3.1Бояу-кептіру камерасымен жұмыс кезінде қауіпсіздік техникасы

Кептіру камерасы вагон жөндеу ағындық желісінің технологиялық құрылғысы кешенінің құрамдық бөлігі болып табылады және тікелей желінің технологиялық ағынында орналасады.

Кептіру камерасын іске қосу алдында байланыстардың электр схемасына сәйкес электр құрылғы камерасында қондырылған жұмысқа қосу, сонымен қатар жұп сымды және пневматикалық цилиндрлерді әуе депо магистраліне пневматикалық сызбаға сәйкес қосу жүргізесіз.

Кептіру мен жұмыста камераны күту оған камераның құрылғысын, жұмыс ретін оқыған, қауіпсіздік техникасы ережелерінен, өртке қарсы қауіпсіздік, өндірістік санитария аттестациясынан өткен адамдар жіберіледі.

1 — портал; 2 — желдеткіш құбыр желісі; 3 - электр тоғын ажыратушы; 4 — нюлятор- 5 — бояу бүркегіш, 6 — изолятор; 7 — сиретілген тор; 8 — жоғары вольтты тегістегіш құрылғы; 9 — құрылғыны жылжыту механизмі; 10-көтермелі аудан; 11 – ортадан тепкіш сорғыш

4.1. сурет Жылжымалы бояу-кептіру құрылғысы: а-жалпы жағдайда құрылғының бойлық қимасы; б- электр бояу аумағында көлденең қима

Камераны күтетін адамдардың қызметіне кіреді:

• Камераны әрдайым тазалықта және тәртіпте ұстау керек;

• Камерада орнытылған құрылғыны уақытында жөндеу;

• Камерадан және камераға боялған жақтауды тасымалдаумен байланысты сәйкес жұмысқа операциялар жүргізу;

• Камерада жұмысқа кедергі келтіретін және ыбырсытатын және өтуді қиындататын бөгде заттардың бар болуын болдырмау;

• Камерада өрт сөндіргіш заттардың бар болуы мен түзетулерді қадағалау.

Барлық камераның электр құрылғылары мұқият жерге тұйықталған болу керек, алқаптың жерге тұйықталуы беттері бояудан, коррозия және ластан тазарған болу керек.

Камерада орнатылған электр құрылғылар өрт қауіпсіз және жарылыс қауіпсіз орындаулармен жасалу керек.

Камерада дәнекерлеу және басқа да ұшқын түзгіндейтін жұмыстар түрлерін жасау тыйым салынады.

Өндірістік санитарияда қызмет көрсетушінің техникалық қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігі бойынша нұсқаулар үш айда бір реттен сирек емес жүргізілу керек.

Берілген нұсқау міндетті қолмен техникалық қауіпсіздік журналына енгізіледі.

4. Бояу жұмыстарын жүргізген кезде қауіпсіздік талаптары

Вагон және оның бөлшектерінің сырлануымен байлынысты барлық өндірістік процестер боялатын цехтар мен теміржол транспорты өнеркәсіптерінің аумақтары үшін өндірістік санитария мен қауіпсіздік техникасы ережелері, теміржол транспортында өрт қауіпсіздігі ережелері сақталумен орындалу қажет.

Бояу жұмыстары барлық кезеңдерде қауіпсіз болу керек:

- тот, қақ, ескі жабындар, майсыздандыру және тот өндіргіштерді жағылуын жоюды қоса бояу астында өнім бетін дайындау;

- жұмыс құрамдарын, ыдысты жуу мен тазарту, жұмыс сыйымдылықтарын, өндіріс құрылғысын, құралдарын және қорғау заттарын дайындауды қоса алғанда лак бояйтын материалдарды жабу;

- лак бояйтын жабындарды кептіру және ұнтақ полимер бояулардан жабындарды балқыту;

- лак бояйтын жабындардың (шлифтеу, тегістеу) бетін өңдеу.

Бояу жұмыстарын жүргізгенде технологиялық қондырғыларда (камера, аппарат), міндетті қосымшада көрсетілген мүмкін болатын қауіпті және зиянды факторлар әсерінен жұмысшыларды қорғау да өндіріс орындарында өрт пен жарылыс туындау шарттарын жоятын шаралар қамтамасыз етілуі тиіс.

Бояу жұмыстары кезінде қауіпті және зиянды өндірістік факторлар деңгейі мемлекеттік стандарттар мен санитарлы гигиеналық қалыптармен қарастырылған шекті мүмкін болатын мәндерден аспау керек.

Бояу жұмыстарын нормативтік- технологиялық құжаттамаға сәйкес орнатылған ретте бекітілген технологиялық процестерде жүргізу керек.

Бояу жұмыстарын бояу цехтарында, бөлімдерінде, аумақтарында, арнайы қондырғыларда, камера немесе өрт техникасы құралдарымен және мәжбүрлі желдеткіштермен (жергілікті және жалпы ағындық – ауа тартқыш) жабдықталған аудандарда жүзеге асырған жөн. Желдету құрылғысы құрылыс қалыптары мен ережелеріне сәйкес болу керек.

Қондырғылар мен камерада бояу цехтары (аумақтары) орындарымен таралуы және зиянды ағындардың сыртқа шығуын тежейтін жеңілдетулерді ұстанған жөн.

Жергілікті камералардан ауа тартқыш желдеткіштің және бояғыш бекеттерінң (ұнтақ бояуларды бүрку), сондай-ақ құрғақ тегістеу беттері жүйесі тек желдеткіш агрегаттарда жұмыс жасайтын бүркегіштерге, жұмыс құрамдары беруін қамтамасыз ететін құлыптаулар мен жанғыш бөлінулермен ауа шығарғыштардың ластануды жоятын құрылғылармен жабдықталған болуы тиіс.

Кеме, вагон, ұшақ және басқа да ірі бұйымдарды жөндейтін және құрылатын ішкі және сыртқы беттердің зиянды және өрт- жарылыс қауіпті материалдармен бояу кезінде жергілікті желдеткіш қондырғылар қолданған жөн.

Ерекше жағдайларда жжергілікті органдар мен мекемелер, санитарлы-эпидемиялық қызметтер, кәсіподақ еңбегі техникалық инспекциясы және өрт бақылау органдары рұқсатымен арнайы желдеткіш құрылғысынсыз тура жинау орнында ірі бұйымдарды бояуға берілген. Сонымен бірге келесі шарттар орындалуы тиіс:

сырлау жұмыстарын өткізу кезеңдерінде басқа жұмыстар жүргізілмейді;

ғимараттарды желдету кезінде көмек мәжбүрлеп жалпы алмасу желдеткіші көмегімен;

тыныс алу, көз, тері органдарын қорғаудың бояу саймандарын қолдану;

өрт және жарылыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету.

Жаңа және қолданыстағы бояу цехтары мен учаскелерін жобалауда қызметкерлерге зиянды өндірістік факторлар әсерін азайту мен қауіпті жоюды қамтамасыз ететін өндірістік процестер мен механикаландыру және автоматтандыру құралдарын қарастыру қажет.

Бояу жұмыстарын орындау мен дайындау кезінде химикаттар мен төгілген және шашылған лак-бояу материалдарын бейтараптандыру және тазалау шаралары мен тәсілдері, сонымен қатар атмосфераға және су айдындарына ағын суларды тазарту және шаң-газ бөлулерді шығарар алдында тиімді тәсілдерін қамтамасыз ету керек.

Жұмыс құрамдарын (майсыздандаыру және жуу ерітінділері, лак бояйтын материалдар), сығылған ауаны жылу және электр энергиясын жұмысшы бөлімдерге стационарлы бояғыш құрылғымен жабдықтауды жұмысшылардыңқаежтті қорғау саймандарын қосу арқылы оқшаулауға болады. Технологиялық аппараттарда 1 м³ аса сыйымдылықпен жанатын сұйықтардың апаттық құйып алу болу керек.

Бояу жұмыстарын радиоактивті лак бояйтын материалдар қолдану арқылы санитарлық нормаларға сәйкес жүргізген жөн.

Ыдысты, жұмыс сыйымдылықтарын, бояйтын аппаратураны мәжбүрлі желдеткіш жүйелермен жабдықталған арнайы құрылғыларда тазартуға және жууға болады.

Боялатын және бояу дайындайтын бөлімдерде құрылғы қолдануға болмайды және ашық отты пайдаланумен және ұшқын түзумен байланысты жұмыстар жүргізуге рұқсат етілмейді.

Боялатын цех учаскелерінің орналасуына талаптар

Боялатын цехтар, учаскелер және қосалқы орындар көлемді-жоспарлы және құрылымдық шешімдер бойынша санитарлық және құрылыс нормаларына және өндірістік кәсіпорын жобалау талаптарына сонымен қатар Мемлекеттік бақылау органдарымен бекітілген нормалар мен ержелерге сай болу керек.

Боялған аумақтар мен аудандарды оқшауланған орындарда орналастырған жөн

Боялған бөлімдер мен аумақтарды жалпы өндірістік орындар мен орындардан тыс осы бөлімдерге (аумақ) өрт және жарылыс қауіпсіздігі өндірістерінің технологиялық ағындарына кіретін шартымен орналастыруға болады.

Боялған аумақтар мен бөлімдер тиімді жергілікті желдеткішпен жабдықталған, сигналды түстермен және қауіпсіздік таңбаларымен белгіленген және өрт пен жарылыс қауіпсіздігі аумақтары қоршауларына ие болу керек.

Өрт және жарылыс қауіпті қосылыстар түзетін тұйық бояумен боялған материалдар (жұмыс құрамдарда) қолдануда 5 м радиуста аумақ телімін боялатын құрылғының саңылауынан және материалдармен сыймдылықтардан өрт және жарылыс қауіпті деп санаған жөн.

Боялған аудандар камерасыз бояған кезде зор габаритті бұйымдар сұйық лак бояйтын материалдар шектеуі мен ластанған ауаны және шөкпеген бояуды соратын құрылғы болу керек. Ауданы шетінен 5 м радиуста және биіктігі 5 м боялатын бұйымдардан зона өрт және жарылыс қауіптіге кіреді.

Ғимаратта есептік артық 5 кПа аса жарылыс қысымы дамитын жану кезінде жарылыс қауіпті және тозаң әуелі қосылыстар жеткілікті мөлшерде түзілу үшін жұмыс барысында шаң (ұнтақ бояу жағу телімдері, құрғақ шлифтеу мен тегістеу беттері) цехта және цех телімдерінде өрт және жарылыс қауіпті өндіріске жатқызған жөн.

Жарылыс қауіпті тозаң әуелі қоспалар түзілетін аумақтарды өртке қарсы оөшаулағыштармен жалпы цех орындарынан оқшаулаған жөн. Сонымен бірге телімдерді оқшаулау өртке және жарылыс қауіпті деп есептелінеді, ал басқа аумақтардың өрт және жарлыс қауіптілігі оларда қаратылатын заттардың қасиеттерімен анықталады.

Сондай-ақ, оның көлемiне және ауданына қарамастан бояу дайындайтын бөлімдер, бояу материалдары қоймалары, боялатын және кептіретін камералар, еденде тормен камерасыз бояу телімдері, бүріккіш құю мен батыру аумақтары автоматты өтр сөндіру құрылғыларымен жабдықталуы тиіс.

500 м² кем емес ауданмен бояк бөлімшелері өрт сигнализацисымен, сонымен қатар телефон байланысымен жабдықталуы тиіс.

Бояу дайындайтын бөлімшелер және аумақтар цех ішінде орналасуы бойынша өздігінен сыртқа шығуымен және терезелік саңылаулармен орналасудың өртке қарсы қалқанмен оқшауланған сыртқы қабырғада орналастырған жөн.

Негізгі материалдарға талаптар

Негізгі материалдардың (лак боялатын материалдар, сұйылтқыштар, қатайтқыштар, жартылай фабрикаттар жуатын, майсыздандыратын және тегістейтін құрамдарүшін) әрбір топтамасы ілеспе құжатпен қамтылу керек. Ілеспе құжат аса қауіпті заттардың және олардың жеке құраушыларымен ұшқыш бөліктерінің пайыздық құрамдары жөнінде мәлімет болу керек.

Бояуға арналған материалдар белгілі жарылыс және өрт қауіпсіздігі параметрлері (тұтану температурасы, тұтану шекті температурасы, авто-тұтану температурасы, өздігінен тұтану үрдісі, салмағы немесе тұтану көлемді облысы ) пайдаланылуы тиіс және олардың улылығы туралы ақпаратты болуы керек. Жұмыс істегенде бұл параметрлер, сондай-ақ, қауіпсіздік шаралары стандарттар мен басқа да нормативтік-техникалық құжаттамада көрсетілген болуы тиіс.

Бөлшектер мен бұйымдарды жуу және майсыздандыруды жанбайтын және төмен тәуекел қоспалармен жүзеге асырылу қажет.

Қорғасын қосылыстары және басқа да зиянды заттар бар бояулатын материалдар пайдалануды шектеу қажет.

Өндірістік объектілерді орналастыру және жұмыс орындарын ұйымдастыруға қойылатын талаптар

Жабдықты орналастыру кезінде төтенше жағдайларда жұмысшылардың пайдалану қауіпсіздігін және қызмет ету ыңғайын қамтамасыз етуі тиіс.

Жабдықтар арасы қауіпті және зиянды өндірістік факторлар мен қызметкерлерге олардың өзара біріккен әсері іс-қимылын есепке алмағанда, аралықтарға шыдауы тиіс.

Жүрімдер ені пайдаланылатын көлік құралдары габариттеріне және тасымалданатын тауарларға сәйкес және олардың екі жағынан еркін өтуін қамтамасыз ету үшін ені 0,7 м-кем болмау болу керек .

Жабдықтарды жөндеу және тексеру үшін алынған үзiндiлерiн ені кемінде 0,8 м болуы тиіс.

Бояу өндірістерінің электрқұрылғысы өрт және жарылыс қаупінің орындарыдың МемЭнергобақылаумен бекітілген электр қондырғы құрылғылары шарттарына сәйкес анықталған сыныптарына сәйкес болуы қажет. Электр жабдықтары электр тұтынушылардың техникалық пайдалану Тұтынушылардың электр қондырғыларын техникалық пайдалану тұтынушылардың электрқұрылғыларын пайдалануда техникалық қауіпсіздігі ережелеріне сәйкес орнату және пайдалану керек. Боялатын бұйымдар мен құрылғылар жерге тұйықталған болу керек.

Жұмыс орны эргономикалық талаптарды ескерумен және жұмысшылармен орындалатын қозғалыстар мен әрекеттер ыңғайлығы мен талаптары ұйымдастырылу қажет.