3.3 Іргетастың табанының өлшемін біруақытта топырақтың негізінің есептік кедергілігімен анықтау

Монолитті ленталы іргетастың табаның енін анықтау керек және топырақтың R негізінің есептік кедергісін, егер берілсе: : d =1,5м, d_в = 0 (жер төле жоқ), ғимарат қатты конструкциялық схемамен,оның ұзындығының биіктікке қатынасы L/H = 1.6, N_{о ΙΙ}= 210 кН/м,топырақты негіздегенде,мынадай сипаттамаға ие φ_ΙΙ= 18⁰ , С_ΙΙ= 28 кПа, γ_ΙΙ =γ = 16,3 кН/м³ , γ_m = 18 кН/м³(орташа мәні іргетастың материалының топырақпен оның кесінділеріндегі салмағының)

в-іргетастың табанының ені, м;

-топырақ негізінің салмағы, кН/м³

-топырақтың салмағы,іргетастың табанынан жоғары жатқан, кН/м³

d₁= d-жер төлесі жоқ ғимараттар,м.

Шешуі. Бірінші жақындауын R ≈ R₀–ді қабылдаймыз.

ҚР СНиП 2.02.01-83 қосымша 3 кесте 1 бойынша, R₀ = 450 кПа.

Онда ленталы іргетастың табанының ені:

в = в₁= N_оΙΙ/ (R –γ_m* d) = (210 / 450 – 18 * 1,5) = 0,5м

в = в₁ = 0,5м; d_в = 0 формуласы (7) /5/ топырақ негізінің есептік кедергісін анықтаймыз.

R= = кПа

онда -жұмыс шартының коэффициенті,3(8) кестеден алынатын.

К-коэффициент,К=1 тең деп алынатын, топырақтың беріктік сипаттамасы (φ және с) тәжірибелі жолмен анықталған; , және -коэффициент,4(6) кестеден алынатын φ_ΙΙ= 18⁰ –қабайланысты.

К_z-коэффициент, К_z=1 тең деп алынатын в< 10м-ге тең болғандағы.

Іргетастың табанындағы орташа қысымды анықтаймыз.

Р_ΙΙ= N_oΙΙ/ [(в ^. l ) + γ_{ср ΙΙ}^. d] = (210/0,5^.1,0) +18 ^.1,5= 447 кПа

Осыдан Р_ΙΙ= 447 кПа >> R = 289 кПа,онда негіз жүктелмеген.

Қабылдаймыз в = в₂ =2,5м.

Онда

R= = кПа

Р_ΙΙ= N_oΙΙ/ [(в ^. l ) + γ_{ср ΙΙ}^. d] = (210/2,5^.1,0) +18 ^.1,5= 237 кПа

Шарт Р_ΙΙ≈ R орындалады,айырмашылық 5% аспайды.Біржолата ленталы іргетастың табанының тереңдігінің енін қабылдаймыз: в=2,5 м

3.4 Қадалы іргетас есебі

Шешімі. Есепті тұрғын үйдің көтермелі қабырғасының сыртқы беті бойынша жүргіземіз. Жобалау белгісі – 0,6 м. Жертөле еденінің белгісі – 0 м. N_oΙΙ = 210 кН. N_ф =303 кН. Ғимарат ұзындығының еніне қатынасы L = 24 м Н=15 м, L/H=1,6 мәнін береді. Темірбетонды қағылмасы бар қадалы іргетасты жобалаймыз.

Ростверк құрылымының орналасу треңдігін анықтау үшін, оның қалыңдығын 50 см етіп, сонымен қатар ғимаратта жертөле болғандықтан қадалы іргетас ростверкасының қағылу тереңдігін 1,7 м етіп қабылдаймыз. Темірбетонды қадаманы қабылдағанда қадаманың ұзындығын берілген талап бойынша 6 м етіп ал енін 0,25 м етіп қабылдаймыз.

Қаданың көтеру қабілетін анықтаймыз

F_d = γ_c (γ_cr R А+ u∑ γ_cf f_i h_i);

Мұндағы R – топырақ кедергісінің жоба есебі, қаданың төменгі бөлігі; (см. СНиП 2.02.01-83)

A – қаданың жылжымалы қимасының ауданы;

u қаданың сыртқы периметрі; u=0,3· 4=1,2 м;

f_i – і-ші қаданың кедергісі;

f₁ = 6 кПа;

f₂ = 18 кПа;

f₃ = 22 кПа.

γ_c , γ_cr и γ_cf топырақтың шартты жұмысының коэффициенті;

γ_c = γ_cr = γ_cf = 1(кесте 3 СНиП 2.02.01-83);

h_i- і-ші қаданың қалыңдығы;

Темірбетон қадаға қимасының өлшемі 300х300 мм болатын квадратты қабылдаймыз.

F_d = 1 [1 450 0,09+1_,2 (6 1 3+18 1 4+22 1 3 ) = 227,7 кН

Есептік жүктеме Р мына формуламен анықталады: Р= F_d/ γ_к= 227,7/1,4 = 162,6 кН, мұндағы γ_к=1,4 – сенімділік коэффициенті.

1м фундаментке қажет қада санын анықтаймыз:

n=N_ф/Р

n =303/162,6 = 1,86 св/м

мұнда N_оi=1,2 N_оii =1,2 210=252 кH

N_ф = 252+51=303 кН

Қадалар арасындағы арақашықтықты анықтаймыз: d_P=l/l,86=0,54 м,

Қатар арасындағы арақашықтық тең:

с_Р = (3d)2 -(d_p)2= √(3 0,3) 2 – 0,54 2 = 0,8 м

Ростверк ені мына формулада қабылданған:

b = d+c_P +0,2 = 0,3+ 0,8+0,2 = 1,3 м,

Ростверк ені 1,3 м-ге тең.

1 қадаға келетін жүктемені анықтаймыз:

N_cb= N_оi + G_с / n =210 - 298/2 = 61

Жүктемені есептік жобаның мөлшерімен салыстырамыз

N_cb=61<162,6 кН – шарт орындалды.

Фундаменттің шартты өлшемін анықтау үшін:

α_m=1/4((₁1₁ + ₂1₂ + ₃1₃ )/ ∑1_i)=l/4( (18 1,8+23 2,5+24 1,7)/(1,8+2,5+1,7))= 5,4

Іргетастың шартты енін анықтаймыз:

В_усл= 0,3+2 5,9 0,11+0,8=2,4 м

Бұл жағдайда шартты іргетастың табанының ауданы мынаған тең:

А_усл = 1 В_усл = 2,4 1=2,4 м²

Шартты іргетастың көлемі тең:

V_усл = А_усл L_усл=2,4 6 = 14,4м³

Қабырғаның жерасты бөлігі мен ростверк көлемі:

V_P = 1,2 1 0,5+0,3 1 0,4 = 0,72 м³;

Шартты іргетастың 1 м-не сәйкес қаданың көлемі

V_cb = 1,86 0,09 5,9 = 0,99 м³;

Шартты іргетастың 1 м-не тең топырақ көлемі:

V_гр = V_усл - V_P - V_cb= 14,4 - 0,72 - 0,99 =12,69 м³;

Шартты іргетас салмағы:

G_гp = 12,7 18 = 228,6 кН.

1 м қабырғаға сәйкес қада салмағы:

G_cb = 0,99 25 = 24,75 кН.

Ростверк салмағы тең:

G_p = 0,72 24 =17,3 кН.

Шартты іргетастың табанына түсірілетін қысым тең:

р =(210+228,6+24,75+17,3)/2,4 = 200,3 кН/м².

Шартты іргетас табаны астында орналасқан берік пластикалы саз үшін R есептейміз:

γ_с1 = 1,2 – жұмыс шарты коэффициенті; γ_с2 = 1 - ғимараттың жұмыс шарты коэффициенті; к = 1 - сенімділік коэффициенті.

Саздың беріктілік сипаттамалары С_II = 28 кПа; _II = 18.Саздың артық салмағы келесі формуламен есептеледі: γ = 27/1+0,18 = 22,8 кН/м³.

Шартты іргетас көлемі үшін топырақтың артық салмағының орташа мәнін табамыз:

γ_ср=16,3 1,8+19,8·2,5+18 1,7/1,8+2,5+1,7= 18,24 кН/м³,

d_в=6,4+0,2 22/18,24=0,54 м

Мәндері бар кестеден _II = 18 алып, M_q = 0,43; М_g = 2,73; М_c= 5,31 коэффиценттерін табамыз;

Онда есепті қарсыласу:

R = 1,2 1/1(0,43 1 0,5 16,3+2,73 1,5 18+(2,73-1) 0,54 18+5,31 28) =243,23 кН/м².

Р = 200,3 кПа  R =243,23 кПа – қадалы іргетас есептеген кезде шекті жағдайлардың екінші тобындағы шарт орындалады.