Геоурбанистика

Кадирбаева Д.А.

$$$ 1

Қалалардың қалыптасцындағы орталықтардың үш категориясын атаңыз:

A) Қалалар басқа аумақтардың талаптарының әсерімен қалыптасады.

B) Шаруашылық байланыстардың географиялық қайта қалыптасуы жүреді.

C) Аудан аралық байланыстардың ұлғаюының мәселелеріне жауап береді.

D) Үздіксіз экономикалық қарым-қатынаста жұмыс істеу.

E) Шетелдік туристерге қызмет көрсетеді.

F) Елді-мекендердің құрамдас бөліктерінің белсенділігін арттырады.

G) Қалалардың шикізат көздеріне жақын орналасуын қадағалайды.

$$$ 2

Шетелмен тығыз қарым-қатынасты жүзеге асыратын орталықтардың функционалдық құрылымы былай бөлінеді:

A) Сыртқы экономикалық қызмет көрсету бойынша көліктік қызметтер.

B) Экономикалық ауданның дамуы қалалық өсуінен көрініс табады.

C) Өнімді жеткізу арқылы халық аралық еңбек бөлінісіне қатысу.

D) Халықаралық алмасуға өнім беруші салалар мен өндірістер.

E) Функционалдық құрылымы бойынша.

F) Қаланың еңбек бөлінісі эконом-географиялық жағдайына тәуелді.

G) Еліміздің ішкі нарығына өнім беретін салалар мен өндірістер.

H) Шикізат көзіне жақын.

$$$ 3

Қаланың пайда болуына және дамуына географиялық жағдайдың әсерін қандай ғалымдар өз еңбектерінде атап көрсетті:

A) Н.Н.Баранский “География городских поселении”.

B) И.М.Маергайз “К экономико-географическому изучение городов”.

C) Б.С. Харева “Городские поселения СССР”.

D) Г.М.Лаппо “География городов с основами градостроительства”.

E) О.А.Константинов «Материалы по географии населения».

F) А.К.Персик «Геоурбанистика».

$$$ 4

Н.Баранский қаланың экономикалық-географиялық жағдайын талдау барысында мыналарды бөледі:

A) Микрожағдай.

B) Наножағдай.

C) Мезожағдай.

D) Мегажағдай.

E) Макрожағдай.

F) Метажағдай.

G) Пикожағдай.

H) Гигажағдай.

$$$ 5

Экономикалық емес функцияларға:

A) Тарихи.

B) Танымдық.

C) Әкімшілік-саяси.

D) Мәдени.

E) Ғылыми.

F) Психологиялық.

G) Тәрбиелік.

H) Экологиялық.

$$$ 6

Қазіргі кезде экономикалық географияда қалалардың классификациясының мынандай нұсқаларға бөлінген:

A) Геологиялық жағдайы бойынша.

B) Климаттық жағдайы бойынша.

C) Тұрғындарының саны бойынша.

D) Экологиялық жағдайы бойыншы.

E) Генетикалық белгілері бойынша.

F) Территориялық еңбек бөлінісіне қатысуының деңгейі бойынша.

G) Ұлттық құрамы бойынша.

H) орналасу сипаты бойынша.

$$$ 7

Өздерінің ғылыми-тәжірбиелік мәні жағынан қалалардың мынандай классификациясы кеңінен қолданылады:

A) Функционалдық белгілері бойынша.

B) Этностық құрамы бойынша.

C) Нәсілдік қатынасы бойынша.

D) Тұрғындарының саны бойынша.

E) Территориялық еңбек бөлінісіне қатысуы бойынша.

F) Географиялық жағдайы бойынша.

G) Тілдік ерекшелігі бойынша.

H) Генетикалық белгілері бойынша.

$$$ 8

Функционалдық классификацияның негізінде қалалар былай бөлінеді:

A) Дамушы қалалар.

B) Дамыған қалалар.

C) Қала салушы рөлге ие көп функциялы қалалар.

D) Жетекші қалалар.

E) Артта қалған қалалар.

F) Әкімшілік және мәдени функциялары басым қалалар.

G) Курортты қалалар.

H) Кәсіби қалалар.

$$$ 9

Қаланың үлкендігінің мәселесі бойынша қарама-қайшы пікірлер айтқан ғалымдар:

A) В.В.Докучаев.

B) М.В.Ломоносов.

C) В.С.Хорев.

D) Ю.Л.Пивоваров.

E) Ф.М.Листенгурт.

F) Э.Г.Геккель.

G) Б.П.Алисов.

H) М.И.Глинка.

$$$ 10

Ресейде қалаларды адам саны бойынша жіктеудің мынандай реті кең тараған:

A) Кіші қалалар – 20 мыңға дейін тұрғыны бар.

B) Ірі –1 млн-1,5млн.

C) Үлкен 100-500 мың.

D) Орташа – 20-100 мың.

E) Аса ірі – 1 млн-нан астам.

F) Алып – 1,5млн.

G) Ұсақ – 10 мыңға дейін тұрғыны бар.

H) Орташа – 100-300 мың.

$$$ 11

Қалаларды базалық функцияларының басымдығы бойынша екі негізгі топқа бөлуге болады:

A) Өндірістік.

B) Дамыған.

C) Артта қалған.

D) Өндірістік емес.

E) Дамушы.

F) Ірілі.

$$$ 12

Қалалардың экономикалық-географиялық жағдайы:

A) Қалалардың жақын жатқан аумақтарға;

B) Өзге мемлекеттерге қатысты.

C) Өнеркәсіп саласына қатысты.

D) Экологиялық жағдайына қатысты.

E) Басқа қалаларға қатысты.

F) Транспорт жолдарына қатысты.

G) Мұхиттардан алшақтығына.

H) Географиялық орналасуына.

$$$ 13

Қазіргі заманғы қалаларда ауылдық елді-мекендер секілді бірқатар белгілері бойынша жіктеледі:

A) Еңбек бөлінісі бойынша.

B) Маманданған саласы бойынша.

C) Адам саны бойынша.

D) Функциялары бойынша.

E) Генезисі бойынша.

F) Халық тығыздығы бойынша.

G) ЖІӨ бойынша.

H) Табиғат байлықтары бойынша.

$$$ 14

Москва тұрғындарын қала маңында орналасқан барлық елді-мекендердікімен қоса есептесек, онда ол шамамен 10-11 млн-ды құрайды. Москва тұрғындарының саны жөнінен қай астаналардан тек біршама артта қалады:

A) Канберра.

B) Ташкент.

C) Мале.

D) Киншаса.

E) Токио.

F) Мехико.

$$$ 15

Қалаға қызмет көрсетуші салалар - өнімдері қалалалықтардың өздерінің қажеттіліктеріне қызмет көрсетуге жұмсалатын салалар:

A) Қалаішілік транспорт.

B) Тігін өнеркәсібі.

C) Төлшек сауда.

D) Туризм.

E) Ауыр өнеркәсіп.

F) Машина жасау.

G) Кеме жасау.

H) Мұнай-газ.

$$$ 16

Орта ғасырлар тарихында үш кезеңді бөліп шығарады:

A) Ерте орта ғасыр.

B) Жаңа орта ғасыр.

C) Терең орта ғасыр.

D) Ежелгі орта ғасыр.

E) Кешірек орта ғасыр.

F) Соңғы орта ғасыр.

G) Феодалды орта ғасыр.

H) Капиталистік орта ғасыр.

$$$ 17

XIV ғасырдың басында ірі қалаларда неше кәсіпкерлік мамандықтар болатын:

A) 600.

B) 800.

C) 100.

D) 270.

E) 460.

F) 300.

$$$ 18

Еуропадағы Шығыс сауданың басты теңіз жолдары Константинополь мен Леванта елдері арқылы барады:

A) Венеция.

B) Лондон.

C) Генуя.

D) Вена.

E) Страсбург.

F) Будапешт.

$$$ 19

Көптеген уақыт бойы табиғи шаруашылықтың үстемдігімен шектелген жергілікті сауда қашықтықта орналасқан көптеген қалашықтар жүйесін қалыптастырды:

A) 80км.

B) 10км.

C) 50км.

D) 40км.

E) 20км.

F) 30км.

G) 60км.

H) 70км.

$$$ 20

Ортағасырлық қаланың құрылымын қалыптастырды:

A) Үйшік.

B) Феодал қамалы.

C) Шіркеулер.

D) Ратушалар.

E) Монастыр.

F) Сарайлар.

G) Сауда-кәсіптік қоңыс.

H) Икемсіз мұнара.

$$$ 21

Прага Влтава арқылы басты өту жанында екі жақ жағада орналасқан бірнеше «прагалық қалалардың» қосылуы нәтижесінде пайда болған қалалар дұрыс емес жауабын белгіле:

A) IX-X ғғ. белгілі болған Прагалық Град пен Вышеград қалалары.

B) 1257 ж. негізін салған Мала-Страна.

C) XI-XIV ғғ Прага.

D) 1320 ж. салынған Градчан.

E) 1348 ж. салынған Нове-Места.

F) XIII-XV ғғ. Италия.

G) XV ғ. Венеция.

H) XI-XII ғғ. пайда болған сауда-кәсіпкерлік Старе-Места.

$$$ 22

Қалаларда император жақтағыштары мен папалар жақтағыштары калай атады:

A) Гиббелиналар.

B) Индиголар.

C) Гвелфтар.

D) Бразильдар.

E) Гандурас.

F) Ретушь.

$$$ 23

Реформацияның идеологтары құдайға сенушілікке қол сұқбаған, керісінше:

A) Ж. Кальвин.

B) А.И.Герцен.

C) Ф.Брунеллески.

D) А.Камбио.

E) А.Гумбольдт.

F) М. Лютер .

$$$ 24

Палаццо Веккионың қорған тәріздес кристалды Джотто кампанилласы биіктіктері:

A)100м.

B) 98м.

C) 50м.

D) 05м.

E) 107м.

F) 80м.

G) 70м.

H) 95м.

$$$ 25

Ағылшын буржуазиялық көтерілісі:

A) 1600жыл.

B) 1640жыл.

C) 1670жыл.

D) 1710жыл.

E) 1660жыл.

F) 1680жыл.

$$$ 26

Қазіргі Венецияға келесі қауіптер төніп тұр:

A) Халық санының көбеюі.

B) Топырақтың баяу тұнуы.

C) Географиялық орналасуы.

D) Теңіз деңгейінің жоғарлауы (шамамен 10 жылда 1 см).

E) Күн жүйесінің түсу бұрышы мен.

F) Мүйіске енетін су тасқындары мен теңіз дауылы.

G) Қарттар санының көбеюі.

H) Жұмыссыздық.

$$$ 27

Бүкіл континеттер қалаларының бет әлпетін жоспарлауының, жүйесінің қалыптасуына мұра қалдырған, қарама-қайшы кезең:

A) Ерте ғасырлар.

B) Жаңа ғасырлар.

C) Орта ғасырлар.

D) Көне ғасырлар.

E) Соңғы ғасырлар.

F) Кейінгі ғасырлар.

$$$ 28

Орта ғасырларда араб әлемінің ірі орталықтары болды:

A) Испаниядағы Кордова мен Гранада.

B) Мароккодағы Рабат.

C) Мароккодағы Марракеш.

D) Алжир .

E) Сириядағы Дамаск.

F) Египитегі Каир.

G) Ирактағы Багдат.

H) Мароккодағы Фес.

$$$ 29

Үндістанда көптеген қалалар архитектураның әдемі шығармаларымен әлемге әйгілі ақ мәрмәрдан әшекейленген Тәж-Мақал мазарын қай жылдары тұрғызылды:

A)1964 жыл.

B) 1654жыл.

C) 1644жыл.

D) 1630жыл.

E) 1595жыл.

F) 1632жыл.

$$$ 30

XVI – XVIII ғғ. Еуропада үш буржуазиялық көтеріліс орын алды:

A) Ағылшындық (1649 – 1659).

B) Буржуазиялықтар (1789 – 1792).

C) Норвегтер (1821-1829).

D) Француздық (1789 – 1792).

E) Ағылшындық (1640 – 1660).

F) Голландық (1566 – 1609).

G) Португалдықтар (1566 – 1609).

H) Германдар (1546-1566).

$$$ 31

Урбандалу – классикалық жаһандық процесс. Ал, сол жаһандық процестерді қандай құбылыс ретінде елестетуге болады:

A) Бүкіл әлемді қамтитын.

B) Психологиялық.

C) Әлеуметтік.

D) Адамның бүкіл өмірлік әрекетіне бойлайтын жүйелік құбылыс.

E) Экономикалық.

F) Философиялық-дүниетанулық .

G) Мәдени.

H) Демографиялық құбылыс.

$$$ 32

Біздің кезіміздегі урбандалу процесінің негізгі деңгейлері:

A) Әлемдік.

B) Философиялық –дүниетанулық.

C) Экономикалық.

D) Мәселелік.

E) Нақты –кеңістікте (географиялық).

F) Әлеуметтік философиялық.

G) Мәдени.

H) Заманауи.

$$$ 33

Қала халқы көрсеткішінен, жеке елдер бойынша ірі елдері, қала халқының жоғары темппен өсуі, оның халқының аз үлесімен ерекшеленеді:

A) Қытай.

B) Үндістан.

C) Непал.

D) Бутан.

E) Германия.

F) Бангладеш.

$$$ 34