Курс тақырыбы 1.6. Клиенттік бағдарламалық қамтамасыздандыруды орнату және сүйемелдеу.

Сабақ тақырыбы: Web-браузер.

Тапсырма: Web – бетті көру және сақтау

1. Internet Explorer программасын іске қосыңыз.

2. Адрестік жолдың өрісіне келесі URL-адресін енгізіңіз: www.rambler.ru – Рэмблер іздестіру жүйесінің титулдық беттерінен жүктеу басталады.

3. Титулдық бетте Спорт бөлімін іздеп тауып және оның гиперсілтемесіне шерту арқылы оған өтіңіз.

4. Спорт бөлімінің сілтеме тізімінде Футбол сілтемесін іздеп табыңыз. Тышқан нұсқағышын соған бағыттап сол жақ батырмасын шерту арқылы футболға арналған бөлімге өтіңіз.

5. Артқа (Назад) батырмасын екі рет шерту арқылы іздестіру жүйесінің титулдық бетіне оралыңыз.

6. Алға (Вперед) батырмасын екі рет шерту арқылы Футбол бөліміне қайтып келіңіз.

7. Броузер терезесін жаппас бқрын индикация панелінде орнатылған байланыс таңбашасына тышқанның оң жақ батырмасын шертіңіз. Ашылған жанама менюден Ағытылу (Отключиться) бөлімін таңдаңыз – интернетке қосу ажыратылады.

8. Артқа (Назад) батырмасын екі рет шерту арқылы алдында қарастырған беттерге оралыңыз, ал сосын Алға (Вперед) батырмасын екі рет шерту арқылы кері қайтыңыз. Интернетке қосылмаған жағдайда да ертеде алынған Web-беттер бойынша шолу жасауға болатынына көз жеткізіңіз. Бұл дербес режім деп аталады. Бұл жағдайда оның мүмкіншіліктері алынған Web-беттердің компьютердің жедел жадында сақталуымен тығыз байланысты.

9. Аңымдаңы Web-бетті қатқыл дискіде сақтаңыз. Бұл үшін Файл →Қалай сақтау керек (Файл→Сохранить как) командасын орындаңыз – Web-бетті сақтау сұхбат терезі ашылады.Бұл жерде сақталатын бетке жаңа ат енгізуге болады. Файл типі ретінде Веб-бет толығымен (Веб-страница полностью) нұсқасын таңдаңыз. Бұл жағдайда бет барлық безендіру элементтерімен бірге сақталынады, мысалы суреттерімен. Егер сақталатын файл типі ретінде Веб-бет тек HTML ғана таңдалынса, онда енгізілген объектілері бар қаптама сақталынбайды. Мұндай файлды кез-келген броузерде қарастыруға болады. Егер сақталу типі ретінде Мәтіндік файл (Текстовый файл) таңдалынса, алдағы уақытта кез-келген мәтіндік процессорда қарастыруға болатын мәтін ғана сақталынады.

10. Web-беттің сақталу орны ретінде С:\Windows\Temp қаптамасын алыңыз. Уақытша файлдарды \Temp қаптамасында сақтау қабылданған.

11. Таңдамалы →Таңдамалыға қосу (Избранное → Добавить в избранное) командасын берсеңіз – Таңдамалыға қосу сұхбат терезесі ашылады. Оның құралдары бізге ағымдағы беттің URL-адресін есте сақтауға және болашақта оны броузердің адрес жолына енгізубеуге мүмкіншілік береді. ОК батырмасын басыңыз.

12. Таңдамалы (Избранное) командасын орындаңыз, сол кезде менюде ағымдағы бетке сілтемесі бар жазба пайда болғанын көресіз.

13. Артқа (Назад) батырмасының көмегімен алдыңғы бетке қайта оралыңыз.

14. Таңдамалы (Избранное) командасын орындаңыз және жаңадан құрылған сілтемені шертіңіз. Адресі таңдамалы сілтемелердің тізімінде сақталынған бет бірден жүктелетіне көз жеткізіңіз. Оның бейнесі жедел жадтан алынады. Болашақта ол Интернеттен жүктелінеді.

15. Таңдамалы (Избранное) командасын тағы да орындаңыз. Жаңа құрылған сілтемені тауып алыңыз. Оған тышқанның оң жақ батырмасын шертіп, ашылған жанама менюден Жою (Удалить) бөлімін таңдап алыңыз. Таңдамалы сілтемелердің тізіміндегі жаңа құрылған сілтеменің жоғалғанын байқайсыз.

16. Internet Explorer программасының жұмысын аяқтап, оның терезесін жабыңыз.

Сабақ тақырыбы: Пошталық клиенттер.

Тапсырма: Электрондық поштамен жұмыс істеу үшін Outlook Express программасын баптау

Outlook Express программасын жұмыс істеуге даярлау үшін автоматтандырылған баптау құралдары қолданылады. Оқу мақсатында барлық амалдарды қолмен атқарған дұрыс.

1. Microsoft Outlook Express программасын іске қосыңыз (Пуск→Программы→ Outlook Express).

2. Өз атыңызға ұқсастыру жазбасын (куәлік) құрыңыз. Ол үшін Файл →Куәліктер→Куәлікті қосу (Файл→Удостоверение→Добавить удостоверение) командасын орындаңыз – Жаңа ұқсастыру жазбасы (Новая идентификационная запись) сұхбат терезесі ашылады.

Сәйкес өріске өз атыңызды енгізіңіз. Егер өз хаттарыңызды бөгде адамдар оқымасын десеңіз, онда пароль орнатуға болады. Ол үшін Қосқан кезде пароль сұрау (запрашивать пароль при запуске) жалаушасын орнату керек. Біз бұл жаттығуды оқып-үйрену мақсатында орындап жатқандықтан, пароль енгізудің қажеті жоқ.

3. Өз атыңызға құрылған ұқсастыру жазбасына өтіңіз. Ол үшін Файл → Куәлік ауыстыру (Файл→Смена удостоверенич) командасын орындаңыз, сонда Ұқсастыру жазбасы қосу (переключение идентификационной записи) сұқбат терезесі ашылады. Осы жерден бұрын өзіңіз құрған жазбаны таңдап, ОК батырмасын басыңыз.

4. Өзіңіз құрған ұқсастыру жазбасын қосқаннан соң, Келіп түскен (Входящие) қаптамасы майлы қаріппен ерекшеленгенін көресіз. Бұл - әлі оқылмаған хабар келіп түскендігін білдіреді(біздің жағдайда ол ертеректе әзірленген жарнамалық хабар). Қаптаманың атына тышқанның оң батырмасын басып, тақырып панелі мен хабар панелінде пайда болған ақпаратты қарап шығыңыз. Хабарды оқып алған соң, оны өшіріп тастаңыз. Ол үшін хабардың тақырыбына тышқанның оң жақ батырмасын шертіп, ашылған жанама менюден Жою (Удалить) командасын таңдаңыз.

5. Жойылған (Удаленные) қаптамасын ашыңыз. Бұл жерден жаңағы хабардың шын мәнінде өшірілмей, тек Жойылған қаптамасында кескінделетін дәрежеге ие болғанын байқайсыз.

6. Таңдалынған электрондық пошта қызмет түрін қоюшыға сәйкес келетін Есепке алу жазбаларын (Учетные записи) құрыңыз. Сервис → Есепке алу жазбалары командасын беріңіз – Интернеттегі есепке алу жазбалары (Учетные записи в Интернете) сұхбат терезесі ашылады. Бұл сұхбат терезеде Пошта қыстырмасын ашыңыз – мұнда ертеде құрылған есепке алу жазбалары келтірілген. Жаңа есепке алу жазбасын құру үшін Қосу (Добавить) батырмасын қолданып, ашылған менюден Пошта бөлімін таңдаңыз. Сонда Интернетке қосу шебері (Мастер подключения в Интернет) автоматтандырылған құралы іске қосылады.

7. Интернетке қосу шебері сұхбат терезесіне келесі мәліметтер ретпен енгізіледі:

   • Тұтынушының аты, мысалы: Әділбек Баймахан;

   • Электрондық поштасының адресі, мысалы: baimakhan@abcmail.kz;

   • Келіп түсетін хабарлар серверінің аты, мысалы: pop.@abcmail.kz;

   • Бастапқы хабарлар серверінің аты, мысалы: smtp.abcmail.kz;

   • Пошталық серверге қатынауға арналған тұтынушының тіркелу аты, мысалы: baimakhan;

   • Пошталық серверлерге қатынауға арналған пароль, parol123.

Шебер терезесінің ең соңғы бетіндегі Дайын (Готово) батырмасын басыңыз. Интернетке қосу шебері (Мастер подключения в Интернет) сұхбат терезесінің Пошта қыстырмасында жаңа құрылған есепке алу жазбасы пайда болғанын көресіз.

8. Қаптамалар панеліндегі Жергілікті қаптамалар (Локальные папки) жолына шертіңіз. Сонда пошталық программасының логикалық қаптамасында хабарлардың орналасуы туралы мәліметтер алынады.

Тапсырма: Адрестік кітапта пошталық клиенттің жазбаларын құру

Электрондық поштаның хабар даярлауын жеңілдеті үшін, алдын-ала адрестік кітапқа жобамен алынған корреспонденттердің адрестік мәліметтерін енгізу қажет. Microsoft Outlook Express программасының адрестік кітабы Контакт панелінде ұсынылған. Оқып-үйрену мақсатында адрестік кітапта бірінші жазбаны өзің туралы жасау ұсынылады. Кейін осы өз адресіңізге хат жіберуге болады. Осы әдіспен электрондық поштаның жұмыстары тексеріледі.

1. Microsoft Outlook Express программасын іске қосыңыз.

2. Файл→Куәлік ауыстыру (Файл→Смена удостоверения) командасымен алдында №5.1. зертханалық жұмыста құрылған өзіңіздің ұқсастыру жазбаңызды таңдаңыз – пошталық клинеттің жұмыс үстелін ашыңыз.

3. Контакт панелінде Контакт ашылмалы батырмасын, сонан соң Контакті құру (Создать контакт) батырмасын шерту керек. Контакт қасиеттерінің сұхбат терезесі ашылады.

4. Берілген сұхбат терезедегі қыстырмаларды оқып-үйренуге зейін қоямыз. Онда жеке және қызметтік ақпараттарды енгізуге арналған құралдар орналасқанына назар аударамыз. Іс жүзінде Аты (Имя) қыстырмасындағы бірнеше өрісті толтырса жеткілікті.

5. Аты (Имя) қыстырмасының өрістерін толтыруды Кітаптағы аты өрісінен бастаңыз. Мұнда контактілер тізімінде көргіңіз келетін жазбаларды енгізіңіз, мысалы Фамилия (Қазбек), Аты (Жасұлан) және әкесінің аты (Мұқтар) өрістерін толтырыңыз. Электрондық поштаның адрестері өрісіне өз электрондық поштаңыздың адресін енгізіңіз, мысалы: kazbek@abcmail.kz.

6. Қосу (Добавить) батырмасын басыңыз, сонан соң ОК батырмасын шерту арқылы сұхбат терезені жапсаңыз контактілер панелінде корреспонденттің адрестік мәліметтеріне сәйкес жазба пайда болады.

7. Егер енгізілген мәліметтерді өзгерту қажет болса, онда жазбаға тышқанның оң жақ батырмасын шертіп, ашылған жанама менюден Қасиеттер (Свойсва) бөілімін таңдап алыңыз. Бұрын қарастырылған контактілер туралы жазбалардың қасиет терезесі ашылады.

Тапсырма: Электрондық пошта хабарларын құру мен жіберу

1. Электрондық пошта хабарын дайындау арнайы Хабарды құру (Создать сообщение) терезесінде жасалынады. Контакт тізімінен жеке адресіңізге сәйкестендірілген жазбаны таңдап, оны екі рет шерткен кезде барлық қажетті тақырып өрістері толтырылған жаңа хабар терезесі ашылады.

2. Тақырып (Тема) өрісіне – Құттықтау атты хабар тақырыбын енгізіңіз.

3. Хабар өрісіне мына жазбаны енгізіңіз: «Қадірлі отандастар! Наурыз мерекесі құтты болсын!».

4. HTML пішімімен жіберілген хабардың қалай көрінетіндігін тексеріңіз. Пішім→HTML пішіні (Формат→Формат HTML) командасын беріңіз. Бұл жағдайда хабар дайывндау терезесінде басқару элементтері қаріпті, оның кескіні мен түсін таңдауға, маркерлі және нөмірленген тізімдерді даярлауға мүмкіншілік беретін қосымша пішімдеу панелі пайда болатынын байқайсыз.

5. HTML пішімінде жіберілітен хабардың безендірілуінде фондық суреттің қолданылу мүмкіндіктерін тексеріңіз: Пішім→Бланкіні қолдану→Плющ.htm(Формат→ Использовать бланк→ Плющ.htm).

6. Пішім→Кәдімгі мәтін (Формат→Обычный текст) командасын пайдаланып хабарды HTML құралдарының көмегімен безендіруден бас тартыңыз.

7. Хабарды жіберу командасын іске қосыңыз. Бұл үшін Файл менюін ашып, белгіленген екі ұқсас командағы назар аударыңыз: Жіберу әжен Кейінірек жіберу(Отправить и Отправить позже). Бірінші жағдайда шұғыл түрде сервермен байланыс орнатылып, хабар бірден жіберіледі. Екінші жағдайда хабар Бастапқы (Исходящие) қаптамасына орналастырылып, жақын арада сервермен байланыс орнаған жағдайда жіберіледі.

8. Файл Кейінірек жіберу (Файл→Отправить позже) командасын іске қосыңыз.

9. Outlook Express программасының негізгі терезесіне оралыңыз. Бастапқы қаптамасында жіберілмеген хабардың пайда болғанына назар аударыңыз. Қашықтан қосылуды жалғау таңбашасының көмегімен интернетке қолмен жалғауды орнатыңыз. Бұл үшін Жұмыс үстелі→Менің компьютерім→Желіге қашықтан қосылуды (Рабочий стол→Мой компьютер→ Удаленный доступ к сети) ашып, қосылуды баптау белгісін таңдаңыз.

10. Интернетке қосылу орнатылуын күтіңіз, сонан кейін Сервис→Бәрін синхрондау командасын орындаңыз. «Синхрондау» сөзінің мәнін жергілікті компьютер мен пошта серверінің қаптамаларында сақталынған хабарлар арасындағы сәйкестікті орнату деп түсіну керек. Компьютерде жаңа хабар пайда болғандықтан, оның серверге көшірілуі орындалады.