Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ekzamen_zhauaby_etika.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
206.34 Кб
Скачать
  1. Табыска жету мотивациясы және сәтсіздіктен алыстауды жүйелік талдап түсіндіріңіз

  2. Тұлға аралық және іскерлік қарым-қатынастың әлеуметтік-психологиялық мәселелерін талдап түсіндіріңіз.

  3. Жақсы (манера) әрекет: қонақ этикеті танымдық жүйеде түсіндіріңіз асыл қанбаева

Үйде қонақ күту – ғанибет саналғанымен, үлкен жауапкершілікті де талап етеді. Келген қонағыңыз өзін жайлы сезініп, риза болып кету үшін не істеу керек? Мұндайда күтіп алатын үй иесі мен оның әрекеттеріне көп нәрсе байланысты. Үйімізге қонақтарды біз түрлі себептермен шақырамыз: әдетте Жаңа жыл, Наурыз сияқты мейрамдарда, мерей той, туған күн деген сияқты атаулы даталарда немесе жай кездесіп, әңгімелесіп қайтуға. Себебіне байланысты қонақтарды да соған сай шақыру керек. Егер үлкен той болса, онда арнайы шақыру билеттерін жібереді, ал отбасылық кішігірім отырыстарға қонақтарды ауызша, телефонмен де шақыруға болады. Қонақтарға да дайындыққа уақыт беріп, алдын ала шақырған абзал. Сондықтан, мысалы, үйлену тойға белгіленген датаға дейін бір ай бұрын шақырады, ал туған күн немесе отбасылық мейрамдарға – бір-екі апта бұрын. Қонақ шақырар алдында, кездесу уақытын қай уақытқа белгілеуді анықтап алу керек. Қонақ күту уақыты тамақ ішу мезгіліне тұспа-тұс келгені абзал. Этикет ережелеріне сай, қонақтарды таңғы асқа, яғни сағат 10 мен 12 аралығында, түскі асқа – сағат 15 пен 19 арасында, кешкі асқа – сағат 19 бен 22 арасында шақыру керек. Егер «толыққанды» отырыс жасау ойыңызда болмаса, онда шай мен кофеге – сағат 17 мен 19 арасында шақыруға болады. Сонымен, кездесу уақыты белгіленді, қонақтар шақырылды. Енді үйді дайындап, қонақтарды қарсы алу, оларды мерекелік дастарханға жайғастыру, мерекелік дастарханды жабдықтау, көңіл көтеру бағдарламаларын ұйымдастыру, отырыста айтылатын әңгімелерді ойластыру, қонақтарды шығарып салу деген сияқты қонақ күту ережелерін еске алу ғана қалды.

Қонақ күткенде үй иелері әдемі киініп, көңілді шырай танытып, мерекелік көңіл-күйде, нұр шашып жүруі тиіс. Егер қонақ қожайындарға сыйлық алып келсе, олар оны қуанышпен қабыл алып, міндетті түрде ризашылығын білдіруі қажет. Сыйлықты сол жерде ашып көруге де болады. Бірақ сыйлықты қалған қонақтарға көрнекі түрде көрсету әдепсіздік саналады. Этикет бойынша, қонақтарға үй шәркесін ұсыну міндетті емес, алайды бүгінде бұл әрекет кең жайылып кетті. Сондықтан егер шәркей ұсынатын болсаңыз, шәркейлеріңіз таза, жинақы болсын. Келесі кезең – қонақтарды дастарханға жайғастыру. Қонақтарды жайғастырғанда үлкен адамдарды төрге шығарып, сонымен қатар көршілер бір-бірімен ортақ әңгіме таба алатынын ескеріп, ерлі-зайыптыларды бірге отырғызуды ойластыру керек. Қонақтарды толық жабдықталған, дайын үстелге отырғызу шарт. Дастархан мен майлық та таза, әдемі әрленген болуы қажет.

  1. Мен концепциялар және өзіндік бағалауға салыстырмалы талдау жасаңыз және талдаңыз.

Индивидтің мінез-құлық тенденциясын және бағасын найымдауды білдіретін өзі туралы елестетулер жиынтығын «МЕН- концепциясы»деп атайды, яғни адамның Өзі жайлы жалпы ұстанымдар жүйесі.

«МЕН - концепциясы» шынайылықтың эртүрлі Шеңберіндегі жэне оның енжарлығының үш рөлін атқара отырып, адамның сэттілік шегін анықтайды, біріншіден тұлганың іщтей өзімен келісушілікке жетуге қабілеттендіреді; екіншідең адамның тәжірибесінің интерпретациясын анықтайды. Үшіншіден күтудің бастамасы болып табылады. Осылайша, «МЕН - концепциясы» барлық тұлғалық және мінездік процестерді реттеуші ретінде көрінеді. «Мен - концепциясы» өзінің шыгу тегі жағынан -негізінен жүйке жүйесінің қасиеттерімен мазасыздық деңгейіне генетикалық бекітілген фенотиптік құрылым.

Тұлғаның өмір сүру барысында қарым-қатынас ету ерекшелігі оның қоғамдағы статусын, жақындары арасындағы орнын белгілейді. Әлеуметтенудің үшінші аумағы, яғни өзіндік сапа жалпылама адамдардағы оның «Менінің» қалыптасуын бейнелейді. Өкінішке орай, осы мэселе төңірегіқце даулы қайшылықтар өте көп, себебі авторлардың тұлға концепциясында «Мен -бейнесін» түрліше қабылдайды. Тұлғаның әлеуметтік-психологиялық кестесі ретінде «Мен - концепциясының» психологиялық теориялық - концептуалды жоспарда толығымен феноменологиялық тұрғы немесе гуманистік психологияға интеракционизмге, аз дэрежеде психоанализмге сүйенеді. «Мен» объект ретінде 4 аспектіден тұрады: рухани «Мен» материалды «Мен», әлеуметтік «Мен», денелік «Мен».Жалпы феноменологиялық тұрғы шеңберінде құрастырылған «Мен-концепциясы» келесі жағдайларға негізделеді:

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]