2. Тағамдық токсикоинфекция(этиологиясы, эпидемиологиясы, клиникасы, диагностикасы)

Колиформдармен шақырылатын тағамдық токсикоинфекциялар

Колиформды бактериалар тобы – қышқыл мен газ болатын лактозаны ферменттейтін барлық аэробты және факультативті-анаэробты грамм теріс спора түзбейтін таяқшалар. Колиформ бактериалар тобына кіреді: E.coli , Citrobacter , Enterobacter , Klibsiella , Seratia.

Олардың барлығы қалыпты сапрофитті микрофлораға жатады , ол барлық қоршаған орта обьектілерінде , оның ішінде адамның ішектерінде персистенеді. Колиформды бактериялар патогенді қасиеттерге ие бола алады және аз көлемде адам ағзасында кездесетін жедел ішек ауруларын тудырады (бірліктен жүздеген микробты жасушалар). Сонымен қос атағамдық коли-токсикоинфекция тағамда көптеп жиналғанда (1 миллион микробты жасушадан көп болса) патогенді емес бактериалар тобындағы ішек таяқшаларын туғызады. Бұл жағдайлар тағам объектілері мен ас үйлерде жалпы гигиеналық ережелердің сақталмағанда пайда болады. Көп көлемдегі колиформдар ішекке түскенде 12…14 сағаттан кейін гастроэнтерит симптомдары пайда болады: жүрек айну, құсу,іш тұсының ауруы,диарея және субфебрилитет. Колиформдар токсикалық өнімдердің құралуы мақсатында ішектік шырышты қабатына жергілікті әсер етеді.

Токсикалық тағамдардың аурулары. Ауру қысқа уақытта өтеді (24..36сағ) және адам денсааулығына көрініссіз салдар алып келеді. Колиформдармен шақырылған тағамдық токсикоинфекциялар диагностикасы адамды және күмәнді тағамды зерттеу арқылы жүзеге асырылады.

Королев А.А. Гигиена питание стр 259

3.Тағамдық бактериалды токсикоздар. Ботулизм (этиологиясы, эпидемиологиясы,клиникасы, диагностикасы)

Бактериалды токсикоздар – токсиндердің бастапқы дозасы бар тағамдардың адам ағзасына түсіп және арнаулы микроорганизмдердің жиналуынан дамитын тағамдық улану тобы.Бактериалды токсикозға ботулизм мен стафилококкты токсикоз жатады.

Ботулизм.Адам ағзасына тағаммен бірге ботулин токсиннің , Clastridium botulinum – мен шақырылатын ауыр өтетін ауру. Clastridium botulinum грам теріс , спора түзетін бактериаларға жатады, қоршаған ортада кең таралған . Қазіргі таңда бактерианың төрт формасы бар: тағамдық токсикоз(классикалық формасы) , сәбилік тип(ішектік токсимикалық) , ерте формасы, анықталмаған ботулизм.Классикалық формасының инкубациондық кезеңі орташа есеппен 12-36сағат құрайды, бірақ 4сағатқа дейін қысқаруы және 8 тәулікке дейін ұзаруы мүмкін. Ауырлығы артқан сайын классикалық көріністері байқалады: тіілдің, көмейдің,таңдайдың жұмсағының салдануы, сөйлеу , шайнау мен жұту процестерінің бұзылуы.

Сәбилік тип.Ауру шұғыл іш қатумен , тәбеттің жоғарылауымен , сілекей бөлінуімен , реакцияның төмендеуімен жүреді.

Ботулизмнің ерте формасы сирек кездеседі және ол клостридийдің жараға түсуімен байланысты болады, бұл жерде олар көбейеді және ботулотоксин бөледі.

Анықталмаған формасында бактерианың таралу жолдары факторларын анықтауға мүмкіндік жоқ.Ботулизмнің емін алдын ала диагноз қойғаннан бастап кету қажет: «ботулизмге күдіктену».Лабораториялық диагностика Clastridium botulinum-ді тезірек анықтауға бағытталады.Сол себепті науқастан қоздырғышты анықтау үшін материалдар алынады(қан , фекаль, шайынды су ) және токсиннің бар жоғын анықтайды.

Королев А.А. Гигиена питание стр 265-267