Шығармашылық бірлестік қызметінің негізгі қағидалары: этикалық талдау жасаңыз
Органикалық түрде ұйымдасқан мәдениет: этикалық талдау жасаңыз
Кәсіпкерлік ұйымдасқан мәдениетті бағалаңыз асыл қанбаева
Партиципативтік ұйымдасқан мәдениет: этикалық талдау жасаңыз эльмира құрмаш
Этикалық құндылықтар: әлеуметтік-психологиялық талдау жасаңыз
Кадрлық менеджмент: әлеуметтік-психологиялық талдау жасаңыз арай тоқтарбай
Менеджмент (ағылш. мanage – басқару, меңгеру, ұйымдастыру, ) – ұйымда немесе кәсіпорында жұмыс істейтін адамдардың еңбегін басқара отырып, алға қойған мақсатқа жетуді ұйымдастыра білу, әлеуметтік, оның ішінде білім беру үрдістерін басқару принциптері, әдістері, құралдары мен нысандарының жиынтығы.
Менеджер қызметінің мақсаты - өндірістің экономикалық тиімділігін арттыру, заманауи техникамен технологияны енгізу, түрлі ресурстарды ұтымды пайдалану есебінен түсімді арттыру.
Менеджмент ғылым ретінде XIX-ғ. аяғы мен XX ғ. басында пайда болып, өзінің дамуында бірнеше кезеңді басынан кешірді.
Қазақстан экономикасы нарықтық қатынастарға өтуіне байланысты біздің сөздік қорымызға «менеджер», «менеджмент» ұғымдары тез енді. Менеджмент сөзін дәл аударатын болсақ, онда «басқа біреу арқылы өз мақсатына жету» болып табылады. Алайда сөзбе-сөз аудару сөздерінің түпкі мағынасын әрқашан дәл бере бермейді.
«Менеджмент» ағылшын сөзі оның түп төркіні гректің «манус», яғни «қол күші» деген сөзінен шығып, алғашқы кезде мал бағу саласында, ат тізгінін ұстау шеберлігін білдірген. Кейін бұл атақ адам қызметінің саласына ауысып, адамдарды басқарудың және ұйымдастырудың ғылыми, практикалық мәнін білдіретін болды.
Ағылшын тіліндегі Оксфорд сөздігінде бұл ұғымға мынадай түсінік беріледі:
- адамдармен қарым-қатынас жасау әдісі, үлгісі;
- билік және басқару өнері;
- шеберліктің ерекше түрі және әкімшілік дағды;
- басқару органы, әкімшілік бөлігі.
Менеджмент құрылымы жағынан төмендегідей түрлерге жіктеледі: өндірістік менеджмент, кадрлық менеджмент, қаржы менеджменті, стратегиялық менеджменті, ақпарат менеджменті, инновациялық менеджмент, халыкаралық менеджменті, маркетингтік менеджмент, сапа менеджменті және т.б.
XXI ғ. кадрлық менеджмент: салыстырмалы талдау жасаңыз
Кадрлық менеджмент эволюциясын бағалаңыз назерке хамза
Менеджмент – дәстүрлерді, тарихты, концепцияларды, институттарды, теория мен практиканы қамтитын бүкіл адам мәдениетінің элементі. Басқару проблемасы адамдарды ұйымдастыру (тайпалар, рулар, қауымдар, т.б.) басталған кезеңде пайда болды.
Менеджменттің
пайда болу және даму тарихы 7 мыңжылдықты
құрайды, сондай-ақ 5 басқару революциясынан
тұрады. Ғ
ылыми
менеджменттің пайда болуы Ф.Тейлордың
атымен байланысты. Ф.У.Тейлордың
концепциясының негізгі қағидалары.Практикада
қалыптасқан ескі дәстүрлі жұмыс
тәсілдерінің орнына ғылыми іргетасын
құру, оның әрбір элементін ғылыми
тұрғыдан зерттеу. Бұл бағыттың негізгі
қағидасы ресми емес шағын топтардың
рөлін орындау, басқару практикасындағы
топтағы психологиялық және әлеуметтік
ерекшеліктерді тауып, пайдалануға
мүмкіндік беретіндей тәсілдерді қабылдау
болып саналады.Психологиялық мектептің
зерттеушілері былайша топшылайды: егер
басшылар өз жұмыскерлеріне көбірек
қамқорлық жасаса, онда олардың қанағаттану
сезімі де, еңбек өнімділігі де жоғары
болады.Жапония мен АҚШ-тың басқару
мектебі қазіргі кезде әлемдегі алдыңғы
қатардағылардың бірі болып табылады,
басқа елдерде өздерінің менеджментті
дамытудың әр түрлі эталоны ретінде
қарастырылады.Бұл 2 мектептің ұқсастықтары:
екеуі де адам факторының белсенділігіне,
инновацияға, шығарылған тауарлар мен
қызметтер диверсификациясына көп көңіл
бөлді, кәсіпорынның дамуы үшін ұзақ
мерзімді стратегиялық жоспар жасап
жүзеге асырады.Сыртқы ұқсастықтарына
қарамастан бұл мектептер осы елдердің
әлеуметтік-экономикалық дамуына
көмектеседі.Еуропалық менеджмент әр
түрлі мәдениетті ұстанады.Араб менеджменті
ұлттық дәстүрді және құранды білуді
талап етеді.