- •1.Тамақтанудың биологиялық, энергетикалық және тағамдық құндылықтары. Зат және энергия алмасудың ерекшеліктері
- •2.Адамның тамақтанудағы ақуыздардың рөлі. Ақуыздың тамақтанумен қамтамасыз етудің мәселелері
- •3.Ағзаның энергия шығынының түрлері. Реттелмейтін энергия шығындары
- •5. Адамдардың энергияға қажеттіліктерін анықтау әдістері. Реттелетін энергия шығындары.
- •6. Тамақтанудағы көмірсулардың рөлі мен маңызы. Ғаламшар тұрғындарының тамақтануындағы көмірсулармен қамтамасыз ету мәселелерінің аспектілері
- •7.Энергияға және қоректік заттарға қажетті физиологиялық қажеттілік нормалары.
- •8. Тамақтанудағы дәрумендердің рөлі мен маңызы. Ғаламшар тұрғындарының тамақтануындағы дәрумендермен қамтамасыз ету мәселелерінің аспектілері
- •9. Энергетикалық баланс түсінігінің анықтамасы. Энергия дисбалансы.
- •10.Тамақтанудағы минералды заттардың рөлі мен маңызы. Ғаламшар тұрғындарының тамақтануындағы минералды заттармен қамтамасыз ету мәселелерінің аспектілері
- •Үйлесімді тамақтануды ұйымдастырудағы негізгі гигиеналық талаптар. Үйлесімді тамақтанудың әр түрлі концепциялары. (м.Н.Шатерников пен а.А.Покровский бойынша)
- •Балансталған тамақтану түсінігінің анықтамасы. Үйлесімді тамақтанудың баланстылығының денгейлері.
- •Балансталған тамақтанудың принциптері. Негізгі қоректік заттардың құрамы бойынша тамақ рационының баланстылығы.
- •Тамақтану тәртібінің маңызы. Үйлесімді тамақтанудың негізгі элементі.
- •Тамақтану жағдайыларына қойылатын негізгі гигиеналық талаптар.
- •6.Тамақтанудың энергетикалық адекваттылығы және қоректік заттарға физиологиялық қажеттіліктер.
- •7. Әртүрлі топтағы тұрғындардың тамақтану жағдайы және оны зерделеу : нақты тамақтану, денсаулық жағдайы, экологиялық статус.
- •8.Тамақтануды зерттеудің әлеуметтік-экономикалық әдістері (артықшылықтары мен кемшіліктері).
- •9. Тамақтануды зерттеудің әлеуметтік-гигиеналық әдістері (артықшылықтары мен кемшіліктері).
- •10.Тұрғындардың тамақтану жағдайын санитарлық-гигиеналық бақылау және гигиеналық бағалау.
- •1. Азық-түліктердің тағамдық сапасы. Тағамдық азық-түліктердің сапа көрсеткіштері.
- •2. Тағамдық азық-түліктерді гигиеналық сараптау.
- •3.Гигиеналық сараптаудың мақсаты мен міндеттері.
- •4.Бидай және бидай өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығына баға беру
- •5.Бидай және бидай өнідеріне қойылатын гигиеналық талаптар.
- •6. Нанның биологиялық және тағамдық құндылығына гигиеналық баға беру
- •7. Сапасыз бидай өнімдерін қабылдаған кезде адамдарда дамитын аурулар. Бөгде жүктеменің түзілуі .
- •8. Сүт және сүт өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығын гигиеналық бағалау
- •9.Сүт және сүт өнімдеріне қойылатын санитарлық –эпидемиологиялық талаптар
- •10.Сүт арқылы берілетін антропонозды аурулар
- •1.Еттің биологиялық және тағамдық құндылығына гигиеналық баға беру
- •2. Ет арқылы берілетін антропонозды аурулар
- •3. Шұжық өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығына гигиеналық баға беру
- •4 Ет өнеркәсібі кәсіпорнында ескертпелі санитарлық қадағалау жүргізу
- •5 Балық , балық және теңіз өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығына гигиеналық баға беру
- •Гелминтоздардың пайда болуындағы және таратудағы балықтардың санитарлық-эпидемиологиялық маңыздылығы
- •7 Майлар және тағам майларының тағамдық және биологиялық құндылығын гигиеналық бағалау
- •8 Банкілік консервілерінің биологиялық және тағамдық құндылығын гигиеналық бағалау.
- •9 Консервілерді гигиеналық сараптау.
- •10. Алкогольсыз сусындардың тағамдық және биологиялық құндылығын гигиеналық бағалау.Сусындар өндірісіне санитарлық бақылау.
- •1.Тққк (Тұрғындардың құқығын қорғау комитеті) тамақтану гигиенасы бөлімі бойынша қызметкерлерідің лауазымды міндеттері мен құқықтары
- •2.Тққк(Тұрғындардың құқығын қорғау комитеті) тамақтану гигиенасы бөлімі бойынша қызметкерлерідің жұмыс істеу әдістері мен формасы, жұмыс түрімен мазмұны
- •3.Тағам объектілернің жобалануын мемлекеттік санитарлық қадағалау
- •4.Тағамдық объектілерінің құрылысы кезінде тққк (Тұрғындардың құқығын қорғау комитеті) мүшелерімен байланысы және жобалау құжаттар
- •5. Тққк лауазымды қызметкерлердің жүргізетін тағам объектілерінің құрылысын гигиеналық қадағалаудың кезеңдері.Құрылысқа жер учаскесін таңдауды бақылау.
- •6.Тағам объектілерінің құрылысының жобаларынсанитарлық-гигиеналық бақылау
- •7.Жобаны жергілікті орынға бекітудің реттілігі. Тағам объектілерінің құрылысын бақылау
- •8.Тағам объектілерін пайдалануға эксплутацияға беру кезеңіндегі санитарлық-гигиеналық бақылау.
- •9.Тағам объектілерінің территориясына , санитарлық-техникалық жабдықталуына қойылатын санитарлық талаптар(ағымды санитарлық қадағалау).
- •10.Тағам кәсіпорнындағы бөлмелердің ұсталуына,технологиялық,дезинфекциялық тәртіптерге және гигиеналық оқытуға қойылатын санитарлық гигиеналық талаптар.
- •6 Кредит.
- •1.Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарындағы құрал-жабдықтарға, инвентарь, ыдыстарға қойылатын гигиеналық талаптар.
- •2. Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарындағы технологиялық процестеріне қойылатын гигиеналық талаптар.
- •3. Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының құрамы мен ұсталуына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •Азық-түлік сауда кәсіпорындарына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •5.Азық-түліктерді жылумен өңдеуге қойылатын гигиеналық талаптар.
- •6. Дайын тағамдардың таратылуы мен бағалауына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •7. Тағам кәсіпорындары қызметкерлерінің денсаулығына және жеке бас гигиенасына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •8. Азық-түліктерді сатуды ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық талаптар (ккт, құрал-жабдықтар, инвентарь, ыдыс, азық-түліктерді қабылдау ,сақтау және тарату).
- •9. Өндірістік бақылауды ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық талаптар (ұйымдастыру, жүргізу, тамақ объектілеріндегі сапаны басқару жүйесі).
- •10) Ұсақ бөлшек сауда желілеріне қойылатын гигиеналық талаптар.
- •1.Тағамдық улану. Тағамдық уланудың классификациясы
- •2. Тағамдық токсикоинфекция(этиологиясы, эпидемиологиясы, клиникасы, диагностикасы)
- •3.Тағамдық бактериалды токсикоздар. Ботулизм (этиологиясы, эпидемиологиясы,клиникасы, диагностикасы)
- •4.Тағамдық бактериалды токсикоздар.Стафилококкты токсикоз(этиологиясы, эпидемиологиясы,клиникасы, диагностикасы)
- •5.Тағамдық микотоксикоздар. (этиологиясы, эпидемиологиясы,клиникасы, диагностикасы)
- •6. Этиологиясы микробты тағамдық уланулардың пайда болуының жалпы факторлары
- •7.Тағамдық уланулар микробты емес – этиологиясы өсімдік және жануар текті (этиологиясы, эпидемиологиясы,клиникасы, диагностикасы) .
- •8.Химиялық заттармен улану (ксенобиотиктермен)
- •9.Тағамдық улануларды тергеу.
- •10.Тағамдық улану профилактикасы.
- •Ауыр шаруашылығында пестицидтерді пайдалануда санитарлық гигиеналық бағалау
- •2.Ауру пайда болуындағы тамақтың рөлі.
- •3.Қазіргі заманғы биотехнологияның тағамдық өнімдерді өндірудегі гигиеналық мәселелер
- •4. Алиментарлық-тәуелді инфекциялық емес аурулар. (этиологиясы, эпидемиологиясы,клиникасы, диагностикасы)
- •5.Тағамдық азық түліктерді санитарлық қорғау.Тағамдық азық түліктердің сапа регламентациясы.
- •6.Тағамдық өніммен қатынаста болатын полимерлік және синтетикаға қойылатын талаптар.
- •7.Ха лық денсаулығына нитраттармен ластану өнімдерінің әсер ету мәселесі
- •8.Тағамдық өнімдердің ауылшаруашылығында қолданатын дәрілік заттар мен ластану мәселесі
- •9.Тағамдық қоспаларға гигиеналық бағалау
- •10.Тағам көзіне гинетикалық өзгерту (ткгө)
2. Ет арқылы берілетін антропонозды аурулар
Етті алудың технологиялық процесінің бұзылысы жиі тағамдық токсикоинфекциялардың бұрқетпесінің себебі болуы мүмкін. Бастапқы кезеңде тағамдық токсикоинфекция туралы ғылым дамуында «еттен улану» деп аталды. Қазіргі уақытқа дейін тағамдық сальмонеллездарды етті қолданумен байланыстырады. Етті алудың технологиялық процессінде санитарлық қатысты тағамдық токсикоинфекциялардың алдын алудың маңызды этаптары болып табылады: 1) жануарларды сояр алдындағы жағдайы; 2) қансыздандыру; 3) терісін алу; 4) эвентрация ; 5) еттің жетілуі; 6) салқындату . Гельминтоздар. Адамдарда кейбір гельминтоздардың болуын етті қолданумен байланыстырады. Оларға тениидоз, трихинеллез, эхиноккоз және фасциоллез . Жұқпалы аурулар. Ет жалпы жануарларға және адамдарға да аурулардың берілуіның негізгі факторы болуы мүмкін.
Дерек көзі: Петровский К.С. Гигиена питания 214-110 бет
3. Шұжық өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығына гигиеналық баға беру
Шұжықтар тамақтануда адамдар үшін ақуыз бен майдың көзі болып табылады. Құрамы бойынша шұжықтар асылған, жартылай тұздалған, тұздалған, бауырдан жасалған болып бөлінеді. Тағамдық құндылығы жоғары тұздалған және жартылай тұздалған шұжықтарды анықтауға болады. Шұжықтың қалған түрлерінде ылғал жерде ақуыз бен май мөлшері көп болады. Құрамында су қосылған түрлері тез бұзылатын азық-түлікке жатады. Шұжық өндіретін орындарда келесідей ерекшеліктер болады, барлық санитарлық жағдайы жұмыстар қорытындысы тексеріледі, ол үшін шұжық өнімдері сапасы, сақталу мерзімі және реализациясы мавңызды. 1 Майдаланған етті көп жағдайда кең қолдану және гамогенді құрылымға дейін езілген етті фарш ретінде алу.2 Шұжық өнімдері үшін құрамында қосымша өнімдер қолдані.3 Шұжық өнімдерін жасау үшін сапасы шартты жарамды етті, тұздандырып, залалсыздандыру, қайнату немесе мұздату. 4 Аусымды ауру болғанда, жануар етінен қайнатып жасалған шұжықты қолдану. 5 Шұжықтың жоғары ылғыалдылығы және салқын су немесе салқындату үшін мұз қосу қышқылодану немесе күю мүмкіндігі болмау үшін ескерту.6 Токсикалық әсері бар шұжық өндіру өндірісінде фарш нитриттерін қолдану. Еш ауытқушылығы жоқ, шұжық өндіруге қойылатын санитарлық тиалаптарға азық-түліктер сәйкес келу үшін санитарлық режимді қатаң түрде сақтау керек.
Дерек көзі: Петровский К.С. Гигиена питания 220-221 бет.
4 Ет өнеркәсібі кәсіпорнында ескертпелі санитарлық қадағалау жүргізу
Ет қнеркәсібінде заманауи жабдықталуы, механикасы және үлкен өндірушілік дәрежесімен ерекшеленеді. Етті қайта өндіру үшін технологиялық сызық, жоғары санитарлық жағдайды қамтамасыз ету орнатылады. Ет комбинаты құрамына кіреді: ірі қараны біріншілік өңдеу цехы, ішек және қосымша өнімдер, альбуминді, майлы, шұжықты және консервті цех, эндоериндік цех және медициналық препараттар, мұздатқыш, техникалық азық-түлік, және басқа да әртүрлі көмектесуші шеберлік бөлім. Ет комбинатында ірі қараны сою, қайта өңдеу мына тексерулермен ұйымдастыруды талап етеді: 1) өңдеу ағымы және үздіксіз қамтамасыз ету 2) шикі өнімдерді тасымалдау үшін қысқа байланыс түрін, ластанбаған, техникалық сызық ағымын орнату. Ет комбинатында мвнадай нақты шекаралар бар: 1 ірі қара шекарасы, 2 өндіріс орны шекарасы, 3 ғимараттағы су құбыры шекарасы, 4 ғимаратта көмекші, тұрмыстық шекара.
Дерек көзі: Петровский К.С. Гигиена питания 223-224 бет.
