• 1 Деңгей

1,Адам биологиясы пәнінің мақсаты, міндеттерін сипаттап жазыңыз

Адам биологиясы пәнінің мақсаты - адамды биологиялық түр есебінде қарай отырып, оның ағзасының тіршілік қызметін реттеу және белгілі деңгейде ұстап тұру жайлы түсінік бере отырып, экологиялық жағдайда бейімделу жақтарын үйрету.

басты міндеттері: адамның шығутегі және негізгі эволюциялық даму кезеңдерін түсіндіру;

студенттерді адам генетикасымен және популяциялық генетикалық құрамдарымен таныстыру;

қазіргі адам популяциясының биологиялық өзгергіштігін (дененің пішіні және үлкендігі, пигменттілігі, физиологиялық және биологиялық ерекшеліктері т.б) көрсету;

адамның өсу кезеңдері жайлы мәліметтерді қалыптастыра отырып оның физикалық дамуына және ақыл-ой санасына реттеуші факторларды түсіндіру;

студенттерді адам экологиясының негізгі бағыттары мен таныстыру;

ағзаның тіршілік қызметін реттеуші физиологиялық механизмдерін айқындау;

физиологиялық процестердің өздігінен реттелу;

механизмдері мен организмнің сыртқы және ішкі ортасы арасындағы үздіксіз қатынас пен тұтастықты қамтамасыз ететін механизмдер туралы білім жүйесін қалыптастыру. Ондай біртұтастықтың негізгі шарты мен көрінісі организмнің белгілі орта жағдайына бейімделуі болып табылады.

2,Адам биологиясы саласының даму кезеңдерін сипаттаңыз

«Адам биологиясы» - жан-жақты дамыған, басқа да пәндердің жиынтығының қалыптасқан оның ішіндегі адамның эволюциялық шығу тегін, жер бетінен географиялық таралуын (антропогенез), уақытқа байланысты кеңістіктегі адам популяциясының құрылымы (нәсіл танушылық), ағзаларының жеке дамуы мен оның морфологиялық өзгергіштігін (антропометрия), генетикалық тегін, физиологиялық және экологиялық жақтарын зерттеуші ғылыми пән.

Адам биологиясы бірнеше тарауларды қарастырады:

1,Антропогенез-адамның адам ретінде қалыптасуы, яғни адам-ды адам тәріздес маймылдан шықты дейтін болсақ ол адам қалпына түсуі үшін оған еңбек, сөйлеу, ойлау, эмоция, т.б. факторлардың арқа-сында жүзеге асты деп айта аламыз. Бұл ілім адамның шыққан тегін, маймылдарға ұқсастығын қазба жұмыстары арқасында дәлелдеп анықтауға негізделген.

2,Адам генетикасы-организмдердің тұқым қуалау және өзгер-гіштігі туралы ілім. Өмір деген түсінік өте күрделі. Ол организм-дердің өсіп жетілуі, ұзақ мерзімінде үздіксіз өмір сүруімен қатар олардың өзгеруі, қоршаған ортаның өзгеруіне байланысты түрлердің әсері эволюциялық сатыда өзінің орнын табады.

3,Қазіргі адам популяциаларының биологиялық өзгергіштігі (нәсілтану) – Қазіргі заманда экологиялық, әлеуметтік жағдайардың өзгеруі, үлкен қалалардың, халық санының өсуіне байланысты адам-ның түр келбеті де өзгерді,

4,Жасты және конституциялді антропологиясы - Адамның туылғаннан бастап өлген кезіне дейінгі аралықты қарастырады. Бұған қоршаған ортаның факторлары әсер етеді, яғни тамақтың құрамы, үл-кен қалалардың өсуі, ақпараттық мәліметтер, радио-теледидар. Осы-лар адамның ерте жетілуіне (акселерация), жүйке жүйелеріне, түйсі-гіне, өсіп-жетілуіне тікелей әсер етеді.

5,Организмнің тіршілік қызметтерінің реттелуі - Организмнің сыртқы және ішкі факторларына организмнің жауап беруі. Бұл жерде басқарушы орган ми. Ол барлық информацияны қабылдап дұрыс ше-шім табады және орындаушы мүшелерге тапсырма береді, сол арқы-лы біздің организміміз қалыпты жұмыс атқарады.

6,Тамақтану экологиясы – ас адамның арқауы дегеніміздей дұрыс тамақтану адамның өмірін ұзартып, ауруларға ұшырамауын қамтамасыз етеді. Сонымен қатар тамаққа қосылатын кейбір қоспа-лардың, токсиндік заттардың адам организміне аса қауіпті екенін айта кеткен жөн.

7,Адам экологиясы - қазіргі экологиялық жағдайдың нашар-лауы, яғни қоршаған ортаға улы өндіріс қалдықтары, автотранспорт түтіні адамға токсиндік, аллергендік, канцерогендік әсер етеді. Эколо-гияның нашарлауы адамның жүйке жүйесіне әсер етіп адам тез шар-шағыш, депрессияға, ауруларға бейім келеді.