;

14. Инкубациялағаннан кейін 3-4 сағатқа сорпадағы өсімнен толық АР қойыңыз;

15. Поликөмірсулы ортада баған түсі өзгереді сахароза ыдырайды, қиғаш бөлігі өзгермейді;

16. Морфологиясын зерттеуге тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімнен тест қойыңыз;

17. Қозғалғыштығын зерттеуге тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімнен аспалы немесе езілген тамшыда тест қойыңыз;

18. Өсімділік қасиетін зерттеуге тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімнен тест қойыңыз;

19. Сахаролитикалық қасиетін зерттеуге тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімнен тест қойыңыз;

20. Протеолитикалық қасиетін зерттеуге тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімнен тест қойыңыз;

21. Гемолитикалық қасиетін зерттеуге тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімнен тест қойыңыз;

22. Уреаза белсенділігін зерттеуге тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімнен тест қойыңыз;

23. Тотықсыздану қасиетін зерттеуге тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімнен тест қойыңыз, нитратты нитритке тотықсыздандырады;

24. Диастатикалық белсенділігін зерттеуге тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімнен тест қойыңыз (крахмалға ыдыратады);

25. Фогес-Проскауэра реакциясына (арнайы химиялық ингредиент қосқанда өсім қызыл түске боялады) тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімнен тест қойыңыз;

26. Оксидазаға сынамаға тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімнен тест қойыңыз (арнайы химиялық ингредиент қосқанда өсім ашық көк түске боялады);

27. Фагқа сезімталдығын зерттеуге тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімінен тест қойыңыз (арнайы тырысқақ);

28. Полимиксинге сезімталдығын зерттеуге тырысқақ вибрионының идентификациялық өсімнен тест қойыңыз (полимиксин қосқанда ғана Эль-Тор вибрионы өседі);

29. Зерттеудің жеделдетілген әдісін қолданыңыз - иммобилизация реакциясы (оң мәнді болса сарысудың әсерінен вибрион қозғалмайды);

30. Люминесцентті-серологиялық әдісін жүргізіңіз (иммунофлюоресценция реакциясы).

Стандарт 58:

Дифтерия коринебактериясын бөліп алу және идентификациясын

жүргізудегі зерттеу әдістерінің бірінші, екінші, үшінші және төртінші этап әдістері мен материалдары

Дифтерия коринебактериясының биоварларын анықтау және

ақырғы идентификациялау

Мақсаты: зерттеу материалынан дифтерия коринебактериясын бөліп алу және идентификациялау, зерттеу протоколын толтыру.

Зерттеу әдістер: микроскопиялық, бактериологиялық, гелдегі преципитация реакциясы

Зерттеу материалдары: көмей кілегей қабатынан бөлініс, мұрын кілегей қабатынан бөлініс, көз кілегей қабатынан бөлініс, қынап кілегей қабатынан бөлініс, құлақтан ірің, жара құрамы

Әрекеттің алгоритмы:

Зерттеудің бірінші күні:

1. Зерттеу материалын Клауберг ортасына себелеңіз.

Зерттеудің екінші күні:

1. Аяқшаны 48 сағаттан кейін өсім болмаса, бір тәуліктен соң қараңыз;

2. Күдікті колонияны сарысуы бар агарға себелеңіз.

Зерттеудің үшінші күні:

1. Себіннің нәтижесін қараңыз;

2. Цистин амин қышқылын ыдыратушы цистиназа ферментін анықтау үшін Пиз ортасына бағанға себелеңіз;

3. Гелдегі ауыспалы преципитация әдісімен токсигенділігін анықтау үшін сынама қойыңыз.

Зерттеудің төртінші күні:

1. Цистиназа анықталса, шаншу ізімен баған ортасында агарда күңгірт қабықшасы бар қара стержень түзіледі – сынама оң мәнді;

2. Токсинмен антитоксиннің әсерлесуі нәтижесінде агарда дөңгелек сызық түрінде преципитат түзіледі;

3. Сарысуы бар ортадан жағын дайындаңыз, Леффлерді көкпен бояңыз;

4. Дифтерия коринебактериясының биоварларын анықтау және ақырғы идентификациялау глюкозаға, сахарозаға, крахмалға, мочевинамен сорпаға себін жасалады;

5. Дифтерия коринебактериясы уреазаны синтездемейді, сондықтан сорпаның түсі өзгермейді;

6. Гравис биовары цистин, глюкоза, крахмалды, токсигенділікті ыдыратады;

7. Митис биовары цистин, глюкоза, токсигенділікті ыдыратады;

8. Псевдодифтериялық мочевинаны ыдыратады, сорпадағы индикатор түсі өзгереді, алқызыл түсті болады.