11. Мінез типологиясы.Мінез акцентуациялары

Мінездің акцентуациялануы - адамның әрекеті мен істеріңде көрініс беретін мінез ерекшеліктеріне қарағанда жиі басымдылық танытатын, күшті дамыған мінез ерекшеліктері. Мінездің акцентуацияланған типтері — әртүрлі жағдайлардағы адамның қылығын анықтайтын, мінездердің басқа қасиеттеріне қарағанда жетекші орын алатын және басқалардың жәрдемімен ерекше дамитын мінездің типтік қиылысқан көрсеткіші. Мінез акцентуациясы — психопатиялармен шектесіп, норманың шеткі варианттарын көрсететін белгілі бір мінез бітістері мен олардың үйлесімдерінің ерекше көрінісін білдіретін, К. Леонгардпен ұғым. Акцентуация (Мінезді қараңыз) басқа қасиеттерінен қандай да бір қасиеттің немесе белгінің бөлініп ерекше дамуы.^[1] Akcentwacïyalanwı the behavior of the peculiarities of human behavior that reflected in the actions and deeds, often dominant, strong, developed traits. Akcentwacïyalanğan character determines the behavior of the different types of situations, which is leading character than the other properties, and others develop a unique character with the help of a typical intersection. Akcentwacïyası behavior - the behavior of certain options for the extreme limits psïxopatïyalarmen norm bitisteri representing a specific view and their combinations K. Leongardpen concept. Accentuation ( Typical ) other properties of any property or allocated special development . [ 1 ]

Мінез типологиясы.(Личко бойынша) А.Е.Личко бойынша мінездің жасөспірімдерге арналған типологиясы:1.Гипертимді тип. Бұл типті адамдардың қарым-қатынасы жоғары, қимыл – қозғалысы ширақ, қалжыңға бейім. Өздерінің ортасында шулы, көңіл – күйі жоғары. Өте жоғары қабілеті бар, бірақ тұрақсыздығының нәтижесінде сабаққа дайындығы біркелкі емес. Көңіл – күйі үнемі көтеріңкі жүреді. Ересектермен, ата – аналарымен, ұстаздарымен қарым – қатынас барысында әртүрлі қақтығыстарға түседі.2.Циклойдты тип. Апатияға бейім, өте қызба. Көбіне үйде жалғыз қалғанды ұнатады, өздерінің құрбыларымен қарым – қатыныас жасамайды. Айналадағылардың ескертпелерін қабылдамайды, қабылдаған күнде өте қызба, жағымсыз түрде өтеді. Сәл болатын өзгерістерді қапаланып қабылдайды. Көңіл – күйі жоғарыдан өте төмен деңгейге тез ауысып отырады. Көңіл –күиінің ауысу мерзімі 2-3 апта.3.Лабильді тип. Мінезі тұрақсыз, көңіл – күйі жиі өзгергіш. Көңіл – күйінің өзгеруіне кез – келген ұсақ – түйек әсер етуі мүмкін. Мұндай адамдардың көңіл – күйі жабырқау кезінде өздерінің жанын түсінетін адамдардың көмегін қажет етеді. Олар басқа адамдардың өздеріне деген қатынасын аса сезімталдықпен сезінеді.4.Астенал – невротикалық тип. Бұл типті адамдар аса жоғары көңілге алушылығымен, тез шаршап, болдыруымен, қырсықтығымен көзге түседі.5.Сензитивті тип. Аса сезімталдық: біреудің қуанышына да, қайғысына да ортақтасады. Аса үлкен ортаны, қатты қимыл-қозғалыс орындарын аса ұнатпайды. Олар танымайтын, бөтен адамдармен қарым – қатынасқа көп түсе бермейді. Өздерінің қабілет саласындағы кемшіліктерді аса ұқыптылық, кез – келген істі орындаумен толтырады.6.Психастеникалық тип. Секем алғыштық, көңілшек, барлық жаңалықтан қорқатын, сезімі нәзік келеді. Болашақта қауіп пен сәтсіздікті сезінеді. Интеллектісі жоғары. Бірақ оқуы нашар, себебі, ауызша жауап бергенде мазасызданып, білгенін жеткізе алмай қиналады. 7.Шизойдты тип. Тұйық, айналасындағылармен қарым – қатынасқа түсуге ынта –ықыласы жоқ, оқшау жүреді, ішкі жан –дүниесі бай, бірақ сырт келбеті кедей адам. Ақыл – ой дарындылығы бола тұра, икемсіз.8.Эпилептойдты тип. Бұл типті адамдар ызақор, өте қозғалғыш, әсіресе бұл белгілер 2-3 жас арасында корінеді. Личконың айтуынша бұл типті адамдар жан – жануарларды азаптап, қинауды, өздерінен әлсіз адамдарды мазақ етуді жақсы көреді. Аса қатыгез, өздерін аса жақсы көреді. Басшылыққа ұмтылады.9.Истероидты тип. Бұл типке тән белгілер: үнемі назарда болуға тырысу, өзін көрсетуге және үнемі таңқалдыруға әуестік.10. Тұрақсыз тип. Бұл типті адамдар болашақты тіпті де ойламайды. Олардың әрекеттері белгілі бір мақсатпен, міндетпен байланысты болмайды, тұрақсыз және өзгермелі.11. Комформды тип. Кез – келген өзіне тиімді жағдайларға тез бейімделеді[8].Адам мінезінің даралық ерекшелік екендігін ғылым тарихында тұңғыш рет сипаттап жазған – ертедегі грек философы Теофраст. Бірақ ол мінезді адамның адамгершілік сапасына тән қасиет дейді. Лабрюйер де «Теофраст мінездері» деген еңбегінде мінезді осы мағынада қолданған. Алғашқы кезде мінез адамның әлеуметтік – адамгершілік ерекшеліктерін білдірген. Бұл — әрине, темпераментке кері анықтама. Өйткені темперамент – адамда туа пайда болатын генотипті организм қасиеті. Осы көзқарасқа орай, мінез – адамның туа пайда болатын фенотипті ерекшелігі.XIX ғасырда француз ғалымы А. Бен мінезді тек психолгиялық ерекшелік, дара адамның ақыл-ойы мен сезімінің және ерік ерекшеліктерінің қасиеті деп санады. Т.Рибо мінезді сезім мен ерік ерекшелігі десе, ал орыс медигі әрі педагог П.Ф.Лесгафт ерік қасиет деді.И.Кант мінезді темперментпен салыстыра отырып, оны адамда жүре пайда болатын қасиет деп анықтады. Сондай-ақ, ол адамның даралық қасиеттеріндегі туа пайда болатын ерекшеліктер мен жүре пайда болатын ерекшеліктерді бөліп көрсетеді. Т.Рибо мінезді адамда туа пайда болатын икемделу десе, ал Малапер, Фулье т.б. мінездің туа пайда болумен қатар жүре пайда болумен қатар жүре пайда болатын ерекшеліктері де бар дейді. Полан мінездің барлық сипаттары адамның тіршілік жағдайымен байланысты деген пікір айтады. Сонымен, мінез жөніндегі осындай екі түрлі көзқарас қазірге дейін өзара талас – тартыс туғызып келеді.

Typology of behavior . ( Ličko )

Teens A.E.Lïçko character typology : 1.Gïpertïmdi type . This type of relationship with people , physical movement , crisp , tend to joke . In the middle of their noisy spirits high. Very high capacity , but as a result of unstable employment training is uneven. Spirits are always high . Adults , parents , teachers and the various conflicts in the course of a relationship . 2.Cïkloydtı type . Apathy tend to be very impulsive . She likes are often left alone at home with their peers not qatınıas . Accept the comments of others , making every day a fever , there will be negative . Changes was a little upset . Spirits , very low level quickly . Entertainment -küïiniñ transition period of 2-3 weeks . 3.Labïldi type . Nature unstable , spirits are often volatile . Entertainment - a change in status that may affect any of the small things . Such people 's spirits during the sad need to help people understand their lives . They have access to them more sensitive to other people sezinedi.4.Astenal neurotic type . These type of people are very tired very quickly alwşılığımen boldırwımen qırsıqtığımen eyes . 5.Senzïtïvti type . The most sensitive : one share in the joy and tragedy . A great environment , much like most of the movement . They do not know , do not get a lot of strangers attitude . More than gaps in their ability to fill the punctual performance of any case. 6.Psïxastenïkalıq type . Frustrated , first , impressionable , all the news is a subtle sense of fear . Feel a threat in the future and fails . High intelligence . But bad , because the answer to the oral study to panic and do not have to know the difficulty .

7.Şïzoydtı type . Lane , the desire to have relations with others is not -ıqılası - rich inner -dünïesi , but the appearance of poor people . Mental talent , being flexible . 8.Épïleptoydtı type . Izaqor people of this type , very mobile , especially between the ages of 2-3 marks that remain visible . According to Ličko torturing animals , this type of people , torture , vulnerable people love to make fun of them . More violent , and he loves the most . Umtıladı.9.Ïsteroïdtı guide to the clone . This type of characteristic signs : Always try to be the center of attention , and constantly impress hobby to express themselves . 10. Unstable clone . This type of people do not think the future is even more . Their actions can not be certain purpose in connection with the duties unstable and özgermeli.11 . Komformdı type . Any effective quickly adjusting to circumstances [ 8 ] .Adam exception described for the first time in the history of science that the personality of the character of the ancient Greek philosopher Teofrast . But it is characteristic of the quality of a person 's moral character . Labryuyer " Teofrast character " used in this sense in the nature of the work . When the first human social behavior and moral characteristics . This is , of course , temperament back to help . Because the temperament of human congenital genotype was the property of the organism . In this approach , the behavior of human congenital specific phenotypes . XIX Century French scientist A. And the specific character only psychologically , individual features of the thoughts and feelings of the human mind and will feature considered . T.Rïbo sense of character and will feature yet , and the Russian media and teacher will feature dedi.Ï.Kant PF Lesgaft character in comparison with the tempermentpen , it was determined that the quality of a person 's heart . As well as to a person 's individuality and differences arising from the inherent qualities of acquired characteristics. As well as to a person 's individuality and differences arising from the inherent qualities of acquired characteristics . T.Rïbo say that adapt to human behavior can be congenital , and Malaper , Fulda , etc. Besides congenital acquired character but also says there are features that appear to go . Polan character say all the properties of the opinion that the situation of human life . Thus , the behavior of these two different approaches to the present dispute between the conflict is creating .