3. Хө Еңбекті қорғау

1. Еңбекті қорғаудың жалпы сұрақтары

Еңбекті қорғаудың құқықтық негіздері. Еңбектің таза және қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз ететін кәсіпорын әкімшілігінің міндеттері. Еңбекті қорғауда жұмысшылар мен ИТҚ атқаратын негізгі міндеттері. Өндіріс ұжымының еңбекті қорғаудағы құқығы. Еңбекті қорғау ережелерін бұзушыларды жауапкершілікке тарту.

Өндірістегі еңбектің таза және қауіпсіз жағдайларын құру. Өндірістегі еңбекті қорғауды басқару жүйесі. Еңбек қауіпсіздігінің стандарттау жүйесі. Жұмыстың қауіпсіз әдістері мен тәсілдерін үйрету. Еңбекті қорғау жұмыстарын жоспарлау. Өндірістегі еңбек қорғаудың ережелері мен еңбек туралы заңдарының сақталуын қадағалау.

3.2 Химия өнеркәсібіндегі еңбек гигиенасы және өндірістік санитария

Зиянды заттар және кәсіби аурулардың алдын алу. Зиянды заттардың жіктелуі. Зиянды заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясы (ШРЕК). Зиянды заттардың адам организміне әсер ету жолдары. Өндірістік шаң-тозаң. Өнеркәсіптегі зиянды заттар өндірісімен байланысты қауіпсіздікке қойылатын жалпы талаптар. Зиянды заттармен улану және химиялық күю кезіндегі көрсетілетін алғашқы дәрігерлік көмек. Өндірістік жарақаттану, кәсіби аурулар мен бақытсыз жағдайлар туралы түсінік. Оларды тіркеу және талқылау. Өндірістік жарақаттану мен кәсіби аурулар көрсеткіштері.

Радиациялық қауіпсіздік негіздері. Иондаушы сәулеленудің негізгі сипаттамасы. Иондаушы сәулеленудің биологиялық әсері. Олардың дозиметриялық шамасы мен өлшеу бірліктері. Радиоактивті заттар мен сәулелену көздерінен қорғау іс-шараларын ұйымдастыру.

Өндірістік ортаның метеорологиялық жағдайлары. Жұмысшы организмінің терморегуляциясы және оның бұзылу әсері. Жайлы метеорологиялық ортаны қалыптастыру. Вентиляция. Метеорологиялық параметрлерін анықтау.

Жұмысшыларды қорғау жабдықтары. Діріл мен вибрациядан қорғау. Жұмысшыларды қорғау жабдықтарының жіктелуі. Жеке және коллективтік қорғану әдістері. Діріл мен вибрацияның зияндылығы. Көз, құлақ, қол және тыныс алу органдарын қорғау құралдары. Өндірістік ғимараттарды жарықтандыру. Негізгі жарықтандыру өлшемдері. Табиғи жарық. Нормалау мен есебі. Жасанды жарық. Светильниктер. Апаттық (авариялық) жарық.

3.3 Қауіпсіздік техникасының инженерлік негіздері

Электр қауіпсіздігі. Адамға электр тоғының әсері. Электр тоғының қауіптілігін анықтайтын факторлар. Электр қондырғыларын эксплуатациялау кезіндегі қауіпсіздік шаралары. Адамды электр тоғы соққанда көрсетілетін алғашқы дәрігерлік көмек.

Технологиялық процестердің қауіпсіздігі. Потенциалды қауіпті технологиялық процестер. Технологиялық процестерге қойылатын қауіпсіздік талаптары. Еңбек қауіпсіздігі үшін өндірістік процестерді автоматтандыру. Технологиялық процестің қауіпсіздік негізі – технолог

иялық регламент. Инженерлік-техникалық қауіпсіздігінің құралдары. Авариялық жағдайларын болдырмау жоспары.

Технологиялық қондырғылардың қауіпсіздігі. Химия өндірісіндегі негізгі технологиялық қондырғылар. Химия қондырғыларын құрастырудағы жалпы бағыты. Қысым астында жұмыс істейтін аппараттарды эксплуатациялаудың қауіпсіздігі. Сығылған, сұйытылған және ерітілген газдарға арналған баллондар қауіпсіздігі. Сұйытылған газдарды тасымалдауға арналған цистерналар мен ыдыстар.

Жөндеу және тазалау жұмыстары кезіндегі қауіпсіздік техникасы. Техникалық қызмет көрсету жүйесі және химия өндірісіндегі қондырғыларды жөндеу. Жөндеу жұмыстарына дайындау және ұйымдастыру шаралары. Жөндеу жұмыстарына қондырғыны тапсыру және тапсыру реті. Жабық аппараттар мен сыйымдылықтарда жұмыс жүргізу қауіпсіздігі. Отты жұмыстар жүргізу қауіпсіздігі. Тазалау жұмыстары кезіндегі қауіпсіздік талаптары.