4 Ғимараттың сыртқы қабырғасының аралық бөлігін есептеу
Есептеу үшін шатыр жабыннан және арқалықтан берілетін ең жоғары кұш салмағы түсетін аралық қабырға бөлігі алынады (2.1 суретті қараңыз).
2.1 сурет. Жоғарғы қабаттың аралық қабырға бөлігін есептеуге арналған кескін (4 қабат): а) қабырғаның көлденең кескіні; б) қабырғаның есептік сызбасы; е) қабырға биіктігі бойынша июші моменттерінің эпюрасы;
г) эксцентриситеттерді анықтауға.
Тік жүк күштерін есептеуде қабырғаның есептік сызбасы аражабын деңгейіндегі топсалы тіреулі бір бойлықтағы арқалық ретінде қабылданады.
4.1 Төртінші қабаттың аралық қабырға бөліктерін есептеу
Есептеу үшін деректер
Ұстындар
торы – 6,2
6,8
м (көлденең бойлықтар
6,2м,
бойлық қадам
6,8м),
қабаттар биіктігі
Нқ
= 3,8 м, терезе ойықтарының өлшемдері bо
= 4,0 м, hо
= 1,8 м, қабырғаның аралық бөліктерінің
өлшемдері: қиманың биіктігі hқ
=
dқ
=38
см,
аралық бөліктің ені b
= bа.қ
=
l2
– bб
= 6,8
– 4,0 = 2,8 м = 280 см.
Көтеруші арқалықтың қабырғаға төселу
жүгі үшбұрыш бойынша сығыммен беріледі.
Сонда жүк салмағының сығылу эксцентриситеті
төмендегіні құрайды:
Қабырғалар жеті тік саңылаулы қуыстары бар керамикалық кірпіштен қаланады. Кірпіштің көлемдік салмағы 1690 кг/м3, тас қалауының мөлшерлік салмағы 1650 кг/м3 (1 Қосымшаны [4] қараңыз). Қолданыста кірпіштің екі маркасы М150 және М100 бар, ерітіндінің маркасы М50.
Түсетін күшсалмақтарды есптеу
1 м2 конструкцияға түсетін мөлшерлік және есептік жүксалмақтар ҚНмЕ 2.01.07-85 «Күшсалмақтар және әсерлер» [2] сәйкес анықталған және 4.1. кестесінде келтірілген.
4.1 кесте
№ |
Күшсалмақтардың атаулары мен есептері |
Мөлшерлік күшсалмақтар, Н/м2 |
|
|
Есептік күшсалмақтар, Н/м2 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
1. |
Шатырлық жабын а) Тұрақты:- 4 рубероид қабаты |
200 |
1,3 |
0,95 |
247 |
- цементті-құмды
қабат ( |
660
|
1,3 |
0,95 |
815 |
|
- жылытқыш көпіршікті бетонды тақталар ( =100мм. =5000 Н/м3)=(0,1 х 5000) |
500 |
1,3 |
0,95 |
618 |
|
- бу оқшаулағыш – 1 рубероид қабаты |
50 |
1,3 |
0,95 |
62 |
|
- қуысты темірбетон панелі
|
2300 |
1,1 |
0,95 |
2402 |
|
|
Жиыны: |
3710 |
|
|
4144 |
|
Арқалықтың өз салмағынан түсетін келтірілген күшсалмағы
|
459,5 |
1,1 |
0,95 |
480,23 |
|
Барлығы:
|
4169,5 |
|
|
4624,21 |
|
б) уақытша – қардың күшсалмағы (қар күшсалмағы бойынша IV аудан) |
1500 |
1,4 |
0,95 |
1995 |
|
Қабатаралық жабын а) Тұрақты - мозаикалы бетон еден ( =30мм. =22000 Н/м3)=(0,03 х 22000) |
660 |
1,3 |
0,95 |
815 |
|
- цементті-құмды қабат ( =50мм. =22000 Н/м3)=(0,05 х 22000) |
1100 |
1,3 |
0,95
|
1359 |
|
- қуысты темірбетон панелі |
2770 |
1,1 |
0,95 |
2894 |
|
Жиыны: |
4530 |
|
|
5068 |
|
Арқалықтың өз салмағынан келтірілген күшсалмағы |
714,3 |
1,1 |
0,95 |
746,43 |
|
Барлығы:
|
5244,3 |
|
|
5814,43 |
|
в) Уақытша-сыртқы қабырғалар қабатаралық жабынға әсер ететін пайдалы күшсалмақ (тапсырма бойынша) |
6500 |
1,25 |
0,95 |
7718,75 |
3. |
Сыртқы қабырғалар Керамикалық тастардан қаланған қабырғаның өз салмағы (сылақ салмағын қоса алғанда) ( =20мм. =22000 Н/м3) 0,38*16500 + 0,02*22000 |
6710 |
1,1 |
0,95 |
70,12 |
=30мм.
=22000
Н/м3) = (0,03 х 22000)
4 қабаттың аралық қабырға бөлігіне түсетін есептік күштерді анықтау
Шатыр жабының өз салмағынан:
Қардан түсетін күшсалмағынан:
Қабат қабырғасының өз салмағынан:
Биіктігі 50 см парапеттің өз салмағынан:
Шатыр жабынынң төменгі жиегі деңгейіндегі есептік июші моменттері
а) толық күшсалмақтан:
б) күшсалмақтың ұзақ әсер етуші бөлігінен:
Аралық қабырға бөлігінің жоғарғы жиегі деңгейіндегі июші моменттері:
а) толық күшсалмақтан:
б) күшсалмақтың ұзақ әсер етуші бөлігінен:
Есептік деректер
Аралық қабырға бөлігінің қимасының есептік ауданы:
А = b dқ = 280 38 = 10640 см2 = 1,064 м2 > 0,3 м2, демек, ҚНмЕ 3.11 бөліміне сәйкес [3] тас қалауының жұмыс шарты коэффициенті yқ = 1 (егер А< 0,3 м2, yқ = 0,8).
Шатыр жабын қабырғаларын қалауға М100 маркалы саңылау қуысты керамикалық кірпіштер М50 маркалы қоспамен пайдаланылады.
2Қосымшаның 1 кестесіне сәйкес [4] тас қалауының сығылуға қарсы есептік кедергісін табамыз, R = 1,5 МПа = 150 Н/см2.
М50
маркалы
қоспадағы
тас қалауының 1.2 кесте бойынша [4] табылған
серпімділік сипаттамалары
=1200
тең.
Қабылданған
топсалы тіреуішті есептеу нұсқасында
аралық қабырға бөлігінің есептік
биіктігі қабат биіктігіне тең болады:
=
Н = 3,8 м = 380 см.
Июші моментінің әсері бағытындағы аралық қабырға қимасының есептік өлшемі h = 38 см.
Сонда июші моментінің әсері бағытындағы элементтің иілгіштігі төмендегідей болады:
Тас
қалауының серпімділік сипатына байланысты
=1200,
иілгіштігіне
қарай
=
9,2,
екі
жақты интерполяциямен
және
2.2 кесте [4] бойынша бойлық иілу коэффициентін
табамыз
=
0,8652.
Ортадан тыс сығылған аралық қабырғаның беріктігін тексеру
Толық есептік бойлық күш:
NI = Nж.ж + Nқ + Nпарап = 97,47+114,99+23,8=236,26кН.
Толық күшсалмақтан есептік эксцентриситет:
Күшсалмақтың ұзақ әсер етуші бөлігінің есептік эксцентриситеті:
Ортадан тыс сығылған аралық қабырғаның беріктігін тексеруді мына формула бойынша есептейміз:
мұнда Ас – тік төртбұрышты кернеу эпюрасындағы сығылған қима ауданы, анықталу формуласы (2.6) 4].
бойлық
иілудің келтірілген коэффициенті,
анықталу формуласы (2.7) [4]:
2.2
[4]
кестесінен элементтің нақты биіктігі
бойынша анықталған июші моменті әсерінің
жазықтығындағы қиманың сығылған
бөлігінің бойлық иілу коэффициенті.
2.2 [4]
кестесінен
=9,2
және
=1200
мәндері бойынша
=
0,916
табамыз.
Қиманың сығылған бөлігінің иілгіштігін қиманың созылған бөлігін ескермей отыра табамыз:
мұнда hc – ию моменті әсер ететін жазықтықтағы сығылған қиманың ені
2.2 [4] кестесінен, =11,7 және =1200 мәндері бойынша = 0,86 табамыз, сонда
-
2.11 [4]
формуласы бойынша анықталатын коэффициент.
Таңдалған
тік төртбұрыш қималы тас қалау түрі
үшін:
;
= 1,07 мәнін қабылдаймыз,
күшсалмақтың
әсер ету ұзақтығын ескеретін коэффициент,
мына
формула
бойынша анықталады
2.12 [4]
мұнда
–
күшсалмақтың ұзақ әсер етуші бөлігінен
түсетін күш;
=
2,5 см - күшсалмақтың ұзақ әсер етуші
бөлігінің эксцентриситеті;
-
2.3 [4]
кестесінен алынатын коэффициент,
кірпіштің
иілгіштігіне, түріне және арматуралану
шамасына байланысты болады.
Біздің
жағдайда
=
9,2 кезінде
және керамикалық
кірпіштен
қаланғанда
= 0. Сонда
Беріктік шартын тексереміз:
Демек, беріктік шарты сақталады. (Егер беріктік шарты орындалмаса, онда қыштас беріктігін көтеру немесе қабырға қалыңдығын ұлғайту қажет, не болмаса қаланғы беріктігін торлы арматура арқылы күшейтеді).